Thành công và khổ luyện không bao giờ tách
rời nhau. Không có bí quyết thành công, mà chỉ là chuyên cần làm việc và làm
việc. Vả lại, làm việc còn giúp người ta không bị những thứ khác quấy rầy – đời
thường cũng như tâm linh. Tục ngữ nói: “Thất bại là mẹ thành công.”
Người ta có thể thất vọng khi thất bại, nhưng nếu không nỗ lực thì không thể
thành công. Và thành công không đồng nghĩa với sự giàu sang phú quý.
Kinh Thánh nói: “Có khi lâm nạn lại thành
công, gặp may mà hóa thiệt thòi.” (Hc 20:9) Thật vậy, sự thành công dễ dàng
có thể khiến người ta ảo tưởng và ngủ quên. Sự thất bại giúp người ta “sáng
mắt” hơn và cẩn trọng hơn, cũng nhờ thất bại mà người ta khả dĩ thấy rõ “con số
không to lớn và rỗng tuếch” của mình, bởi vì Chúa Giêsu đã xác định: “Không
có Thầy, anh em chẳng làm gì được.” (Ga 15:5) Như vậy, thành công không
phải là mục đích, và thất bại không phải là chấm hết, vấn đề quan trọng là có
đủ can đảm để đứng dậy và tiếp tục bước đi hay không.
Sống là chuyện lâu dài cả đời chứ chẳng ngày
một, ngày hai. Quá khứ không thể lấy lại, ngày mai chưa biết ra sao, không thể
kiểm soát quá khứ hoặc tương lai, chỉ có thể kiểm soát hiện tại. Tùy ý mỗi
người. Điều chắc chắn: Muốn Gặt thì phải Gieo, muốn Gieo thì phải có Hạt Giống.
Hạt giống là thứ rất quan trọng trong nông nghiệp. Hạt giống phải là những hạt
giống mẩy, chắc, có màu sáng. Hầu hết các loại hạt cây lương thực đều gồm ba
phần là vỏ, phôi và phôi nhũ. Vỏ có nhiệm vụ bảo vệ an toàn cho hạt, không để phôi
hạt bị hư hỏng, vì phôi là “sinh mệnh” của hạt, có nhiệm vụ nảy mầm để có thể
trở thành cây con, còn phôi nhũ là phần chứa dưỡng chất của hạt, là phần nuôi cây
con. Đúng là phức tạp thật chứ không hề đơn giản chút nào.
Quan trọng về hạt giống vì hạt giống tốt mới có
thể nảy mầm tốt, lớn thành cây tốt, và sinh hoa trái tốt. Thật vậy, chính Chúa
Giêsu cũng đã xác định: “Xem quả thì biết cây.” (Mt 12:33; Lc 6:44) Cây
tốt không thể sinh trái xấu, cây sâu không thể sinh trái ngọt. Về tinh thần, người
ta cũng phải có loại “hạt giống tâm hồn” tốt để sống tốt, không thể hùa theo xu
hướng xã hội. Tương tự, tâm linh còn cần hơn nhiều, nghĩa là phải có “hạt giống
Lời Chúa” để phong phú hóa cuộc sống.
Mọi thứ đều liên đới với nhau – người và vật,
cụ thể và trừu tượng. Quả và Cây, Gieo (trồng) và Gặt (thu hoạch) có hệ lụy với
nhau. Nói và Nghe cũng vậy – vì người ta ví Nói là Gieo, Nghe là Gặt. Tương tự,
Lòng và Miệng cũng không thể tách rời: “Lòng có đầy, miệng mới nói ra.”
(Lc 6:45) Một hệ lụy tất yếu tiếp theo: “Nhờ lời nói của anh mà anh sẽ được
trắng án, và cũng tại lời nói của anh mà anh sẽ bị kết án.” (Mt 12:37) Trong
và Ngoài cũng “dính líu” với nhau. Chắc chắn cái ly có đầy thì mới tràn, người
Việt có cách nói đơn giản như vậy.
