THẤY KHÔNG HẲN LÀ TIN

Nên nhớ rằng Thánh Tôma Tông Đồ đã làm nhiều điều hơn là chỉ nghi ngờ, mặc dù sự nghi ngờ của ông chắc chắn là điều mà ông được nhớ đến nhiều nhất. Nhưng Thánh Tôma nghi ngờ rằng lý do thuyết phục đã ẩn giấu – rằng điều thiết yếu thì mắt thường không nhìn thấy được. Nguyên lý và sự hiểu biết của Thánh Tôma là khoảnh mang sức mạnh cảm xúc không bao giờ nguôi ngoai, nhắc nhở mọi người về phúc lành đang chờ đợi những ai tin mà không cần chứng cớ bằng mắt và tay. Cùng với Thánh Tôma, đức tin dạy chúng ta rằng nhìn thấy không hẳn là tin tưởng.

Nghịch lý của đức tin là tin chính xác vào những điều không thể tin. Việc nhìn thấy chỉ cần thiết đối với những người không có đức tin. Đối với những người vững tin, không có lời giải thích nào cho những gì họ tin có thể xảy ra. Trong đó, và chỉ điều đó, là bình an và sự cứu rỗi. Hành động đức tin này là điều được nuôi dưỡng trong những câu chuyện khó tin về các thánh – những câu chuyện thuộc về vương quốc vàng son của truyền thuyết. Thật vậy, có một điều về chính Thánh Tôma thật khó tin đến nỗi mời gọi sự tín nhiệm mà mọi người Công Giáo phải chấp nhận nếu họ muốn được kể vào số những người không thấy mà vẫn tin.

Truyền thuyết kể rằng khi Chúa Giêsu truyền lệnh cho các tông đồ ra đi và rửa tội cho tất cả các quốc gia, ban Thánh Thần với quyền truyền giáo, một số tông đồ đó đã di chuyển một cách kỳ diệu qua các đại dương và vượt núi non tới các quốc gia ở những nơi xa xôi trên thế giới. Đối với Thiên Chúa, không có gì là không thể.

Sau khi cải đạo người Ấn Độ và du hành vượt ra ngoài sông Hằng, Thánh Tôma được gọi là “Song Sinh,” theo những truyền thuyết thần bí của Kitô giáo, được gửi đến những khu rừng ở Trung Mỹ bằng con đường kỳ diệu này. Ở đó, ngài tìm thấy một dân tộc ngập trong máu của việc hiến tế con người và lệch lạc với lỗi lầm của nghệ thuật vô nhân đạo. Thánh Tôma đã gây ngạc nhiên trong lòng mọi người bởi vẻ ngoài khó hiểu cùng với những lời lẽ táo bạo và đẹp đẽ của ngài. Ngài đã dũng cảm rao giảng sự thật cho người Aztec, rửa tội cho họ bằng đôi tay đã được chạm vào thân thể Chúa, và làm cho chúng từ bóng tối ra ánh sáng. Thánh Tôma đã bãi bỏ nghi lễ hiến tế con người, và được ca ngợi là một người đến từ Thiên Chúa – chính ngài có quyền tư tế và người thầy vĩ đại về các nghi lễ thờ phượng thanh khiết và sự hy sinh không đổ máu của Thập Giá Chúa Kitô.

Khi Thánh Tôma hăng say từ vùng đất đó, sau khi thực hiện việc truyền giáo, ngài được nhớ đến và bất tử trong thần thoại Aztec với cái tên Quetzalcoatl – Song Sinh, Con Rắn có cánh, có lông trên mặt, bay trên đôi cánh gió để đến làm cho họ khôn ngoan như rắn và hiền lành như chim bồ câu. Các nhà tiên tri nói rằng một ngày nào đó ngài sẽ trở lại với dân tộc của họ vào thời điểm đất và trời hợp nhất.

Nhưng hỏa ngục đã được định sẵn sẽ quay trở lại trước Quetzalcoatl. Theo thời gian, lũ quỷ lấy lại sự ảnh hưởng quanh co của chúng đối với các nền văn minh Nam Mỹ. Những người bản xứ dần dần quay trở lại sự ôm ấp của ngọn lửa, biến các nghi lễ truyền sự sống của Kitô giáo mà Thánh Tôma dạy cho họ thành cuộc tàn sát mang lại sự sống cho đoàn quân bóng tối. Máu lại nhuộm đỏ bàn thờ của người Aztec một lần nữa. Tôn giáo của họ bị suy đồi và mục nát, chỉ để lại những dấu vết mờ ám về sự trong sạch mà họ được Thiên Chúa ban cho qua Thánh Tôma. Cứ thế tiếp tục khi nhiều thế kỷ trôi qua và con người ngày càng chìm sâu vào những cách tăm tối. Khi nhớ lại với chút bối rối, có sự trở lại được báo trước của Quetzalcoatl, người mà họ đã phản bội.

