Tôi là tân tòng Công giáo và đã gia nhập Dòng
Ba Đa-minh. Trước đây tôi đã là một Phật tử hơn 20 năm. Khi nói về Phật giáo và
ơn tái sinh, tôi nói một chút về chuyện cải đạo của tôi, từ vô vọng tới hy
vọng.
HÀNH
TRÌNH TÔN GIÁO
Tôi không hẳn là một Phật tử. Gia đình tôi
không mang tính tôn giáo, mặc dù bên nội có theo Anh giáo và có thân nhân là
linh mục Anh giáo. Còn về bên ngoại, tôi không nhớ có quan tâm tôn giáo hay
không. Tôi nghe nói bà ngoại tôi nói rằng bà là Phật tử. Mới đây tôi biết được
rằng gia đình ông ngoại theo Công giáo, mặc dù ông đã bỏ đạo. Tôi không biết
tại sao, nhưng vì lý do nào đó, khi tôi còn trẻ, tôi vô ca đoàn của nhà thờ Anh
giáo. Tôi thích hát nhạc đạo.
Đầu thập niên 1960, tôi được thêm sức tại một
nhà thờ Anh giáo do Giám mục giáo phận Dover. Hồi đó tôi quan tâm cách sống và
những điều bình thường đối với một thiếu niên. Tôi để tóc dài và ăn mặc khác
người.
Tôi tới trường đại học Sussex để
đọc sách triết. Đó là điều phổ biến đối với nhiều người hồi cuối thập niên
1960, tôi quan tâm việc suy tư và những điều về Ấn độ, nhất là triết học Ấn độ.
Rồi tôi có bằng tiến sĩ triết học Phật giáo của ĐH Oxford.
Khoảng năm 1973, tôi bắt đầu coi mình là một
Phật tử. Cuối cùng tôi quy y, chính thức trở thành Phật tử, theo truyền thống
Phật giáo Tây Tạng của Đức Dalai Lama. Đầu thập niên 1980, khi dạy tại ĐH
Bristol, tôi cùng một nhóm người đến Trung tâm Phật giáo. Rồi tôi còn dạy thực
hành Phật giáo tại trung tâm này. Với vốn triết học Phật giáo, tôi đã viết sách
và nói về Phật giáo Tây Tạng trên các chương trình truyền hình, phát thanh, và
tại các hội nghị. Tôi tham gia đối thoại với các Kitô hữu, trong đó có thần học
gia Hans Küng (linh mục Công giáo, người Thụy Sĩ) và linh mục Raimundo
Pannikkar (1918-2010, người Tây Ban Nha).
Tôi thích triết học, tôi cũng thích suy tư và
triết Đông phương. Nhiều người trong nhóm chúng tôi thấy Phật giáo thu hút ngay
từ đầu. Riêng Phật giáo có vẻ dễ cảm và ngoại lai hơn một tôn giáo hữu thần như
Kitô giáo. Các Phật tử không tin và Chúa. Có lẽ không có lý do nào để họ tin
Chúa, và sự hiện hữu của cái xấu phô bày cho chúng ta sự tranh luận tích cực
chống lại sự hiện hữu của Thiên Chúa. Những người đó được dạy như các Kitô hữu
được dạy bảo vệ sự hiện hữu của Thiên Chúa trong một thế giới không có hệ thống
chống lại những kẻ phỉ báng. Trong Phật giáo có một hệ thống luân lý rất ngụy
biện (và ngoại lai), tâm linh và triết lý không đòi hỏi Thiên Chúa. Khi trở
thành Phật tử, chúng ta nghĩ có một người suy tư với các Phật tử, những người
thực sự biết cách thiền niệm (meditation).
SỰ
ĐẦU THAI
Tuy nhiên, qua nhiều năm là Phật tử, càng
ngày tôi càng cảm thấy không thoải mái với Phật giáo. Điều này làm tôi quan
ngại về sự đầu thai (sự sinh lại, rebirth) và giáo lý về nghiệp chướng (karma).
