Tv 126:5 đã xác định như vậy. Và đó là hai thời điểm của việc gieo giống: nước mắt và nụ cười. Có trồng mới có hưởng. Có khổ mới có sướng. Có nhục mới có vinh.
Đời sống tâm linh
cũng tương tự, Thánh Augustinô nói: “Giá
trị của đức tin là tin điều mình không thấy, phần thưởng của đức tin là thấy
điều mình đã tin.” Thánh Phanxicô Assisi chia sẻ: “Nơi nào đầy sự hoài nghi, tôi phải gieo hạt giống đức
tin. Nơi nào đầy sự mất mát, tôi phải gieo hạt giống cậy trông.” Đó cũng là trách nhiệm của Kitô hữu. Có gieo
mới có gặt, và phải kiên trì: “Như người
cày và kẻ gieo, con hãy vun trồng khôn ngoan, và đợi chờ hoa thơm trái tốt của
đức ấy; vì con phải khó nhọc vun trồng một thời gian thôi, rồi chẳng bao lâu sẽ
được ăn hoa trái.” (Hc 6:19)
Gieo gì, gặt nấy. Đó là lẽ tất nhiên, là luật
công bình: “Kẻ gieo tai ác sẽ gặt tai
ương, nó đã tàn phá, ắt sẽ tàn lụi.” (Cn 22:8) Vì thế, “đừng gieo trên
những luống bất công, kẻo phải gặt bất công gấp bảy lần.” (Hc 7:3) Thật đáng sợ
nếu cứ gieo rắc điều xấu!
Một hôm, người ta thấy Chúa Giêsu ra Biển Hồ
thì lũ lượt kéo đến bên Ngài, vì họ quá đông nên Ngài phải xuống thuyền mà ngồi.
Khi đó, Ngài dùng dụ ngôn mà nói với họ nhiều điều, một trong các dụ ngôn đó là
“Dụ Ngôn Người Gieo Giống.” (Mt 13:1-23 ≈ Mc 4:1-20; Lc 8:4-15) Trong đó, Chúa
Giêsu đề cập bốn loại hạt: [1] Loại rơi xuống vệ đường, bị chim chóc ăn mất; [2]
Loại rơi trên nơi sỏi đá, đất ít, mọc ngay nhưng cháy khô khi nắng lên; [3] Loại
rơi vào bụi gai, chết nghẹt vì gai mọc đè; [4] Loại rơi vào đất tốt, sinh hoa
kết quả: được gấp trăm, được sáu chục, được ba chục.
Cuối cùng, Chúa Giêsu nói: “Ai có tai thì nghe.” (Mt 13:9) Đây là
cách nói khiến chúng ta phải suy nghĩ nhiều. Chúa Giêsu giải thích lý do Ngài dùng
dụ ngôn: “Bởi vì anh em thì được ơn hiểu
biết các mầu nhiệm Nước Trời, còn họ thì không. Ai đã có thì được cho thêm,
và sẽ có dư thừa; còn ai không có, thì ngay cái đang có cũng sẽ bị lấy mất. Bởi thế, nếu Thầy dùng dụ
ngôn mà nói với họ, là vì họ nhìn mà
không nhìn, nghe mà không nghe không
hiểu. Thế là đối với họ đã ứng nghiệm lời sấm của ngôn sứ Isaia: Các ngươi
có lắng tai nghe cũng chẳng hiểu, có trố mắt nhìn cũng chẳng thấy; vì lòng dân
này đã ra chai đá: chúng đã bịt tai
nhắm mắt, kẻo mắt chúng thấy, tai chúng nghe, và lòng hiểu được mà hoán cải, và
rồi Ta sẽ chữa chúng cho lành.” (Mt 13:11-15)
Ung thư là dạng xơ cứng cơ phận nào đó, rất
đáng sợ; “chai sạn” là dạng xơ cứng tâm hồn, chứng ung thư linh hồn, đáng sợ
hơn nhiều. Cứng lòng cũng là tội xúc phạm tới Chúa Thánh Thần, một dạng “ung thư
