ĐIỀU HƯỚNG THẬN TRỌNG

ĐGH Gioan XXIII có cách điều hướng thận trọng về chủ nghĩa vô thần và việc thám hiểm không gian.

Ngày 12-4-1961, Thiếu tá Yuri Gagarin đã trở thành người đầu tiên bay vào không gian. Trên tàu vũ trụ Vostok, cất cánh từ căn cứ không gian Baikonur ở Kazakhstan, người Nga đã hoàn thành một vòng quỹ đạo quanh Trái Đất trong 108 phút, vượt qua chân không của không gian với tốc độ hơn 27.000 km/giờ.

TIN NHẮN TỪ KHÔNG GIAN

Trong chuyến bay, ông đã truyền một thông điệp nổi tiếng đến Trái Đất: “Từ đây, nhìn Trái Đất thật đẹp, không biên giới hoặc giới hạn.” Sau đó, nhà du hành vũ trụ được cho là đã thốt ra một câu khác từ không gian: “Tôi không thấy bất kỳ vị Chúa nào ở trên đó.” Khi tàu con thoi của ông quay trở lại bầu khí quyển, ông đã phóng ra ngoài và hạ cánh trên bờ sông Volga.

Ngày hôm sau, Tòa Thánh đã phản ứng với sự kiện này trong ấn bản của tờ L’Osservatore Romano. Nhiệm vụ này khá khó khăn: Tòa Thánh phải chào mừng chiến thắng không thể phủ nhận của phe cộng sản, trong khi không nhượng bộ trước tư tưởng vô thần của Moscow, vốn mau chóng biến Gagarin thành sứ giả của khoa học duy vật. Nhiệm vụ này được giao cho Raimondo Manzini, cựu phó đảng Dân Chủ Kitô Giáo, người đã trở thành trưởng phòng báo chí của giáo hoàng theo yêu cầu của Đức Gioan XXIII vào năm 1960.

PHẢN ỨNG CỦA TÒA THÁNH

Ký giả viết: “Một cuộc chinh phục khoa học mới hoặc bước tiến nhảy vọt trong công nghệ sẽ làm sống lại hình ảnh cao quý của con người như một sinh vật tâm linh, được ban cho lý trí và tự do, có khả năng, theo lệnh của Thiên Chúa, thống trị thế giới bên ngoài ngày càng nhiều hơn: con người trên con đường hoàn thiện được tạo ra theo hình ảnh và giống Thiên Chúa.”

Ông dường như lấy cảm hứng từ câu trích dẫn đầu tiên của Gagarin để bảo vệ quan niệm hòa bình của khoa học, thành quả của sự hợp tác quốc tế “không biên giới.” Nhấn mạnh tầm quan trọng sự hiện diện của phi hành gia trên tàu Vostok 1, Raimondo Manzini đã cảnh báo về những nguy cơ khi sử dụng sai mục đích những tiến bộ công nghệ này.

Bình luận này báo trước bình luận của Đức Gioan XXIII vào ngày 12-8-1962, trong một thông điệp vô tuyến không nhắc đến tên Gagarin. Về mặt chiến lược hơn, ngài đã đợi để đề cập đến tất cả các “chiến công không gian” trong thời đó, bao gồm cả Alan Shepard và John Glenn, những người Mỹ đã lên vũ trụ vào tháng 5-1961 và tháng 2-1962.

Đức Gioan XXIII nhấn mạnh đến sự nhiệt tình mà các nhà thám hiểm không gian này tạo ra trên toàn thế giới, và đặc biệt trong giới trẻ. Sau đó, với giọng điệu báo trước thông điệp Pacem in Terris – Hòa Bình trên Trái Đất, ngài thốt lên: “Khi chúng được ghi dấu trong biên niên sử về kiến thức khoa học của vũ trụ, mong sao những sự kiện lịch sử này trở thành biểu hiện của sự tiến bộ thực sự và hòa bình, một nền tảng vững chắc của tình anh em nhân loại.”

KHRUSHCHEV CHỨ KHÔNG PHẢI GAGARIN

Một tuyên bố không khác gì tuyên bố của Gagarin từ con tàu Vostok 1: “Từ đây, nhìn Trái Đất thật đẹp, không biên giới hoặc giới hạn.” Theo cộng đồng khoa học, đó là một câu thực sự đã được thốt ra trái ngược với câu thứ hai về sự vắng mặt của Thiên Chúa trong không gian. Thật ra không có bản ghi âm nào về tuyên bố này được tìm thấy, và cộng đồng các sử gia nghi ngờ rằng những lời này thực sự tồn tại, dựa trên một số lời chứng từ những người thân cận với Gagarin. Có vẻ như những lời này thực sự được trích từ bài phát biểu mà Khrushchev đã đưa ra cho các nhà lãnh đạo Đảng vài ngày sau chuyến bay của Gagarin.

CAMILLE DALMAS

TRẦM THIÊN THU (chuyển ngữ từ Aleteia.org)