Công việc của Thánh Tôma không thể bị bỏ dở mãi mãi. Vào Thứ Sáu Tuần Thánh năm 1519, Hernán Cortés cập bến tại Mexico. Những người bản xứ, dẫn đầu là Hoàng đế Moctezuma, đã vô cùng sợ hãi và tôn kính, tin rằng những lời bói toán đã hiện thực, người đàn ông có râu đã tiến vào bờ biển của họ không ai khác chính là Quetzalcoatl trở về từ bên kia đại dương – và cùng với ông ta là tinh thần của Thánh Tôma. Họ biết họ đã bỏ những nghi lễ cổ xưa được giao phó cho họ, và người Aztec đã phải run sợ trước Thánh Giá. Thánh Tôma thực sự đã trở lại. Khi sự tương tác giữa các bên diễn ra, các linh mục trong đoàn tùy tùng của Cortés nhận xét về tiếng vang bí ẩn của Kitô giáo trong các nghi lễ mà họ phát hiện ra trong tôn giáo Aztec – chẳng hạn như lễ ăn chay và lễ hiến tế, cũng như biểu tượng hình chữ thập – và nhớ lại những câu chuyện xưa về Thánh Tôma với sự sợ hãi. Trời cao đã thăm lại trái đất và Mexico sẽ lại được rửa sạch máu. Một lần nữa, Vương Quốc Thiên Chúa đã đến mở đường cho vinh quang của Đức Mẹ Guadalupe.

Truyền thuyết về Thánh Tôma và người Aztec là truyền thuyết hoang đường, do đó nó đưa ra thách thức rất lớn về Thánh Tôma đối với tất cả những ông Tôma nghi ngờ khi nói đến sự thật hoang đường được che giấu trong truyền thuyết hoang đường của Kitô giáo. Công Giáo thật tuyệt vời, do đó việc miêu tả nó theo kiểu giả tưởng là phù hợp. Theo nhiều cách, sự thật về sự thánh thiện dễ tiếp cận hơn thông qua những câu chuyện hoang dã và tuyệt vời vượt qua giới hạn của sự thật như người ta thường biết, vì sự thánh thiện là sự thật cao hơn. Những câu chuyện về các thánh phải đem lại yếu tố nâng cao cho cuộc đời của các thánh, giúp họ thể hiện rõ ràng như những công dân của hai thế giới – hai thế giới mà các ngài đã giúp nối kết với nhau trong Chúa Giêsu Kitô.

Hành động của truyền thuyết làm cho những khía cạnh vô hình của vị thánh trở nên hữu hình, rõ ràng và hấp dẫn hơn, đem lại cho các anh hùng của Giáo Hội một chiều kích vượt xa lịch sử đơn thuần và nhân loại đơn thuần. Bằng cách cường điệu những đặc điểm phi thường của tổ tiên thánh thiện, những truyền thuyết sùng đạo nhấn mạnh chính lý do họ là những vị thánh. Giống như Thánh Tôma, người Công Giáo được mời gọi nhìn xa hơn những bằng chứng trước mắt, tin vào phép lạ và lạc quan khi bi quan là kết luận hợp lý duy nhất. Đó là đức tin, đó là con đường thường bị che phủ trong sự khó hiểu và thử thách. Cuộc sống có thể là cuộc hành hương tăm tối, không có con đường rõ ràng hướng tới ánh sáng và sự sống. Vì vậy, chúng ta bước đi nhờ đức tin, không phải bởi mắt thấy. Bản Ballad huyền thoại của Chesterton hát: “Hỡi những người đàn ông làm Dấu Thánh Giá của Chúa Kitô, hãy vui vẻ đi trong bóng tối.” Người Công Giáo phải tự tin và tiếp tục dù họ tiến bước một cách mù quáng – chỉ nhìn qua tấm gương, mơ hồ – và luôn sẵn sàng kêu lên mỗi khi bất chợt vui mừng nhận ra rằng chúng ta đang ở trong vòng tay của Chúa Kitô Phục Sinh: “Lạy Chúa, lạy Thiên Chúa của con!” (Ga 20:28)

SEAN FITZPATRICK

TRẦM THIÊN THU (chuyển ngữ từ CatholicExchange.com)

Lễ Thánh Tôma Tông Đồ – 2024

✽ Chân Dung Tôma TĐ – https://tramthienthu.blogspot.com/2016/07/chan-dung-thanh-thomas-tong-o.html
✽ LCTX & Tôma – https://tramthienthu.blogspot.com/2016/07/long-chua-thuong-xot-va-thanh-toma-tong.html