Không gì tự nhiên mà có, những gì con cái có
hôm nay là do công lao cha mẹ gây dựng, thậm chí từ thời ông bà để lại. Gian
khổ lắm, cứ phải nhịn chứ chẳng dám “ra vẻ” hoặc “vung tay quá trán.” Về nông
nghiệp, từ khi gieo tới lúc gặt là một quá trình gian khổ. Cái gì cũng có cái
giá của nó, Thánh Vịnh gia nói: “Ai nghẹn ngào ra đi gieo giống, mùa gặt mai
sau khấp khởi mừng. Họ ra đi, đi mà nức nở, mang hạt giống vãi gieo; lúc trở
về, về reo hớn hở, vai nặng gánh lúa vàng.” (Tv 126:5-6) Nỗi buồn và niềm
vui, đau khổ và sung sướng, nụ cười và nước mắt,... đó là các cặp tương đồng về
hai trạng thái khác nhau mà không đối lập, cũng như động thái gieo và gặt vậy.
Gieo là lúc vất vả, gặt là lúc tận hưởng. Thật vậy, không có niềm hạnh phúc nào
mà không có ít nhiều nước mắt – gian nan, khổ cực, hàm oan, hy sinh, chịu
đựng,...
Vấn đề thời tiết cũng quan trọng, nghĩa là
phải “lệ thuộc” Ông Trời. Trong quá trình Gieo và Gặt, không mưa thuận gió hòa
thì con người cũng “bó tay” mà thôi, không thể “thay trời làm mưa” theo kiểu vô
thần, mà có làm được mưa nhân tạo thì cũng chẳng thấm vào đâu. Rồi đến ngày thu
hoạch, cứ tưởng “chắc ăn” nhưng rồi chỉ một cơn bão hoặc lũ lụt thì con người bỗng
dưng trắng tay. Điều đó cho thấy Đấng Vô Hình mới làm chủ mọi thứ, Đấng đó chính
là Thiên Chúa. Vừa kinh ngạc vừa kinh sợ, người ta tự hỏi về Đức Giêsu Kitô: “Ông
này là người thế nào mà cả đến gió và biển cũng tuân lệnh?” (Mt 8:27; Mc
4:41; Lc 8:25) Vậy mà xã hội ngày nay vẫn có những kẻ “óc bò ổn định” thốt ra
những lời thách thức, ngạo mạn.
Từ ngàn xưa, qua miệng ngôn sứ Isaia, Đức
Chúa tuyên phán: “Cũng như mưa với tuyết sa xuống từ trời không trở về trời
nếu chưa thấm xuống đất, chưa làm cho đất phì nhiêu và đâm chồi nẩy lộc, cho kẻ
gieo có hạt giống, cho người đói có bánh ăn, thì lời Ta cũng vậy, một khi xuất
phát từ miệng Ta, sẽ không trở về với Ta nếu chưa đạt kết quả, chưa thực hiện ý
muốn của Ta, chưa chu toàn sứ mạng Ta giao phó.” (Is 55:10-11) Thiên Chúa vô
cùng “bình dân” khi dùng hình ảnh rất quen thuộc, rất thực tế, rất đời thường.
Lời Chúa thực sự kỳ diệu và rất quan trọng trong đời sống Kitô hữu: “Lời
Chúa là ngọn đèn soi cho con bước, là ánh sáng chỉ đường con đi.” (Tv
119:105) Không chỉ vậy, Lời Chúa còn có sức mạnh phi thường, không ai có thể
cưỡng lại. Sức sống của loại “hạt” nào cũng mạnh mẽ, nhỏ bé mà vươn lên thành
cây cao to.
Với kinh nghiệm sống và gieo “hạt” Lời Chúa, Thánh
Vịnh gia chia sẻ: “Thăm trái đất, Ngài tuôn mưa móc, cho ngập tràn phú túc
giàu sang, suối trời trữ nước mênh mang, dọn đất sẵn sàng đón lúa trổ bông.
Tưới từng luống, san từng mô đất, khiến dầm mưa cho hạt nẩy mầm, bốn mùa Chúa
đổ hồng ân, Ngài gieo mầu mỡ ngập tràn lối đi.” (Tv 65:10-12) Hồng ân Thiên
Chúa chan hòa như mưa móc, thật thú vị khi dân nhà nông có kinh nghiệm này: “Nhất
nước, nhì phân, tam cần, tứ giống.” Lời Chúa là nguồn giải khát thiết yếu,
ước gì chúng ta cũng có thể nói được như Thánh Vịnh gia: “Con há miệng và
con hớp lấy, vì khát khao mệnh lệnh của Ngài.” (Tv 119:131) Thật hạnh phúc nếu
hằng ngày sống được như vậy!
