XÉT XỬ

Câu chuyện “Phiên Tòa Lương Tâm và Công Lý” là câu chuyện xảy ra thật tại Indonesia. Câu chuyện thật giữa đời thường mà ngỡ như trong cổ tích, huyền thoại.

Một hôm, tại phòng xử án, thẩm phán trầm ngâm suy nghĩ trước lời cáo buộc của các công tố viên đối với một cụ bà phạm tội ăn cắp khoai mì (sắn). Bà bị buộc phải bồi thường 1 triệu Rupiah. Bà không bào chữa nhưng bà giải thích lý do bà đành phải ăn cắp: Gia đình bà rất nghèo, đứa con trai bị bệnh, đứa cháu suy dinh dưỡng vì đói khát. Nhưng ông chủ vườn khoai mì cương quyết rằng bà ta phải bị xử nghiêm minh như những người khác.

Ông thẩm phán thở dài: “Xin lỗi, thưa bà...” Ông ngưng giây lát, nhìn bà cụ khốn khổ và nói: “Nhưng pháp luật là pháp luật, tôi là người đại diện của Pháp luật nên phải xử nghiêm minh. Nay tôi tuyên phạt bà bồi thường 1 triệu Rupiah cho chủ vườn. Nếu bà không có tiền bồi thường, bà buộc phải ngồi tù 2 năm rưỡi.”

Cả phòng xử án im phăng phắc. Bà lão run người, rươm rướm nước mắt. Bà đi tù rồi thì con cháu ở nhà ai chăm lo? Ông thẩm phán lên tiếng: “Nhưng tôi cũng là người đại diện công lý. Tôi tuyên bố phạt tất cả những công dân có mặt trong phiên tòa này 50.000 Rupiah, vì sống trong một thành phố văn minh, giàu có này mà lại để cho một bà cụ đi ăn cắp vì con cháu đói khát và bệnh tật.” Nói xong, ông lấy mũ của mình đưa cho cô thư ký và nói: “Cô hãy đưa mũ này truyền đi khắp phòng, và tiền thu được thì cô hãy đưa cho bị cáo.”

Cuối cùng, bà cụ nhận được 3,5 triệu Rupiah “tiền phạt” quyên góp, trong đó có cả 50.000 Rupiah từ các công tố viên buộc tội bà, một số nhà hảo tâm khác còn trả giúp 1 triệu Rupiah tiền bồi thường, bà cụ run run vì vui sướng vô cùng. Thẩm phán gõ búa kết thúc phiên tòa. Tất cả mọi người đều vui mừng và mãn nguyện.

Thật tuyệt vời! Một phiên tòa xử nghiêm minh nhất và rất xúc động. Tội cũng có tính liên đới. Tất cả chúng ta đều PHẢI CHỊU TRÁCH NHIỆM với cuộc sống xung quanh mình. Vị thẩm phán không chỉ dùng LUẬT PHÁP mà còn dùng cả TRÁI TIM để xét xử. Dù sao thì trước tiên vẫn phải đối xử với nhau bằng tình người – tình đồng loại và nghĩa đồng bào.

Tại Việt Nam cũng có những trường hợp tương tự, thế nhưng lý của kẻ mạnh bao giờ cũng thắng. Tội nặng mà “thân thiết” thì được giảm án, hưởng án treo, miễn trừ, hoặc “cho qua phà,” còn tội nhẹ mà “không quen biết” thì phải vô tù. Ăn cắp vài ổ bánh mì vì đói mà tội nặng hơn ăn cướp hàng tỷ đồng. Ngay cả thẩm phán mà còn nhận hối lộ của kẻ giàu “chạy án” thì còn gì là công lý? Thảo nào người ta nói rằng công lý tại Việt Nam là diễn viên hề!

Người ta phải XÉT rồi mới XỬ, nếu xử mà không xét thì thật nguy hiểm! Vì “đồng bạc đâm toạc tờ giấy” thế nên “lý kẻ mạnh bao giờ cũng thắng,” mà kẻ có tiền được coi là kẻ mạnh. Kinh Thánh nói: “Bênh vực kẻ gian ác, đè nén người vô tội, xét xử như thế chẳng tốt đẹp gì.” (Cn 18:5) Lời nói “nhẹ” lắm nhưng “buốt” lắm!

