ĐỜI MUỐI

Chẳng ai lạ gì đối với muối, một loại khoáng chất bình thường nhưng rất cần thiết. Người ta không thể sống thiếu muối, vì hằng ngày chúng ta sử dụng muối không chỉ để chế biến đồ ăn mà còn làm nhiều việc khác – như diệt khuẩn, làm sạch vết thương, tẩy sạch vết bẩn, trị bệnh, làm sáng mắt,… Muối rất tốt, cả nghĩa đen và nghĩa bóng.

Muối rất ích lợi. Muối còn dạy cho con người bài học sống giá trị về đức khiêm nhường: Muối hòa tan vào thực phẩm để làm tốt thực phẩm, hòa tan vào mọi thứ để làm tốt những thứ khác. Khi đã hòa tan, muối hoàn toàn “quên mình,” không ai còn nhận ra. Muối không hề đề cao mình, không muốn ai nhận ra mình, chấp nhận bị lãng quên mà không than thở, không tranh giành gì với ai. Albert Einstein (1879-1955) nhận xét chí lý: “Quyền lực luôn thu hút những kẻ không có đạo đức.”

Chân Phước Henry Suso nói: “Hãy xét mình và xem Thiên Chúa mong muốn và chờ đợi mình điều gì, còn hãy mặc kệ những sự khác.” Đức Thánh Giuse là con người như vậy. Thật lạ, xét theo Anh ngữ, tôn danh Giuse là JOSEPH, mỗi mẫu tự có một ý nghĩa: Just [Công Chính] + Obedient [Tuân Phục] + Silence [Thinh Lặng] + Example [Mẫu Mực] + Patron [Bảo Trợ] + Helper [Ân Nhân]. Tất cả đều xuôi theo sự quan phòng và tiền định của Thiên Chúa.

Là người chồng và người cha mẫu mực, nhưng Đức Thánh Giuse lại sống lặng lẽ, khiêm nhu, trầm tĩnh, quên mình vì gia đình và tha nhân, nêu cao tinh thần phục vụ, âm thầm tan biến như muối hòa tan để làm cho những thứ khác tốt lành hơn, cụ thể là thực phẩm ngon hơn và đậm đà hơn. Tương tự, “hạt muối” Giuse cũng hòa tan vào mọi hoạt động để ý Chúa nên trọn và hữu ích cho tha nhân.

Lời Chúa phán với ông Nathan được kể qua trình thuật 2 Sm 7:4-5, 12-16: “Khi ngày đời của ngươi đã mãn và ngươi đã nằm xuống với cha ông, Ta sẽ cho dòng dõi ngươi đứng lên kế vị ngươi, một người do chính ngươi sinh ra, và Ta sẽ làm cho vương quyền của nó được vững bền. Chính nó sẽ xây một nhà để tôn kính danh Ta, và Ta sẽ làm cho ngai vàng của nó vững bền mãi mãi. Đối với nó, Ta sẽ là cha, đối với Ta, nó sẽ là con. Nhà của ngươi và vương quyền của ngươi sẽ tồn tại mãi mãi trước mặt Ta; ngai vàng của ngươi sẽ vững bền mãi mãi.” Tre già thì măng mọc. Đó là sự phát triển mang tính liên đới không ngừn,g từ thời này qua thời khác, từ thế hệ trước qua thế hệ sau.

Rất ngắn gọn nhưng trình thuật trên đây vẫn đủ chứng tỏ Thánh Ý Chúa nhiệm mầu, mọi sự đã được tiền định rạch ròi. Ở đây, sự tiền định được hiểu về Đức Thánh Giuse, một người đầy quyền thế nhưng lại không thích dùng quyền, chỉ thích khiêm nhường, thầm lặng. Con người công chính Giuse đã tự hạ như hạt muối hòa tan vào mọi thứ, đến nỗi không còn ai nhận ra muối, và muối bị quên lãng. Đức Thánh Giuse không nói nhưng hành động cụ thể. Thánh TS Teresa Ávila (Teresa Sánchez de Cepeda y Ahumada, 1515-1582) đã quả quyết: “Không có điều gì tôi xin với Đức Thánh Giuse mà không được. Nếu không tin tôi nói, bạn hãy thử mà xem!”

Đức Thánh Giuse có đức tin quá lớn, ngụp lặn trong Suối Nguồn Thương Xót nên Ngài chỉ im lặng, không còn biết nói gì nữa, nhưng Ngài vẫn xưng tụng Thiên Chúa, như Thánh Vịnh gia đã thốt lên: “Tình thương Chúa, đời đời con ca tụng, qua muôn ngàn thế hệ miệng con rao giảng lòng thành tín của Ngài. Vâng con nói: Tình thương ấy được xây dựng tới thiên thu, lòng thành tín Chúa được thiết lập trên trời.” (Tv 89:2-3) Và mọi điều đã ứng nghiệm như Thiên Chúa tuyên phán từ ngàn xưa: “Ta đã giao ước với người Ta tuyển chọn, đã thề cùng Đavít, nghĩa bộc Ta, rằng: Dòng dõi ngươi, Ta thiết lập cho đến ngàn đời, ngai vàng ngươi, Ta xây dựng qua muôn thế hệ.” (Tv 89:4-5)