Các Phật tử tin vào sự đầu thai, nghĩa là sự tái sinh (reincarnation). Các Phật
tử cho rằng không có sự bắt đầu đầu tiên theo thời gian (chronological first
beginning) đối với các kiếp sống đã qua. Chúng ta được sinh lại rất nhiều lần.
Không có thần thánh nào bắt đầu – vì không có sự bắt đầu đầu tiên. Mọi thứ đều
vĩnh hằng.
Ngày nay, niềm tin vào sự đầu thai kiếp khác
có vẻ khá phổ biến ngay cả trong những người không là tín đồ Phật giáo hoặc Ấn
giáo. Thậm chí có các Kitô hữu cũng tin có sự đầu thai. Nhưng sự đầu thai được
biết nhiều trong thời Hy Lạp cổ đại và Rôma, chưa bao giờ có trong Kitô giáo
truyền thống. Có lý do về vấn đề này. Sự đầu thai không tương xứng với giáo lý
Kitô giáo, kể cả giá trị vô giá của mọi người, và sự công bình của Thiên Chúa.
Nếu có sự đầu thai, chúng ta chẳng hy vọng gì. Đó là giáo lý vô vọng. Là Phật
tử, tôi cũng chẳng có niềm hy vọng. Bạn không tin? Để tôi giải thích...
ĐẦU
THAI LÀM CON GIÁN
Tôi muốn bạn tưởng tượng rằng người ta bảo
bạn sẽ bị hành hình không đau đớn vào sáng sớm. Bạn không lo vì không đau đớn,
nhưng bạn vẫn sợ. Vậy tại sao bạn sợ? Có thể nỗi sợ nằm trong việc chấm dứt các
kế hoạch cho tương lai của bạn – câu chuyện thế là xong. Hoặc có thể bạn không
muốn mãi mãi rời xa người thân và bạn bè. Hoặc có thể nỗi sợ của bạn trống
rỗng, là hư vô (nothingness). Vậy bạn thực sự sợ cái gì?
Hãy tưởng tượng người hành hình nhẹ nhàng ôm
bạn và bảo bạn đừng lo lắng, vì điều đó chẳng có gì ghê gớm. Mặc dù bạn bị hành
xử, bạn vẫn thấy rằng các tín đồ Phật giáo hoặc Ấn giáo nói đúng. Bạn được đầu
thai ngay lập tức. Thật vậy, bạn được đầu thai làm con gián ở Nam Mỹ.
Bạn vẫn lo sợ. Thậm chí bạn còn sợ hãi hơn
nữa. Nhưng tại sao bạn lại sợ vậy? Là một con gián sẽ trả lời tất cả, nỗi sợ
xuất hiện trong đầu bạn khi bạn nghe nói mình sắp bị xử tử. Chắc chắn những con
gián cũng có các dự định tương lai: Có đủ thức ăn, làm hại con người, hoặc
thanh thản sống. Dĩ nhiên, là một con gián thì bạn phải lìa xa người thân và
gia đình, nhưng rồi trong cuộc sống, chúng ta cũng vẫn thường xa lìa họ. Người thân
và bạn bè có thể tách khỏi chúng ta vì phải tha phương cầu thực, bị tù đày,
chiến tranh, cãi nhau,... Nếu họ chết, hoặc chính bạn chết, sự xa lìa vẫn xảy
ra. Vậy tại sao chúng ta sợ mình chết hơn là người thân chết? Là con gián, bạn
sẽ có rất nhiều thân nhân gián và bạn bè gián để thay thế những người mà bạn bị
mất. Vậy là đâu đến nỗi tệ như bạn nghĩ. Là con gián thì không là hư vô. Đó vẫn
là cuộc đời. Bạn vẫn sống kia mà!
Vậy tại sao chúng ta không muốn? Tại sao
chúng ta vẫn không hứng thú khi sắp bị xử tử, và bạn sẽ là con gián ở Nam Mỹ?
Bạn có thể nói rằng gián là sinh vật ghê tởm lắm, xấu xa lắm, độc hại lắm. Vậy
ai muốn làm con gián? Điều này có công bằng không? Có thể con gián không khủng
khiếp và xấu xí đối với chúng. Cuối cùng, tôi hy vọng các xác ướp sẽ yêu thương
chúng.