Chúa Giêsu nói về “quan tòa bất chính và bà góa quấy rầy” qua trình thuật Lc 18:1-8. Ngài kể dụ ngôn này để dạy các ông chúng ta phải cầu nguyện luôn, cầu nguyện liên lỉ, kiên nhẫn cầu nguyện chứ không được nản chí.

Ngài nói về một ông quan tòa không kính sợ Thiên Chúa, cũng chẳng coi ai ra gì. Ông có quyền có thế nên không sợ ai, và ông ta có thể “hành” bất cứ ai. Trong thành đó có một bà goá đã nhiều lần đến xin ông thương hại mà minh xét cho bà. Ông ta làm ngơ, nhưng cuối cùng cũng phải xử cho bà vì bà góa này cứ quấy rầy mãi. Ông ta xử không vì tội nghiệp bà ta, mà vì không muốn phiền đến mình, vì ích kỷ mà thôi. Ông ta đành miễn cưỡng xét xử để khỏi bị bà góa kia quấy rầy nữa.

Rồi Chúa Giêsu đặt vấn đề: “Chẳng lẽ Thiên Chúa lại không minh xét cho những kẻ Người đã tuyển chọn, ngày đêm hằng kêu cứu với Người sao? Lẽ nào Ngài bắt họ chờ đợi mãi?” Cuối cùng, Chúa Giêsu kết luận: “Thầy nói cho anh em biết, Người sẽ mau chóng minh xét cho họ. Nhưng khi Con Người ngự đến, liệu Người còn thấy lòng tin trên mặt đất nữa chăng?” Câu hỏi này khiến chúng ta phải đau đầu vì thật khó trả lời. Phải tự “liệu hồn” thôi! Nhưng nên nhớ điều này: Thiên Chúa luôn muốn chúng ta “quấy rầy” Ngài bằng lời cầu chân thành.

Ai cũng biết rằng quốc gia nào cũng có tòa án, ngay cả tôn giáo cũng có tòa án. Đó là cơ quan xét xử những gì liên quan pháp luật. Nhân chi sơ tính bổn thiện. Con người tốt thì không cần pháp luật. Nhưng theo thời gian, con người bị thoái hóa hoặc “biến chất,” thế nên mới có pháp luật, nghĩa là luật có sau. Do đó, luật vị nhân sinh, nhằm bảo vệ con người, không nên câu nệ vào luật. Bất cứ luật nào của con người  cũng bất toàn, thế nên có những sửa đổi cho phù hợp thực tế. Chỉ có Thánh Luật của Thiên Chúa là bất biến.

Tòa án cũng có các cấp, nhưng quan trọng nhất vẫn là Tòa Án Lương Tâm. Nhà vật lý Albert Einstein (1879-1955, người Đức, đoạt giải Nobel Vật Lý năm 1921), nói: “Đừng làm gì trái với lương tâm, ngay cả khi chính quyền yêu cầu bạn.” Martin Luther (1483-1546) cho biết “Người ta không chỉ phải chịu trách nhiệm với những gì mình nói, mà cả những gì mình không nói.” Điều “không nói” liên quan lương tâm, chỉ mình biết chứ không ai biết. Mahatma Gandhi (1869-1948) giải thích: “Luật lệ không công bằng tự nó đã là một dạng bạo lực.” Còn Benjamin Franklin (1706-1790) lý luận: “Luật pháp nghiêm khắc nhất đôi khi là sự bất công trầm trọng nhất.” Tất cả chỉ là tương đối – chỉ tương đối tuyệt đối và tuyệt đối tương đối.

Trình thuật Xh 17:8-13 cho biết cuộc giao chiến giữa dân Israel với người Amalếch, liên quan việc cầu nguyện. Khi quân Amalếch đến đánh Israel tại Rơphiđim, ông Môsê bảo ông Giôsuê chọn một số người đi đánh. Còn ông Môsê sẽ đứng trên đỉnh đồi, tay cầm cây gậy của Thiên Chúa.

