Có nhiều thứ luật – cả tôn giáo và xã hội, lĩnh vực nào cũng có luật, ngay cả một nhóm nhỏ cũng có luật, nhưng để cho “nhẹ nhàng,” người ta gọi là nội quy. Nhà có gia phong, nước có quốc pháp. Không có luật thì xã hội loạn hết. Có luật mà người ta còn chẳng coi luật là gì, huống chi không có luật!
Tuy nhiên,
luật có sau con người, gọi là “luật vị nhân sinh,” nhằm chấn chỉnh và củng cố
cách sống của con người cho đúng đắn. Theo ý nghĩa nào đó, không nên “nhân sinh
vị luật.” Luật theo vùng, theo miền, theo quốc gia cũng chưa đủ, người ta còn
phải có luật của Liên Hiệp Quốc. Thế mà cái ác vẫn hoành hành khắp nơi, như
Thánh Phaolô đã nói: “Mầu nhiệm của
sự gian ác đang hoành hành.” (2 Tx 2:7) Ngày nay, điều đó cũng đang
xảy ra, ngay tại Việt Nam chứ chẳng đâu xa. Đáng sợ quá!
Montesquieu
(1689-1755, Pháp quốc) đã so sánh: “Pháp
luật phải như thần chết, không khoan dung bất kỳ ai.” Nghe có vẻ cứng ngắc,
nhưng không phải vậy, ông chỉ muốn nói rằng luật pháp phải nghiêm minh, nhưng
cũng có chút du di cho hợp với lòng nhân đạo – đạo làm người.
Mahatma
Gandhi (1869-1948, Ấn Độ) đã nhận định: “Luật pháp không công bằng tự nó là một dạng bạo lực.” Luật là tốt,
nhưng áp dụng sai thì vô cùng nguy hiểm! Benjamin Franklin (1706-1790, Hoa Kỳ)
cũng có cách so sánh tương tự: “Luật
pháp nghiêm khắc nhất đôi khi lại là sự bất công trầm trọng nhất.”
Nhân chi sơ
tính bổn thiện. Nhưng vì con người ích kỷ, tham lam và mưu mô nên lương tâm
thoái hóa thời gian. Và vì vậy mà người ta có “luật rừng” – loại luật bất nhân,
luật côn đồ. Nhìn thế sự và ngán ngẩm cái gọi là thế thái nhân tình, Honoré de
Balzac (1799-1850) đã có tầm nhìn sâu sắc và tinh vi: “Luật pháp là mạng nhện
mà ruồi lớn thì bay qua còn ruồi con thì mắc kẹt.”
Trong những
ngày cuối tháng 10-2016, sau khi cơn bão lũ hoành hành hai tỉnh miền Trung
(Quảng Bình và Hà Tĩnh, GP Vinh), một số cán bộ đã bất chấp luật nhân đạo. Đoàn
từ thiện vừa ra khỏi nhà dân, cán bộ thôn liền đến thu tiền hỗ trợ. Không còn
ngôn từ nào có thể mô tả sự tàn nhẫn của bọn ác nhân đó!
Tệ hơn nữa
là những người tự ý làm từ thiện cũng bị kết tội vi phạm pháp luật. Yêu thương
bác ái mà là tội sao?
Ngày xưa,
Chúa Giêsu đã từng bị người ta ghen ghét, gài bẫy và kết án tử chỉ vì Ngài nhân
lành và giàu lòng thương xót. Cái tội đáng xử tử của Ngài là “tội nhân lành.” Lạy
Chúa, không thể tưởng tượng nổi, không thể hiểu nổi những con người “siêu ác
độc.” Và ngày nay cũng vẫn có những “siêu nhân” giống như vậy!
Trong Phúc
Âm có nhiều chỗ cho thấy người ta viện cớ “giữ luật” mà cố ý chơi “luật rừng.” Điển hình là hai trình thuật Mc 2:23-28 và Lc 13:10-17.
Thứ nhất là
trình thuật Mc 2:23-28 (≈ Mt 12:1-8; Lc 6:1-5). Trình thuật này cho biết việc
các môn đệ bứt lúa trong ngày nghỉ lễ. Thánh Mác-cô cho biết:
Vào ngày
sabát, Đức Giêsu đi băng qua một cánh đồng lúa. Dọc đường, các môn đệ bắt đầu
bứt lúa. Người Pha-ri-sêu liền nói với Đức Giêsu: “Ông coi, ngày sabát mà họ làm gì kia? Điều ấy đâu được phép!” Ngài
đáp: “Các ông chưa bao giờ đọc trong Sách
sao? Ông Đavít đã làm gì, khi ông và thuộc hạ bị thiếu thốn và đói bụng? Dưới
thời thượng tế Abiatha, ông vào nhà Thiên Chúa, ăn bánh tiến, rồi còn cho cả
thuộc hạ ăn nữa. Thứ bánh này không ai được phép ăn ngoại trừ tư tế.” Ngài
nói tiếp: “Ngày sabát được tạo nên cho
con người, chứ không phải con người cho ngày sabát. Bởi đó, Con Người làm chủ
luôn cả ngày sabát.”
Rõ ràng
“luật vị nhân sinh” chứ không “nhân sinh vị luật.” Người ta biết nhưng lại
không muốn áp dụng, viện cớ hình thức để bỏ những gì cần thiết thuộc tinh thần.