Bạn có thể tưởng tượng mình là con gián? Bạn
có thể tưởng tượng cuộc sống của loài gián? Chắc chắn là không. Chúng ta không
mong mình sẽ biến thành con gián sau một giấc ngủ. Chẳng ai muốn vậy. Đó là tôi
ví dụ khôi hài cho vui thôi!
SỰ
ĐẦU THAI LÀ KẾT THÚC
Quan điểm của tôi là gì? Đây là quan điểm của
tôi: Cái gì làm chúng ta sợ bị xử tử và đầu thai làm con gián là vấn đề đơn
giản, và đó là kết thúc của tôi. Tôi không thể tưởng tượng mình đầu thai thành
con gián vì tôi chẳng có gì để tưởng tượng. Đơn giản là tôi không muốn như vậy.
Nếu có sự đầu thai thì cũng chẳng có ai thoát chết. Đối với tôi, câu chuyện này
đã kết thúc. Có thể có sự sống khác theo một loại liên kết nhân quả (causal
connection) nào đó đối với cuộc sống của tôi (ảnh hưởng bởi nghiệp chướng của
tôi), nhưng đối với tôi thì chẳng còn gì hơn. Nghĩa là đã chấm dứt. Chẳng có gì
để nói về tôi nữa!
Không có nghĩa là Phật giáo sai. Nhưng nếu
Phật giáo đúng, cái chết của chúng ta là có thật, rất thật. Sự chết là kết thúc
của chúng ta. Theo truyền thống, ít nhất là ở mức độ ngày đối với ngày, các tín
đồ Phật giáo và các tín đồ khác chấp nhận sự đầu thai để che khuất thực tại này
khi nói tới “sự đầu thai của mình” và “quan tâm cuộc sống tương lai.” Nhưng bất
cứ sự đầu thai nào (chẳng hạn, làm con gián ở Nam Mỹ) sẽ không là sự đầu thai,
và do đó có vấn đề nghiêm trọng là tại sao người ta quan tâm vấn đề đầu thai
của con người.
Tôi bắt đầu hiểu rằng nếu Phật giáo đúng thì
tôi không đạt được giác ngộ để vào Niết Bàn (nirvana) hoặc điều gì đó tương tự
như vậy trên đời này, nơi mà vòng luân hồi (cycle of rebirth) sẽ hoàn toàn kết
thúc, tôi không còn hy vọng gì nữa. Rõ ràng, tôi không đạt được Niết Bàn ở đời
này. Mọi Phật tử đều có xu hướng chấp nhận đó là thật khi quan tâm người khác. Giác
ngộ là thành tựu cao cấp và rất hiếm đối với các anh hùng tôn giáo, không phải
những người như chúng ta – chắc chắn càng không phải là người như tôi. Như vậy,
tôi (cùng với người thân và bạn bè của tôi) vô vọng. Từ quan điểm Phật giáo,
theo thời gian vô hạn, tầm quan trọng của mỗi người chúng ta, như chính con
người của chúng ta, đều đồng quy về hư vô. Mỗi chúng ta đều sống và chết. Mỗi
chúng ta sẽ mất mãi mãi. Đối với tôi, Phật giáo là vô vọng. Nhưng tôi có chắc
rằng Phật giáo đúng? Thánh Phaolô biết rất rõ, ít nhất là KITÔ GIÁO CHO CHÚNG TA NIỀM HY VỌNG: “Xin Thiên Chúa là nguồn hy vọng, ban
cho anh em được chan chứa niềm vui và bình an nhờ đức tin, để nhờ quyền năng
của Thánh Thần, anh em được TRÀN
TRỀ HY VỌNG.” ( Rm 15:13)
NGHIỆP
CHƯỚNG
Tôi muốn nói về lý thuyết của sự đầu thai và
nghiệp chướng. Đây là lý thuyết mà các hành động đạo đức và xấu xa đều có hệ
lụy vui mừng và đau khổ đối với chúng ta. Như vậy, nếu tôi vấp và đau ngón chân
út, kinh nghiệm đau nhức là hệ lụy của hành vi xấu do chính tôi làm trong quá
khứ. Nếu điều tôi nói là đúng thì các nguyên tắc về nghiệp chướng có nghĩa là
một số người nào đó thoát khỏi hậu quả của hành vi xấu, còn một số khác có kinh
nghiệm không vui chịu hậu quả của hành vi xấu mà họ không làm.