tâm linh” bất trị, thế nên không được tha cả ở đời này lẫn đời sau. (x. Mc
3:29; Lc 12:10) Còn đối với những người thành tâm, tâm hồn mềm chứ không cứng,
Chúa Giêsu lên tiếng chúc mừng: “Mắt anh
em thật có phúc vì được thấy, tai anh em thật có phúc vì được nghe. Quả thế,
Thầy bảo thật anh em, nhiều ngôn sứ và nhiều người công chính đã mong mỏi thấy
điều anh em đang thấy, mà không được thấy, nghe điều anh em đang nghe, mà không
được nghe.” (Mt 13:16-17)
Chúng ta không diễm phúc trực diện với Chúa
Giêsu như các tông đồ xưa, nhưng chúng ta có thể “gặp gỡ” Ngài bằng con mắt đức
tin, và được một mối phúc khác: “Phúc
thay những người không thấy mà tin!” (Ga 20:29) Thấy hay không thấy trực
tiếp, điều đó không thành vấn đề, quan trọng là TIN hay KHÔNG TIN. Đề cập đức
tin, giáo sư Robert Andrews Millikan Millikan (1868-1953, nhà vật lý danh tiếng
người Mỹ, đạt giải Nobel vật lý năm 1923) nhận định: “Tôi có thể khẳng định chắc chắn rằng sự vô tín không có nền tảng khoa
học. Tôi thấy giữa đức tin và khoa học không có gì mâu thuẫn với nhau cả.” Người
giỏi thì tin Chúa, điều đó giúp củng cố đức tin chúng ta.
Có lẽ dụ ngôn “Người Gieo Giống” khó hiểu
nhất trong tất cả các dụ ngôn. Vì thế, Chúa Giêsu giải thích chi tiết: “Hễ ai nghe lời rao giảng Nước Trời mà không
hiểu, quỷ dữ đến cướp đi điều đã gieo trong lòng người ấy: đó là kẻ đã được
gieo bên vệ đường. Còn kẻ được gieo trên nơi sỏi đá, đó là kẻ nghe Lời và liền
vui vẻ đón nhận. Nhưng nó không đâm rễ mà là kẻ nhất thời: khi gặp gian nan hay
bị ngược đãi vì Lời, nó vấp ngã ngay. Còn kẻ được gieo vào bụi gai, đó là kẻ
nghe Lời, nhưng nỗi lo lắng sự đời, và bả vinh hoa phú quý bóp nghẹt, khiến Lời
không sinh hoa kết quả gì. Còn kẻ được gieo trên đất tốt, đó là kẻ nghe Lời và
hiểu, tất nhiên sinh hoa kết quả và làm ra, kẻ được gấp trăm, kẻ được sáu chục,
kẻ được ba chục.” (Mt 13:19-23) Lời giải thích của Ngài rõ ràng và mạch
lạc, không cần nói gì thêm.
Nhưng cuộc đời không đơn giản như vậy. Có lẽ
chúng ta chưa đến nỗi là “hạt gieo bên vệ đường,” nhưng rất có thể là “hạt gieo
nơi đá sỏi” và “hạt gieo vào bụi gai,” bởi vì chúng ta có nhiều những nỗi sợ
hãi và nỗi lo lắng – đôi khi vô cớ và vô lý. Vả lại, đôi khi chúng ta còn ảo
tưởng, bởi vì chúng ta có vẻ rất “ngoan ngoãn và hiền lành như chiên” khi ở
trong nhà thờ, nhưng khi ra ngoài nhà thờ thì... “khác hẳn,” y như các ảo thuật
gia có thể biến Chiên thành Cọp, David Copperfield còn “thua xa,” và chắc hẳn
mỗi tín nhân cần “tự xét” chính mình. Sự thật thường phũ phàng, chỉ có thuốc
đắng mới “đã” tật, không thể khác được. Phải tự khó trước khi Chúa minh xét!