Tạo tác mọi loài từ hư vô nên Thiên Chúa thấu suốt mọi sự, mọi tâm can, cả những gì sâu thẳm nhất. (Cv 1:24; Cv 15:8; Rm 8:27; 1 Cr 2:10) Thánh Phaolô cho biết: “Không phải chiếu theo Lề Luật mà Thiên Chúa đã hứa cho ông Abraham và dòng dõi ông được thế gian làm gia nghiệp, nhưng ông được lời hứa đó vì đã trở nên công chính nhờ lòng tin.” (Rm 4:13) Vì tin mà Tổ phụ Abraham được công chính hóa. Đức Thánh Giuse cũng vậy. Đó là hệ quả tất yếu theo lời hứa của Thiên Chúa. Nếu thành tín thì chúng ta sẽ được giải án tuyên công.

Lẽ dĩ nhiên là chúng ta cũng phải qua hành trình đức tin. Thật vậy, Đức Tin vô cùng quan trọng, chính Chúa Giêsu xác định: “Phúc thay những người không thấy mà tin!” (Ga 20:29) Chúa Giêsu cũng dạy chúng ta về cách sống đức tin bằng lời cầu nguyện ngắn gọn, đơn giản mà hiệu quả: “Lạy Chúa Giêsu, con tín thác vào Ngài!”

Thánh Phaolô cho biết thêm: “Vì TIN mà người ta ĐƯỢC thừa hưởng lời Thiên Chúa hứa; như thế lời hứa là ân huệ Thiên Chúa ban không, và có giá trị cho toàn thể dòng dõi ông Abraham, nghĩa là không phải chỉ cho những ai giữ Lề Luật, mà còn cho những ai CÓ LÒNG TIN như ông. Ông là tổ phụ chúng ta hết thảy, như có lời chép: Ta đã đặt ngươi làm tổ phụ nhiều dân tộc. Ông là tổ phụ chúng ta trước mặt Thiên Chúa, Đấng ông tin tưởng, Đấng làm cho kẻ chết được sống và khiến những gì không có hóa có. Mặc dầu không còn gì để trông cậy, ông vẫn trông cậy và vững tin, do đó ông đã trở thành tổ phụ nhiều dân tộc, như lời Thiên Chúa phán: Dòng dõi ngươi sẽ đông đảo như thế.” (Rm 4:16-18) Tấm gương sáng ngời của Tổ phụ Abraham thật tuyệt vời! Giao ước của Thiên Chúa là tặng phẩm hoàn toàn miễn phí, nhưng lại hiệu quả và ích lợi cho những ai thực sự tín thác vào Ngài.

Đức tin của Tổ phụ Abraham vô cùng vĩ đại: Sẵn sàng ra đi theo lệnh Chúa truyền, và cũng không ngại hạ sát đứa con trai Isaac duy nhất của mình làm hy lễ dâng Thiên Chúa. (St 22:1-18) Dù khó khăn cỡ nào, có lúc tưởng là tuyệt vọng, nhưng Tổ phụ Abraham vẫn một niềm trung tín: “Ông Abraham đã CHẲNG mất niềm tin, CHẲNG chút nghi ngờ lời Thiên Chúa hứa; trái lại, nhờ niềm tin, ông đã nên vững mạnh và tôn vinh Thiên Chúa, vì ông HOÀN TOÀN xác tín rằng: điều gì Thiên Chúa đã hứa thì Người cũng có đủ quyền năng thực hiện. Bởi thế, ông được kể là người công chính.” (Rm 4:20-22) Bình thường, dám tin và mạo hiểm là một bí quyết tạo nên sự thành công. Đối với tâm linh cũng tương tự, nhưng KHÔNG là mạo hiểm, mà là HOÀN TOÀN tín thác.

Mặc dù “muộn màng” nhưng xin được mượn lời Thánh Vịnh để chân thành chúc mừng Tổ phụ Abraham và Đức Thánh Giuse: “Phúc thay người ở trong thánh điện, họ luôn luôn được hát mừng Ngài.” (Tv 84:5) Ước gì chúng ta cũng mau trưởng thành tâm linh để khả dĩ được công chính hóa, nhất là trong Mùa Chay Thánh này –Mùa Cứu Thương, vì đây là cơ hội ngàn vàng. Ít nói là điều tốt, dù cho người đời không ưa người ít nói, vì người ta cho rằng người lầm lì là người khó chịu. Nhưng thật ra, ít nói thì ít sai về lời nói, nói nhiều thì rất dễ lỡ lời. Đức Thánh Giuse thật là khôn ngoan vì ngài rất ít nói, hầu như không nói gì, suốt ngày chỉ làm việc và làm việc. Ít nói cũng là một cách ăn chay, vì tịnh tâm cần thiết để sống Mùa Chay – gọi là trai tịnh.