Ông Giôsuê đã giao chiến với Amalếch, còn các ông Môsê, Aharon và Khua lên đỉnh đồi. Kinh Thánh cho biết điều thú vị này: khi nào ông Môsê GIƠ TAY LÊN thì dân Israel thắng thế; còn khi ông HẠ TAY XUỐNG thì quân Amalếch thắng thế. Ông Môsê mỏi tay, người ta lấy một hòn đá kê cho ông ngồi, còn ông Aharon và ông Khua thì đỡ tay ông, mỗi người một bên. Và điều kỳ diệu đã xảy ra: ông Giôsuê dùng lưỡi gươm đánh bại Amalếch và dân của ông ta.

Đoạn Kinh Thánh ngắn gọn này cho biết lý do Giáo Hội dang tay khi cầu nguyện. (x. 2 Mcb 14:34, 2 Mcb 15:12, 2 Mcb 15:21, Tv 68:32, G 11:13-15) Cầu nguyện không chỉ là việc cần thiết mà còn là hơi thở đối với các Kitô hữu. Thật vậy, Thánh Tôma Aquinô (1225-1274) xác định: “Chúng ta cầu xin Chúa, không phải để Ngài biết nhu cầu và ước muốn của chúng ta, mà để chúng ta biết cần phải đến với Chúa để xin ơn phù trợ. Ai không cầu nguyện thì giống như người lính ra trận không có vũ khí.” Đặc biệt là chính Chúa Giêsu đã dạy chúng ta cách cầu nguyện “tiêu chuẩn nhất” qua Kinh Lạy Cha. (x. Mt 6:9-13; Lc 11:2-4)

Chắc chắn chúng ta không thể sống an toàn nếu thiếu Thiên Chúa. Ngài vẫn không ngừng yêu thương và bảo vệ chúng ta. Thánh Vịnh gia chia sẻ: “Tôi ngước mắt nhìn lên rặng núi, ơn phù hộ tôi đến tự nơi nao? Ơn phù hộ tôi đến từ Đức Chúa là Đấng dựng nên cả đất trời.” (Tv 121:1-2) Ngài là Đấng duy nhất, (Đnl 6:4; Nkm 9:6; Es 4:17; Xh 20:3; Đnl 5:7; Đnl 32:39; Gđt 8:20; Kn 12:13; Is 43:10; Is 45:6; Is 46:9; Đn 3:28-29; Đn 14:41; Hs 13:4) không có bất cứ một thần linh nào khác.

Ngài biết chúng ta là những kẻ lẻo mép, hứa lèo, nhưng lòng thương xót của Ngài vẫn không hề suy giảm. Thánh Vịnh gia thân thưa: “Xin Đấng gìn giữ bạn đừng để bạn lỡ chân trật bước, xin Người chớ ngủ quên. Đấng gìn giữ Israel, lẽ nào chợp mắt ngủ quên cho đành! Chính Chúa là Đấng canh giữ bạn, chính Chúa là Đấng vẫn chở che, Người luôn luôn ở gần kề.” (Tv 121:3-5) Ngài quan tâm chăm sóc và cụ thể bằng cách trao ban cho mỗi người (kể cả người vô thần) một thiên thần bản mệnh luôn cận kề, mọi nơi và mọi lúc: “Ngày sáu khắc, vầng ô không tác họa, đêm năm canh, vành nguyệt chẳng hại chi. Chúa giữ gìn bạn khỏi mọi điều bất hạnh, giữ gìn cho sinh mệnh an toàn. Chúa giữ gìn bạn lúc ra vào lui tới, từ giờ đây cho đến mãi muôn đời.” (Tv 121:6-8)

Chúng ta không thể mô tả diễm phúc lớn lao đó. Vô tri bất mộ. Biết rồi thì không thể không tin. Thánh Phaolô đã nói với Thánh Timôthê về sự hiểu biết và đức tin: “Phần anh, hãy giữ vững những gì anh đã HỌC được và đã TIN chắc. Anh biết anh đã học với những ai. Và từ thời thơ ấu, anh đã biết Sách Thánh, sách có thể dạy anh nên người khôn ngoan để được ơn cứu độ, nhờ lòng tin vào Đức Kitô Giêsu.” (2 Tm 3:14-15) Nhận thức dẫn tới đức tin, đức tin dẫn tới sự sống đời đời. Chuỗi hệ lụy tuyệt vời biết bao!