Hãy cân nhắc: Giả sử một nhà độc tài khủng
khiếp ra lệnh hành hình đau đớn hàng ngàn người ngay khi ông ta hấp hối. Rồi
nhà độc tài này chết, ông ta không bao giờ chịu hậu quả ghê gớm qua nghiệp
chướng. Chắc chắn sẽ có người khác phải chịu hậu quả khủng khiếp đó. Nhưng
trước hết, điều gì xảy ra với nhà độc tài đó? Rõ ràng là sự đầu thai sẽ làm tổn
thương người khác vì những gì ông ta không làm. Chẳng hạn, một đứa bé bị bệnh
vì điều gì đó mà người khác làm, mặc dù đứa bé đầu thai làm người khác, khó có
thể phác họa một chân dung làm thỏa mãn hoặc công bằng. Cách trả lời có thể
chấp nhận nhất là đứa bé đó không hề làm điều xấu thì không có con gián con sau
khi tôi bị hành hình.
Các Phật tử không tin có Thiên Chúa hiện hữu,
nhưng nếu có một Thiên Chúa như vậy thì chắc chắn lý thuyết về nghiệp chướng sẽ
không tương thích với sự công bằng của Ngài. Vì thế, người ta ném một người vào
đống rác của lịch sử bởi sự đầu thai.
KITÔ
HỮU CÓ NIỀM HY VỌNG
Có lẽ rõ ràng là nếu tôi đầu thai làm người
khác ở đời này tức là tôi không còn hiện hữu. Rõ ràng là tôi không còn hiện hữu
nếu tôi đầu thai làm con gián ở Nam Mỹ. Không thể nói rằng tôi vẫn là tôi trong
con gián ở Nam Mỹ. Liệu chúng ta có thể nói rằng tôi vẫn là tôi nếu tôi đầu
thai thành một thai nhi ở Phi châu, ở Bristol hoặc trong chính gia đình tôi?
Phật giáo tiêu chuẩn MINH NHIÊN TỪ CHỐI SỰ ĐẦU THAI LÀM MỘT NGƯỜI NHƯ
NGƯỜI ĐÃ CHẾT. Như vậy, SỰ ĐẦU THAI KHÔNG TƯƠNG THÍCH VỚI GIÁ TRỊ VÔ HẠN
VỀ CON NGƯỜI.
Nhưng Kitô giáo là tôn giáo của giá trị vô
hạn về con người. Chúng ta không ngẫu nhiên là chúng ta, chúng ta quan trọng.
Mỗi người là một thụ tạo của Thiên Chúa, được Ngài đánh giá cao và yêu thương
vô cùng. Đó là điều cơ bản của luân lý Kitô giáo, từ giá trị gia đình tới lòng
vị tha và từ bỏ chính mình mà các thánh đã thực hiện. Vì chúng ta rất có giá
trị đối với Thiên Chúa nên Đức Giêsu mới chết để cứu độ mỗi người trong chúng
ta. NGÀI KHÔNG CHẾT ĐỂ CỨU ĐỘ HÀNG LOẠT CUỘC ĐẦU THAI. Chúng ta là chính
chúng ta, với đầy đủ lịch sử cuộc đời, gia đình và bạn bè. Trái ngược với huyền
thoại của sự bách hại Kitô giáo, Kitô giáo là tôn giáo của sự hiện thân và sự
tốt lành cốt lõi của công cuộc sáng tạo.