Nhìn ngắm thiên nhiên không chỉ là thú vui và
thưởng ngoạn mà còn có thể nhận biết Thiên Chúa, bởi vì thiên nhiên tràn ngập
hình ảnh chứng tỏ quyền năng của Ngài: “Vùng hoang địa xanh rì ngọn cỏ, cảnh
núi đồi hớn hở tươi xinh, chiên cừu phủ trắng đồng xanh, lúa vàng dưới lũng
rung rinh dạt dào, câu hò tiếng hát trổi cao.” (Tv 65:13-14) Khi nhìn ngắm
thiên nhiên, người ta có thể nhận biết Thiên Chúa hiện hữu, không nhận ra Ngài
cũng có thể đồng nghĩa với việc chối bỏ Ngài. Thật thú vị với cách phân tích về
tội thờ ngẫu tượng: “Hết những ai không chịu nhìn nhận Thiên Chúa, tự bản
chất là những kẻ ngu si. Từ những vật hữu hình tốt đẹp, chúng không đủ khả năng
nhận ra Đấng hiện hữu, và khi chiêm ngắm bao công trình, chúng cũng không nhận
biết Đấng Hoá Công. Thế mà, lửa với gió, hay làn khí thoảng qua, hay tinh tú
bầu trời, hay nước chảy cuồn cuộn, hay đèn trời thắp sáng, chúng lại coi là
thần, là những bậc quản cai hoàn vũ.” (Kn 13:1-2) Rất chính xác!
Thánh Phanxicô hân hoan chúc tụng: “Lạy
Chúa, con ngợi khen Chúa, vì Chúa đã dựng nên muôn loài, cách riêng là Anh Mặt
Trời, Anh phân ngày đêm, Anh cho ánh sáng, Anh xinh đẹp và rạng ngời ánh quang
chói lọi… Lạy Chúa, con ngợi khen Chúa, vì Chúa đã dựng nên Chị Trăng và các
tinh tú, tuyệt đẹp, trong sáng và lấp lánh trên bầu trời… Lạy Chúa, con ngợi
khen Chúa, vì Chúa đã dựng nên Chị Nước, thật hữu ích, khiêm tốn, cao quý và
thanh sạch... Lạy Chúa, con ngợi khen Chúa, vì Chúa đã dựng nên Anh Lửa, nhờ
Anh, Chúa soi sáng đêm đen, Anh xinh đẹp, vui vẻ, mạnh mẽ, hăng say… Lạy Chúa,
con ngợi khen Chúa, vì Chúa đã dựng nên Chị Chết, không ai có thể chạy thoát
khỏi tay Chị…”
Và rồi Thánh Phaolô vừa giải thích vừa xác
định: “Quả thế, muôn loài đã lâm vào cảnh hư ảo, không phải vì chúng muốn,
nhưng là vì Thiên Chúa bắt chịu vậy; tuy nhiên, vẫn còn niềm trông cậy là có
ngày cũng sẽ được giải thoát, không phải lệ thuộc vào cảnh hư nát, mà được cùng
với con cái Thiên Chúa chung hưởng tự do và vinh quang.” (Rm 8:20-21)
Có hạnh phúc vì có tự do, có tự do vì được
giải thoát. Thánh Phaolô cho biết: “Cho đến bây giờ, muôn loài thọ tạo cùng
rên siết và quằn quại như sắp sinh nở. Không phải muôn loài mà thôi, cả chúng
ta cũng rên siết trong lòng: chúng ta đã lãnh nhận Thần Khí như ân huệ mở đầu,
nhưng còn trông đợi Thiên Chúa ban cho trọn quyền làm con, nghĩa là cứu chuộc
thân xác chúng ta nữa.” (Rm 8:22-23) Đó mới là lúc thực sự được giải thoát,
được thu hoạch chính những gì chúng ta đã “gieo” trong suốt cuộc đời. Ai gieo
giống tốt thì bội thu, ai gieo giống xấu thì cũng thu hoạch, nhưng chỉ thu
hoạch những cái xấu xa, độc hại, và nguy hiểm.