Công thức là điều cần thiết, bởi vì cái gì
cũng cần có “luật” nhất định, và nghi thức hoặc nghi lễ cũng vậy, nhưng đừng
quá câu nệ vào hình thức, đừng coi trọng số lượng mà làm ngơ chất lượng, cứ lo
vẽ mà quên phối màu. Hạt giống là hạt đời, có nhiều dạng hạt lép và cũng có
nhiều dạng hạt mẩy. Tính từ “mẩy” hoặc “lép” đôi khi còn do chính chúng ta gán
ghép cho người khác, chứ không phải tại hạt. Chí Phèo cũng muốn sống tốt mà tại
thành kiến của người đời khiến anh ta không thể “ngóc đầu” lên được, anh ta
muốn hoàn lương mà người ta cứ “đè” anh ta xuống. Hạt Chí Phèo muốn “mẩy” mà bị
người đời làm cho “lép.” Vì thế, có những dạng “cùi không sợ lở” vì cùng đường.
Lỗi tại tôi bao nhiêu lần cho đủ? Liệu chúng ta có thật lòng “đấm ngực” hay chỉ
qua lần?
Cũng có tính liên đới trong hệ lụy Gieo – Gặt.
Thánh Phaolô nói: “Ai gieo giống nào thì
sẽ gặt giống ấy. Ai theo tính xác thịt mà gieo điều xấu thì sẽ gặt được hậu quả
của tính xác thịt là sự hư nát. Còn ai theo Thần Khí mà gieo điều tốt thì sẽ
gặt được kết quả của Thần Khí là sự sống đời đời. Khi làm điều thiện, chúng ta
đừng nản chí, vì đến mùa chúng ta sẽ được gặt, nếu không sờn lòng.” (Gl
6:7-9) Ước gì mỗi chúng ta đều là “hạt gieo vào đất tốt” và sinh lời, nhiều hay
ít cũng được, miễn sao là có sinh lời – cho chính mình và cho tha nhân.
Tuy nhiên, cần lưu ý lời Thánh Gioan Climacus
cảnh báo: “Ma quỷ thường hại linh hồn của
con người bằng cách lấy đức hạnh và việc thiện tu đức của con người bày ra
trước mắt để dẫn con người tới kiêu ngạo.” Kiêu ngạo là đầu mối tội lỗi, do
“cái tôi” quá lớn, và đối lập với đức khiêm nhu.
Hệ lụy Gieo – Gặt thật kỳ lạ. Rất cần hạt giống tốt. Có hạt mới có thể gieo, có gieo mới có cây, có cây mới có trái. Hạt giống phải là những hạt giống mẩy, chắc, có màu sáng. Hầu hết các loại hạt cây lương thực đều gồm ba phần là vỏ, phôi và phôi nhũ. Vỏ có nhiệm vụ bảo vệ an toàn cho hạt, không để phôi hạt bị hư hỏng, vì phôi là “sinh mệnh” của hạt, có nhiệm vụ nảy mầm để có thể trở thành cây con, còn phôi nhũ là phần chứa dưỡng chất của hạt, là phần nuôi cây con. Tâm linh cũng cần hạt tốt để có cây tốt và quả tốt, và “hạt giống tốt” cho mảnh đất tâm linh không gì khác hơn là chính Lời Chúa. Chúa Giêsu xác định: “Xem quả thì biết cây.” (Mt 12:33; Lc 6:44)
Hoạt động hằng ngày của con người là Nói và Nghe.
Nói là Gieo, Nghe là Gặt. Tương tự, Lòng và Miệng cũng không thể tách rời: “Vì lòng có đầy, miệng mới nói ra.” (Lc
6:45) Người Việt nói: “Có đầy mới tràn.”
Một hệ lụy tất yếu, Chúa Giêsu nói rõ: “Vì
nhờ lời nói của anh mà anh sẽ được trắng án, và cũng tại lời nói của anh mà anh
sẽ bị kết án.” (Mt 12:37) Cuộc sống là một chuỗi gieo – gặt không ngừng, dù
vô tình hay hữu ý. Đừng nghĩ rằng “lời nói theo gió bay” hoặc “vào tai này, ra
tai kia.” Samuel Smiles (1812-1904, Anh quốc) nhận định: “Gieo suy nghĩ, gặt hành động; gieo hành động, gặt thói quen; gieo thói
quen, gặt tính cách; gieo tính cách, gặt số phận.”
