CHÂN DUNG MỘT NỤ CƯỜI

ĐGH Gioan Phaolô I sinh ngày 17-10-1912 tại Canale d’Agordo (Ý), thụ phong linh mục ngày 07-07-1935, tấn phong giám mục năm 1958, vinh thăng hồng y năm 1973. Ngài qua đời ngày 28-09-1978 khi ngài đang đọc cuốn “Gương Chúa Giêsu” của tác giả Thomas à Kempis, có lẽ do đau tim, nhưng thân nhân và bạn hữu nói ngài bị tắc động mạch phổi.

Triều đại giáo hoàng của ngài 33 ngày. Con số 33 gợi nhớ số năm Chúa Giêsu sống với chúng ta trong xác phàm trên trần gian. ĐGH Gioan Phaolô I chưa có một tông thư hoặc sứ điệp nào bằng văn bản công bố chính thức, nhưng nụ cười của ngài là “lời nói mạnh mẽ” chứa đầy sứ điệp yêu thương của Thầy Chí Thánh Giêsu. Và ngài có biệt danh là “Giáo Hoàng Cười” (Il Papa del Sorriso – The Smiling Pope) – người ta gọi đó là “Nụ Cười của Chúa” (Il Sorriso di Dio – The Smile of God).

Trước đó, ngày 23-11-2003, ĐGH Gioan Phaolô II đã tuyên bố ngài là Tôi Tớ Chúa. Án phong chân phước được bắt đầu từ tháng 11-2006. Và điều gì phải đến cũng phải đến: 10 giờ 30 sáng Chúa Nhật 04-09-2022, ÐGH Phanxicô chủ sự thánh lễ tôn phong ĐGH Gioan Phaolô I lên bậc chân phước tại Quảng trường Thánh Phêrô.

ĐGH Gioan Phaolô I là người rất khiêm nhường, đúng như khẩu hiệu ngài đã chọn: Humilitas – Khiêm Nhường. Ngài giống như một văn sĩ và nhà truyền đạt thiên tài. Có vẻ lạ khi ngài cho biết điều này: “Tôi đã trả lời: Điều đó có thể ư? Tôi lấy làm lạ rằng một người phụ nữ mù lại có thể dẫn dắt tôi. Bà nắm tay tôi và lặng lẽ nói: Hãy bước đi! Đó là niềm tin!”

Ngày 26-08-1978, ĐHY Albino Luciani được mật nghị bầu làm giáo hoàng thứ 263, kế vị Thánh Phêrô, và là người đầu tiên chọn tông hiệu kép: Gioan Phaolô. Tại ban công trước Quảng trường Thánh Phêrô và ban phép lành đầu tiên trên cương vị giáo hoàng. Ngài có ý tôn vinh và theo bước hai vị tiền nhiệm của mình là ĐGH Gioan XXIII và ĐGH Phaolô VI, thế nên ngài đã quyết định chọn tông hiệu kép là Gioan Phaolô.

Chính ngài cho biết rằng đó là cách ngài đánh giá cao về hai vị tiền nhiệm: ngài được ĐGH Gioan XXIII tấn phong giám mục và được ĐGH Phaolô VI tấn phong hồng y. Ngài nói: “Tôi nhận tên Gioan để nhớ Ðức Gioan XXIII, người đã bổ nhiệm tôi làm Giám Mục giáo phận Vittorio Veneto, và nhận tên Phaolô để nhớ Ðức Phaolô VI, người đã đặt tôi làm Hồng Y. Không phải tôi có sự khôn ngoan như Ðức Gioan XXIII và sự thông thái như Ðức Phaolô VI, nhưng tôi kế vị các ngài thì tôi sẽ quyết tâm theo đường lối Công Đồng mà các ngài đã khởi xướng.”

Nhiệm mầu Thánh Ý Chúa, phàm nhân không thể hiểu được, vì triều đại giáo hoàng của ngài quá ngắn ngủi. Chỉ sau 33 ngày với tư cách là vị đứng đầu Giáo hội Công giáo, và qua đời đột ngột ở tuổi 66. Mặc dù vậy, ngài đã quản lý việc thiết lập các truyền thống mới.

Ngài là vị giáo hoàng đầu tiên không sử dụng vương miện của giáo hoàng, mặc dù điều đó đã được thực hiện trong nhiều thế kỷ trước. Ngài bị phản đối với cái gọi là “Sedia Gestatoria,” nơi giáo hoàng được kiệu lên cao. Điều đó cho thấy rằng ngài đã bị phản đối, nhưng nhóm của ngài cho biết đó là cách duy nhất để đám đông tại Quảng trường Thánh Phêrô có thể thoáng nhìn thấy ngài.

Mặc dù có sự phản đối đó, nhưng tiếng vang sẽ vọng tới các triều đại giáo hoàng tiếp theo. ĐGH Gioan Phaolô I là vị giáo hoàng cuối cùng sử dụng kiệu. Sau ngài, chiếc “xe giáo hoàng” (popemobile) bắt đầu được sử dụng.

ĐGH Gioan Phaolô II lúc sinh thời, vào dịp ngân khánh giáo hoàng, đã nói về vị tiền nhiệm của mình là ĐGH Gioan Phaolô I thế này: “Ngài là một vị thầy của đức tin trong sáng, không vướng bận những bụi nhơ theo thời chóng qua và trần tục. Ngài đã cố gắng thích nghi những lời giảng dạy theo cảm tính của dân chúng, nhưng đồng thời vẫn luôn duy trì sự trong sáng rõ ràng của giáo lý và cách áp dụng giáo lý vào đời sống đúng theo đức tin. Lời ngài nói và chính con người của ngài đã đi sâu vào tâm hồn của tất cả mọi người, và vì thế, tin báo về cái chết của ngài là điều vô cùng bất ngờ. Không còn nụ cười của vị chủ chăn sống gần gũi với dân chúng nữa. Ngài biết đối thoại với nền văn hóa và thế giới một cách an bình và quân bình.”

Thánh Ý Chúa kỳ diệu, (Tv 119:129) luôn vững chắc và cho người dại nên khôn. (Tv 19:8)

Xin cho Danh Thánh Cha hiển vinh và nên trọn, dưới đất cũng như trên trời. Xin CP Gioan Phaolô I nguyện giúp cầu thay để chúng con có được “Nụ Cười của Chúa” dành cho tất cả mọi người. Amen.

TRẦM THIÊN THU