Sai bét mà vẫn vỗ ngực mạo nhận mình đúng. Thật là khốn nạn quá! Tuy nhiên, ai
biết sai mà không chịu chấn chỉnh thì khốn nạn hơn. Đó là cố chấp, mà cố chấp
thì phạm đến Chúa Thánh Thần, phạm đến Chúa Thánh Thần thì không được tha đời
này và đời sau!
Thứ hai là
trình thuật Lc 13:10-17. Trình thuật này cho biết việc Đức Giêsu chữa một phụ
nữ còng lưng ngày sa-bát. Thánh Luca kể:
Ngày sa-bát
kia, Đức Giêsu giảng dạy trong một hội đường. Ở đó, có một phụ nữ bị quỷ làm
cho tàn tật đã mười tám năm. Lưng bà còng hẳn xuống và bà không thể nào đứng
thẳng lên được. Trông thấy bà, Đức Giêsu gọi lại và bảo: “Này bà, bà đã được giải thoát khỏi tật nguyền!” Rồi Người đặt tay
trên bà, tức khắc bà đứng thẳng lên được và tôn vinh Thiên Chúa.
Ông trưởng
hội đường tức tối vì Đức Giêsu đã chữa bệnh vào ngày sa-bát. Ông lên tiếng nói
với đám đông rằng: “Đã có sáu ngày để làm
việc thì đến mà xin chữa bệnh những ngày đó, đừng có đến vào ngày sa-bát!”
Chúa đáp: “Những kẻ đạo đức giả kia! Thế
ngày sa-bát, ai trong các người lại không cởi dây, dắt bò lừa rời máng cỏ đi
uống nước? Còn bà này, là con cháu ông Ápraham, bị Satan trói buộc đã mười
tám năm nay, chẳng lẽ lại không được cởi xiềng xích đó trong ngày sa-bát sao?”
Nghe Ngài nói thế, tất cả những kẻ chống đối Ngài lấy làm xấu hổ, còn toàn thể
đám đông thì vui mừng vì mọi việc hiển hách Người đã thực hiện.
Quá lo về
hình thức mà bất cần điều cần thiết hơn thuộc tâm linh. Người ta giả hình rành
rành như thế mà lại không dám nhận mình là giả nhân giả nghĩa, thậm chí còn
vênh váo nhận mình là nhân đức, là công chính, là… làm đúng luật. Kiểu này ngày
nay người ta gọi là “bó toàn thân” luôn. Hết nước nói, hết thuốc chữa!
Với những
loại người như vậy, người ta có cách nói khôi hài mà nhức nhối: Thuốc chống
ngu, uống mỗi lần 3 viên, uống hằng ngày và uống suốt đời. Đối với nữ giới,
người ta có dạng khác: Kem lột da ngu, thoa khi thức dậy và trước khi ngủ, thoa
hằng ngày, thoa suốt đời!
Chuyện kể
rằng có một rabbi (giáo sĩ Do Thái) bị giam trong nhà tù vì một lý do nào đó. Ở
trong tù, dù phải sống khó khăn trong bốn bức tường chật hẹp nhưng ông vẫn được
người ta cho ăn và có nước sử dụng đầy đủ.
Tuy nhiên,
không hiểu sao mà ông càng ngày càng ốm yếu. Người ta cho mời bác sĩ tới khám.
Cuối cùng, bác sĩ kết luận là rabbi kia bị thiếu nước trầm trọng. Lạ thật, đồ
ăn và nước sử dụng vẫn cung cấp đầy đủ, tại sao cơ thể ông ta lại bị thiếu
nước?
Sau nhiều
ngày bí mật tìm hiểu, người ta biết được rằng ông vẫn ăn đầy đủ, uống nước rất
ít, ông ta dùng nhiều nước để rửa tay trước và sau khi ăn theo đúng luật Do
Thái giáo. Ui da, thảo nào cơ thể ông bị thiếu nước trầm trọng!
Hình thức
cũng cần, nhưng đừng quá coi trọng, còn có cái khác quan trọng hơn nhiều. Cứ lo
giữ luật như rabbi kia thì có lợi gì – cho chính ông ta và người khác? Máu
Pharisêu đã thấm vào ông ta quá nhiều, máu đó cũng thấm vào một số người trong
chúng ta – rất có thể là nhiều người chứ không ít. Loại mặt nạ đó được người ta
ưa chuộng, thích đeo khi gặp người khác. Thế nên André Berthiaume đã phải chua
chát nói: “Tất cả chúng ta đều đeo
mặt nạ, và rồi sẽ đến lúc chúng ta không thể tháo chúng xuống mà không lột theo
một ít da.”
Lạy Chúa, đường nẻo Ngài, xin dạy cho con
biết, lối đi của Ngài, xin chỉ bảo con. Xin dẫn con đi theo đường chân lý của
Ngài và bảo ban dạy dỗ, vì chính Ngài là Thiên Chúa cứu độ con. (Tv 25:4-5) Xin
chỉ dạy đường lối phải theo. (Tv 143:8) Con cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu Kitô,
Đấng Cứu Độ duy nhất của nhân loại. Amen.
TRẦM THIÊN THU
Hạ tuần tháng 10-2016
✽ Sứ Điệp Đức Mẹ Cho Thời Đại Chúng Ta
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Comment