TẠI SAO HÒA BÌNH KHÓ NẮM BẮT?

Trở lại thập niên 1950 khi truyền hình thoát khỏi sự hoài nghi chống tôn giáo về tính đúng đắn của chính trị, David Niven đã thể hiện một màn trình diễn điêu luyện cho một bộ phim truyền hình có tên “Nhà Hát Bốn Sao.” Trong một chương trình có tựa đề “Câu Trả Lời,” ông ấy đã tạo ra một kịch bản hấp dẫn mà trong đó những bộ óc giỏi nhất thế giới đang làm việc tại Liên Hiệp Quốc để tìm cách thiết lập hòa bình thế giới trước khi sự sống trên trái đất đi đến hồi kết cay đắng. Hòa bình sẽ cứu thế giới? Nó sẽ đến đủ sớm để ngăn chặn thảm họa toàn cầu? Chúng ta sẽ biết hòa bình bao gồm những gì chăng?

Có vài người trong phòng chăm chú lắng nghe ông ta. Cuối cùng, nam diễn viên nổi tiếng người Anh đã đưa ra “câu trả lời” trước sự ngạc nhiên của mọi người, đó là Mười Điều Răn (Decalogue – The Ten Commandments). Vâng, tất nhiên, con đường dẫn đến hòa bình là sống một đời sống đạo đức như đã nêu trong Mười Điều Răn. Chúng ta không cần một tập thể gồm các Einstein để tìm ra điều đó. Mười Điều Răn dành cho tất cả mọi người chứ không chỉ giới hạn cho người Do Thái và Kitô hữu. Hòa bình thế giới đòi hỏi một loại triết học thế giới.

David Niven cũng là người sản xuất chương trình, có lẽ ông không nhận ra mình đang diễn giải Thánh Tôma Aquinô. Trong “Tổng Luận Thần Học” (Summa Theologica), vị Tiến Sĩ Thiên Thần Tôma nói rằng, “hòa bình thực sự chỉ có ở những người tốt và những điều tốt đẹp.” (II, 29, ad 3) Con người luôn sở hữu “câu trả lời” trong khi lại vui vẻ phớt lờ nó.

Hãy tự hỏi tại sao hòa bình khó nắm bắt. Nó đòi hỏi nhiều từ chúng ta, không phải là cái gì ở ngoài kia, giống như quả táo trên cành. “Chỉ cần cho hòa bình một cơ hội” là lời khuyên dớ dẩn của ban nhạc The Beatles, cho rằng hòa bình là một đối tượng. Muốn có hòa bình nhưng chúng ta không tìm kiếm và không chịu trả giá.

Cách hiểu của Thánh Tôma về hòa bình rất phù hợp với cách hiểu của Thánh Augustinô: “Hòa bình là sự an bình của trật tự.” Loại trật tự mà Thánh Augustinô nghĩ đến là một loạt các bước dẫn tới Thiên Chúa. Khi đưa ra những lựa chọn phù hợp với Mười Điều Răn, chúng ta sẽ cảm nhận được sự bình an. Tuy nhiên, trong thế giới đương đại, mọi người có xu hướng nghĩ rằng sự tĩnh lặng đến từ một viên thuốc. Thời đại vật chất này khiến chúng ta mất tập trung khi tự mình làm điều gì đó. Tuy nhiên, hòa bình không phải là thứ có thể mua được.

Đối với Thánh Tôma, “hòa bình hoàn hảo bao gồm việc tận hưởng hoàn hảo những điều tốt đẹp có chủ quyền, và hợp nhất tất cả những mong muốn của một người bằng cách cho chúng nghỉ ngơi trên một khách thể.” Đó là sự bình an mà người ta trải nghiệm trên Thiên Đàng. Tuy nhiên, chúng ta có thể trải nghiệm hòa bình không hoàn hảo ở đây trên trái đất mà không mong đợi nó sẽ hoàn hảo. Luôn có điều gì đó xen vào: điện thoại hoặc chuông cửa reo, chúng ta chợt nhớ một cuộc hẹn, lưng đau nhức, chuông báo khói kêu lên, đĩa rơi xuống nền nhà, v.v... Tuy nhiên, chúng ta phải tiếp tục tìm kiếm hòa bình, bất kể hòa bình có thể không hoàn hảo đến mức nào, để làm theo Ý Muốn của Thiên Chúa. Một nền hòa bình không hoàn hảo vẫn tốt hơn là không có hòa bình. Và điều đó tốt hơn nhiều so với việc phải chịu đựng sự lo lắng hoặc sợ hãi về hầu hết mọi thứ.

Trong Thánh Lễ chúng ta nói: “Bình an cho bạn.” Cách diễn đạt này là cách nói khác: “Hãy tốt lành.” Hòa bình rất giống hạnh phúc. Nó rơi vào vị trí khi chúng ta đang làm điều khác. Hãy sống tốt và những điều tốt đẹp sẽ đến với bạn, bao gồm cả hạnh phúc và bình an.

TS. DONALD DEMARCO

TRẦM THIÊN THU (chuyển ngữ từ CatholicExchange.com)

Mùa Chay – 2023