Nhờ Kinh Thánh mà chúng ta hiểu biết đức tin. Dù người ta tìm mọi cách bách hại Kitô giáo, nhưng Giáo hội vẫn không ngừng phát triển. Thật lạ lùng, Kinh Thánh là cuốn sách luôn được sử dụng nhiều nhất trên thế giới.

Thật vậy, Kinh Thánh là sách được in đầu tiên trên thế giới, ước tính đã có hơn 3 tỷ cuốn Kinh Thánh được in ra, được dịch ra 2.800 ngôn ngữ, mỗi phút có 50 cuốn Kinh Thánh được bán, mỗi năm có khoảng 100 triệu cuốn được bán; Kinh Thánh gồm 73 cuốn (46 cuốn Cựu Ước, 27 cuốn Tân Ước), được viết bởi 40 tác giả, trải qua 1.600 năm. Theo thống kê, trong Kinh Thánh có 6.468 huấn lệnh, 1.260 lời hứa, 3.294 câu hỏi, 3.268 lời tiên tri; trong Kinh Thánh có tên dài nhất là Mahershalalhashabaz (Mahe Salan Khát Bát – Is 8:1 và 3); sách có nhiều chương nhất là cuốn Thánh Vịnh (150 chương), sách ngắn nhất của Cựu Ước là sách Ôviđia (21 câu), sách ngắn nhất của Tân Ước là Thư thứ III của Thánh Gioan (15 câu); câu dài nhất là Er 8:9, câu ngắn nhất là Ga 11:35.

Kinh Thánh là Thiên Chúa, và tác giả cũng chính là Ngài: “Tất cả những gì viết trong Sách Thánh đều do Thiên Chúa linh hứng, và có ích cho việc giảng dạy, biện bác, sửa dạy, giáo dục để trở nên công chính. Nhờ vậy, người của Thiên Chúa nên thập toàn, và được trang bị đầy đủ để làm mọi việc lành.” (2 Tm 3:16-17) Kinh Thánh thực sự rất cần thiết, như Thánh Giêrônimô (347-420) xác định: “Không biết Kinh Thánh là không biết Đức Kitô.”

Thánh Phaolô khuyên Thánh Timôthê: “Trước mặt Thiên Chúa và Đức Kitô Giêsu, Đấng sẽ phán xét kẻ sống và kẻ chết, Đấng sẽ xuất hiện và nắm vương quyền, tôi tha thiết khuyên anh: hãy rao giảng lời Chúa, hãy lên tiếng, lúc thuận tiện cũng như lúc không thuận tiện; hãy biện bác, ngăm đe, khuyên nhủ, với tất cả lòng nhẫn nại và chủ tâm dạy dỗ.” (2 Tm 4:1-2) Đó cũng là lời khuyên dành cho mỗi chúng ta, bây giờ và suốt đời, vì đó là bổn phận và trách nhiệm chung: “Chúng con nguyện Danh Cha cả sáng, Nước Cha trị đến, Ý Cha thể hiện dưới đất cũng như trên trời.” Và đó cũng là cách chúng ta hiệp nhất và hiệp hành để NÊN MỘT như Chúa muốn.

Lạy Thiên Chúa, xin giúp chúng con biết tự xét và tự xử chứ không xét người khác và không xử bất cứ ai. Xin ban cho chúng con một lương tâm ngay thẳng và đúng đắn, phân định mọi điều theo lẽ khôn ngoan của Ngài. Chúng con cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu, Đấng Cứu Độ duy nhất của nhân loại. Amen.

TRẦM THIÊN THU