Hạt giống tốt mới nảy mầm thành cây tốt, từ
đó mới có quả tốt. Chỉ có lời khôn ngoan mới đủ sức lay động lòng người. Khổng
Tử phân tích: “Người khôn ngoan hỏi
nguyên do ở bản thân, kẻ dại khờ hỏi nguyên do ở người khác.” Ai đã từng
làm nông nghiệp thì biết rằng từ khi gieo tới lúc thu hoạch là một quá trình
đầy gian khổ. Thật vậy, Thánh Vịnh gia nói: “Ai
nghẹn ngào ra đi gieo giống, mùa gặt mai sau khấp khởi mừng. Họ ra đi, đi mà
nức nở, mang hạt giống vãi gieo; lúc trở về, về reo hớn hở, vai nặng gánh lúa
vàng.” (Tv 126:5-6)
Nỗi buồn và niềm vui, đau khổ và sung sướng,
nụ cười và nước mắt,... đó là các cặp đôi về hai trạng thái trái ngược nhau,
cũng như Gieo và Gặt. Gieo là lúc vất vả, gặt là lúc tận hưởng. Quả thật, không
có niềm hạnh phúc nào mà không có ít nhiều nước mắt. Nước mắt càng nhiều và
càng mặn thì hạnh phúc càng lớn và càng ngọt. Vấn đề thời tiết cũng là điều quan
yếu trong quá trình Gieo và Gặt. Không mưa thuận gió hòa thì con người cũng không
thể làm gì được. Hoặc đến ngày thu hoạch, nhưng chỉ một cơn bão hoặc lũ lụt thì
con người cũng đành chịu trắng tay. Điều đó chứng tỏ Đấng Vô Hình mới làm chủ
mọi thứ, Đấng đó chính là Thiên Chúa. Thật vậy, có lần người ta đã phải kinh ngạc
về Chúa Giêsu khi Ngài điều khiển cả thiên nhiên: “Ông này là người thế nào mà cả đến gió và biển cũng tuân lệnh?”
(Mt 8:27; Mc 4:41; Lc 8:25)
Đức Chúa đã tuyên phán qua miệng ngôn sứ
Isaia: “Cũng như mưa với tuyết sa xuống
từ trời không trở về trời nếu chưa thấm xuống đất, chưa làm cho đất phì nhiêu
và đâm chồi nẩy lộc, cho kẻ gieo có hạt giống, cho người đói có bánh ăn, thì
lời Ta cũng vậy, một khi xuất phát từ miệng Ta, sẽ không trở về với Ta nếu chưa
đạt kết quả, chưa thực hiện ý muốn của Ta, chưa chu toàn sứ mạng Ta giao phó.”
(Is 55:10-11) Thiên Chúa dùng hình ảnh rất quen thuộc, rất thực tế trong đời
thường. Lời Chúa rất kỳ diệu và rất quan trọng trong đời sống Kitô hữu: “Lời Chúa là ngọn đèn soi cho con bước, là
ánh sáng chỉ đường con đi.” (Tv 119:105) Không chỉ vậy, Lời Chúa còn có sức
mạnh phi thường, không ai có thể cưỡng lại.
Chia sẻ về việc cảm nghiệm Lời Chúa, Thánh
Vịnh gia nói: “Thăm trái đất, Ngài tuôn
mưa móc, cho ngập tràn phú túc giàu sang, suối trời trữ nước mênh mang, dọn đất
sẵn sàng đón lúa trổ bông. Tưới từng luống, san từng mô đất, khiến dầm mưa cho
hạt nẩy mầm, bốn mùa Chúa đổ hồng ân, Ngài gieo mầu mỡ ngập tràn lối đi.”