Qua trình thuật Lc 2:41-51, Thánh sử Luca cho biết sự kiện Con Trẻ Giêsu “thất lạc” khi Thánh Gia trẩy hội Đền Thờ Giêrusalem mừng lễ Vượt Qua theo thông lệ hằng năm, đồng thời cũng cho thấy tính cách trầm lặng của Đức Thánh Giuse. Ngài không nói nhưng chắc chắn vẫn hay cười.

Thời gian đó, khi Con Trẻ Giêsu được 12 tuổi, cả gia đình cùng lên đền Thờ Giêrusalem, như người ta thường làm trong ngày lễ. Xong kỳ lễ, hai ông bà trở về, còn Cậu Bé Giêsu ở lại Giêrusalem mà cha mẹ không hề biết, vì hai ông bà cứ tưởng là Cậu về chung với đoàn lữ hành, nên sau một ngày đường, hai ông bà mới đi tìm kiếm giữa đám bà con và người quen thuộc. Không thấy con đâu, hai ông bà liền trở lại Giêrusalem tìm Con Trẻ.

Ôi chao, người đông như kiến, khó mà tìm. Nếu chúng ta gặp “sự cố” thế này thì sao? Chắc hẳn vợ chồng sẽ cắn đắng nhau, có thể lại đổ lỗi cho nhau đã không theo sát con cái, vợ chồng trách cứ vô tâm hoặc vô ý, vô tứ. Tuy nhiên, cả Đức Maria và Đức Giuse đều không nửa lời nói gì nhau, họ im lặng, biết nhận lỗi về mình, và chỉ lo tìm kiếm Con Trẻ, tất cả chỉ lo cho Con Trẻ mà thôi.

Đến ba ngày sau họ mới tìm thấy Con Trẻ trong Đền Thờ, đang ngồi giữa các thầy dạy, vừa nghe vừa đặt câu hỏi với họ. Ai nghe Cậu nói cũng ngạc nhiên về trí thông minh và những lời đối đáp của Cậu. Một thiếu niên mới 12 tuổi mà làm sững sờ cả các nhà thông thái. Chắc hẳn cha mẹ Ngài cũng ngạc nhiên lắm, nhưng cả hai người vẫn không hề “khoe” với ai về điều này. Còn chúng ta? Con cái mới lanh lẹ một chút đã tưởng con mình là thần đồng, nó biết cái gì là khoe rùm beng, cả làng trên xã dưới đều biết hết trơn. Đèn nhà chưa tỏ, ngoài ngõ đã hay!

Vừa gặp lại Con Trẻ, hai ông bà sửng sốt, rồi Đức Mẹ nói: “Con ơi, sao con lại xử với cha mẹ như vậy? Con thấy không, cha con và mẹ đây đã phải cực lòng tìm con!” Đức Giêsu đáp: “Sao cha mẹ lại tìm con? Cha mẹ không biết là con có bổn phận ở nhà của Cha con sao?” Nhưng ông bà không hiểu lời Con Trẻ vừa nói. Thế thôi, phàm nhân chẳng hiểu nổi đâu!

Con Trẻ Giêsu nói vậy nhưng vẫn ngoan ngoãn đi xuống cùng với cha mẹ để trở về Nadarét. Thánh Luca cho biết rằng Con Trẻ Giêsu “hằng vâng phục các ngài.” Là Con Thiên Chúa, nhưng khi chấp nhận mặc xác phàm và sinh trong một gia đình, Chúa Giêsu vẫn giữ trọn đạo làm con đối với cha mẹ theo nhân tính. Một bài học lớn cho chúng ta – những người đã và đang làm con của cha mẹ mình. Ai cũng phải làm con rồi mới trở thành cha mẹ, ông bà.

Trầm lặng như Thánh Giuse có nhiều lợi ích, ít ra là 8 lợi ích này: [1] Biết lắng nghe, [2] Biết quan sát, [3] Suy nghĩ chín chắn, [4] Sống thân thiện, [5] Làm việc nhiều, [6] Không nói nặng người khác, [7] Luôn bình tĩnh, [8] Có óc sáng tạo. Xin được “mở ngoặc” nhỏ: Theo tiếng Do Thái, Giuse là יוֹסֵף [Yosef], tiếng Hy Lạp là Ἰωσήφ [Ioseph], nghĩa là “thêm vào” – tức là “phần phụ” mà thôi. Ý nghĩa này thực sự rất phù hợp với Đức Thánh Giuse – Đấng Công Chính.

Lạy Thiên Chúa quyền linh chí thánh, con tạ ơn Ngài hằng độ trì, mặc dù có nhưng lúc con cảm thấy như lạc đường. Xin làm cho con nên mới theo Thánh Ý Ngài, giúp con noi gương thầm lặng của Đức Dưỡng Phụ Giuse, không tìm kiếm gì ngoài Thánh Ý Chúa, sống tích cực giây phút hiện tại. Xin giúp con nhận ra Ngài nơi mọi người, và xin cho họ cũng nhận ra Ngài nơi con.

Lạy Đức Thánh Giuse, xin cầu thay nguyện giúp cho mọi người, nhất là những người đang gặp khó khăn và những người sắp từ giã cõi đời này. Con cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu Kitô, Đấng Cứu Độ duy nhất của nhân loại. Amen.

TRẦM THIÊN THU