Sự đầu thai đối lập với toàn bộ đường hướng
của Kitô giáo. Nếu có sự sống còn từ cái chết – và niềm tin của các Kitô hữu,
bắt nguồn từ sự phục sinh của Đức Kitô, không thể nói là đầu thai. Sự đầu thai
và giá trị vô hạn của con người là điều không tương xứng. Quan điểm của Kitô
giáo về cái chết là quan điểm về niềm hy vọng, là sự chiến thắng, vì cái chết
không là hư vô. Câu chuyện chưa kết thúc đối với con người, và chúng ta có thể
hy vọng rằng chúng ta không chia lìa người thân và bạn bè. Nhưng còn hơn vậy,
chúng ta tin chắc rằng những cái chết trong Đức Kitô sẽ có ý nghĩa, và mỗi
người trong chúng ta hy vọng được sống vĩnh hằng.
KẾT
LUẬN
Các tư tưởng như vậy dần dần đưa tôi xa rời
Phật giáo. Đối với tôi, Phật giáo là niềm vô vọng. Nhưng các Kitô hữu có niềm
hy vọng. TÔI MUỐN LÀ KITÔ HỮU. Tôi nhìn lại những điều mà tôi tôi đã chối
bỏ theo niềm tin Kitô giáo mới của tôi. Tôi phân chia các giai đoạn của hành
trình đến với Đức Tin của tôi trong cuốn “Con Đường Bất Ngờ” (“The Unexpected
Way,” T&T Clark/Continuum : 2002). NHỜ ÂN SỦNG, TÔI ĐẾN VỚI THIÊN CHÚA.
Tôi tin rằng THẬT LÀ HỢP LÝ KHI TIN VÀO THIÊN CHÚA HƠN LÀ KHÔNG TIN CÓ
THIÊN CHÚA. Khi tin vào Thiên Chúa, TÔI KHÔNG CÒN LÀ PHẬT TỬ NỮA. TÔI
ĐÃ LÀ NGƯỜI HỮU THẦN. Tôi cẩn thận nhìn vào chứng cớ và ngạc nhiên thấy rằng sự
phục sinh của Chúa Giêsu sau khi bị đóng đinh tới chết là cách giải thích hợp
lý nhất về những gì đã xảy ra. Là Kitô hữu, tôi tranh luận rằng ưu tiên phải là
Giáo hội Công giáo Rôma. Tôi cần lý lẽ đúng không phải để được gia nhập Công
giáo. Trong cuốn sách của tôi, tôi xem xét nhiều tranh luận chống lại việc tôi
trở thành một tín hữu Công giáo, và tôi tranh luận rằng họ chỉ lấy cớ nào đó để
từ chối Giáo hội Công giáo mà họ không tin. Vì thế, TÔI ĐÃ ĐƯỢC TIẾP NHẬN
VÀO GIÁO HỘI CÔNG GIÁO.
Hiện nay tôi sống trong niềm biết ơn và hy
vọng. Tôi chưa bao giờ cảm thấy hối tiếc về QUYẾT ĐỊNH CỦA TÔI LÀ GIA NHẬP
ĐẠO CÔNG GIÁO. Nếu điều tôi nói ở đây là đúng, chúng ta có thể nói rằng sự đầu
thai là sai lầm. Đây là mấy điều tôi muốn nói:
1) Sự đầu thai không thích hợp
với niềm tin Kitô giáo.
2) Chúng ta có thể nói rằng
chúng ta biết được niềm tin Kitô giáo là thật.
3) Bất cứ điều gì không tương
hợp với sự thật thì đều là giả dối.
4) Chúng ta có thể nói rằng sự
đầu thai là sai lầm.
Triết gia PAUL WILLIAMS
TRẦM THIÊN THU (chuyển ngữ từ WhyImCatholic.com)
✽ Lý Do Khó Là Người Công Giáo
https://tramthienthu.blogspot.com/2016/03/10-ly-do-kho-la-nguoi-cong-giao.html
✽ Tôi Vẫn Là Người CG – https://tramthienthu.blogspot.com/2019/08/toi-van-la-nguoi-cong-giao.html
✽ Người Công Giáo có Công Giáo hay không?
https://tramthienthu.blogspot.com/2023/12/nguoi-cong-giao.html
✽ Tôi Vẫn Là Người CG – https://tramthienthu.blogspot.com/2019/08/toi-van-la-nguoi-cong-giao.html
✽ Người Công Giáo có Công Giáo hay không?
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Comment