(Tv 65:10-12) Hồng ân Thiên Chúa chan hòa như mưa móc, Lời Chúa là nguồn giải
khát thiết yếu, ước gì chúng ta cũng có thể nói được như Thánh Vịnh gia: “Con há miệng và con hớp lấy, vì khát khao
mệnh lệnh của Ngài.” (Tv 119:131) Hằng ngày ai sống được vậy thì thật hạnh
phúc biết bao! Đó là “khéo sống,” là sống khôn ngoan, mà đức khôn ngoan rất cao
quý: “Được khôn ngoan tốt hơn được vàng,
được hiểu biết quý hơn được bạc.” (Cn 16:16)
Thiên nhiên chứng tỏ Thiên Chúa hiện hữu,
khắp nơi tràn ngập hình ảnh chứng tỏ quyền năng của Thiên Chúa: “Vùng hoang địa xanh rì ngọn cỏ, cảnh núi
đồi hớn hở tươi xinh, chiên cừu phủ trắng đồng xanh, lúa vàng dưới lũng rung
rinh dạt dào, câu hò tiếng hát trổi cao.” (Tv 65:13-14) Càng nhìn ngắm
thiên nhiên, người ta càng khả dĩ nhận biết Thiên Chúa hiện hữu. Ngay cả những
người theo chủ nghĩa vô thần cũng không thể chối bỏ Ông Trời, bởi vì họ vẫn
thắp nhang cho người quá cố, mặc dù họ không muốn công khai xác nhận, nghĩa là
họ tự mâu thuẫn, chắc chắn họ không thể nào “vắt đất ra nước, thay trời làm
mưa” như họ đã khoác lác. Bây giờ không thấy “nổ” vậy nữa. Thuận thiên giả tồn,
nghịch thiên giả vong – Thuận với Trời thì còn, nghịch với Trời thì mất. Cổ nhân
nói không sai.
Bằng cách này hoặc cách nọ, chúng ta cũng
“gieo” nhiều thứ trong cuộc sống – qua ánh mắt, thái độ, cử chỉ, lời nói, hành
động,... Có những thứ chúng ta có thể “gặt” ngay lúc đó, nhưng cũng có những
thứ cần có thời gian. Dù lâu hay mau, trong khoảng “gieo – gặt” vẫn có một khoảng
chờ đợi. Thánh Phaolô nhận xét: “Tôi nghĩ
rằng: những đau khổ chúng ta chịu bây giờ sánh sao được với vinh quang mà Thiên
Chúa sẽ mặc khải nơi chúng ta. Muôn loài thọ tạo những ngong ngóng đợi chờ ngày
Thiên Chúa mặc khải vinh quang của con cái Người.” (Rm 8:18-19) Đó là
khoảng chờ đợi, khoảng hy vọng, luôn rất cần có sự kiên trì, tính kiên nhẫn.
Thánh Phaolô giải thích: “Quả thế, muôn
loài đã lâm vào cảnh hư ảo, không phải vì chúng muốn, nhưng là vì Thiên Chúa
bắt chịu vậy; tuy nhiên, vẫn còn niềm trông cậy là có ngày cũng sẽ được giải
thoát, không phải lệ thuộc vào cảnh hư nát, mà được cùng với con cái Thiên Chúa
chung hưởng tự do và vinh quang.” (Rm 8:20-21)
Khi được giải thoát là được sống tự do. Có tự
do là có hạnh phúc đích thực. Thánh Phaolô cho biết: “Cho đến bây giờ, muôn loài thọ tạo cùng rên siết và quằn quại như sắp
sinh nở. Không phải muôn loài mà thôi, cả chúng ta cũng rên siết trong lòng:
chúng ta đã lãnh nhận Thần Khí như ân huệ mở đầu, nhưng còn trông đợi Thiên
Chúa ban cho trọn quyền làm con, nghĩa là cứu chuộc thân xác chúng ta nữa.”
(Rm 8:22-23) Quả thật, đó là lúc thực sự được giải thoát, được thu hoạch chính những
gì chúng ta đã “gieo” suốt đời. Gieo giống tốt thì bội thu, gieo giống xấu cũng
có thu hoạch, nhưng là thu hoạch những cái xấu xa và nguy hại. Khôn và Khốn chỉ
khác nhau “dấu sắc” mà thôi.
Lạy
Thiên Chúa toàn năng, xin ươm hạt đời chúng con trong môi trường tin yêu để có
thể phát triển thành cây tươi tốt và sinh trái ngọt theo Thánh Ý Ngài, xin giúp
chúng con sinh lời những gì Ngài trao ban theo khả năng riêng. Chúng con cầu
xin nhân danh Thánh Tử Giêsu Kitô, Đấng Cứu Độ duy nhất của nhân loại. Amen.
TRẦM THIÊN THU
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Comment