Trình thuật Mt 13:1-23 (≈ Mc 4:1-20; Lc
8:4-15) đề cập dụ ngôn liên quan Hạt Giống: Một hôm, Đức Giêsu từ nhà ra ngồi ở
ven Biển Hồ. Dân chúng tụ họp bên Ngài rất đông, nên Ngài phải xuống thuyền,
còn tất cả dân chúng đứng trên bờ. Hôm đó, Ngài dùng dụ ngôn Người Gieo Giống
để giáo huấn họ về đời sống tâm linh – và liên quan “hạt” Lời Chúa.
Chúa Giêsu đưa ra bốn loại hạt biểu thị cho
bốn loại người: Thứ nhất là loại hạt rơi xuống VỆ ĐƯỜNG và bị chim chóc ăn mất;
thứ hai là loại hạt rơi vào vùng SỎI ĐÁ và bị cháy khô khi nắng lên vì thiếu
đất; thứ ba là loại hạt rơi vào BỤI GAI và bị chết nghẹt vì bị gai mọc đè lên; thứ
tư là loại hạt rơi vào ĐẤT TỐT và đơm hoa kết trái – gấp trăm, gấp chục.
Rồi Ngài nói: “Ai có tai thì nghe.”
(Mt 13:9) Ôi, một câu ngắn gọn mà khiến chúng ta phải suy nghĩ nhiều. Tại sao
Đức Giêsu dùng dụ ngôn mà nói? Chính Ngài giải thích: “Bởi vì anh em thì
được ơn hiểu biết các mầu nhiệm Nước Trời, còn họ thì không. Ai đã có thì được
cho thêm, và sẽ có dư thừa; còn ai không có, thì ngay cái đang có, cũng sẽ bị
lấy mất. Bởi thế, nếu Thầy dùng dụ ngôn mà nói với họ, là vì họ nhìn mà không
nhìn, nghe mà không nghe không hiểu. Thế là đối với họ đã ứng nghiệm lời sấm
của ngôn sứ Isaia, rằng: Các ngươi có lắng tai nghe cũng chẳng hiểu, có trố mắt
nhìn cũng chẳng thấy; vì lòng dân này đã ra chai đá: chúng đã bịt tai nhắm mắt,
kẻo mắt chúng thấy, tai chúng nghe, và lòng hiểu được mà hoán cải, và rồi Ta sẽ
chữa chúng cho lành.” (Mt 13:11-15) Đó là một dạng ung thư – xơ cứng cơ
phận nào đó. Linh hồn cũng có thể bị ung thư nếu bị “chai sạn” hoặc xơ cứng.
Cứng lòng cũng là tội xúc phạm tới Chúa Thánh Thần, thế nên không đời nào được
tha. (x. Mc 3:29; Lc 12:10) Ung thư tâm linh thật đáng sợ vì quá nguy hiểm!
Với các môn đệ, Chúa Giêsu xác định: “Còn
anh em, mắt anh em thật có phúc vì được thấy, tai anh em thật có phúc vì được
nghe. Quả thế, Thầy bảo thật anh em, nhiều ngôn sứ và nhiều người công chính đã
mong mỏi thấy điều anh em đang thấy, mà không được thấy, nghe điều anh em đang
nghe, mà không được nghe.” (Mt 13:16-17) Ngài cũng đang nói với tín nhân
chúng ta như vậy. Chúng ta không diễm phúc như các tông đồ xưa được giao tiếp
với Ngài, nhưng chúng ta lại có một mối phúc khác mà các tông đồ không có: “Phúc
thay những người không thấy mà tin!” (Ga 20:29)
Trong các Phúc Âm nhất lãm có khoảng 35 dụ
ngôn, có lẽ dụ ngôn Người Gieo Giống khó hiểu nhất. Vì thế, Chúa Giêsu đã phải
giải thích: “Hễ ai nghe lời rao giảng Nước Trời mà không hiểu, quỷ dữ đến
cướp đi điều đã gieo trong lòng người ấy: đó là kẻ đã được gieo bên vệ đường.
Còn kẻ được gieo trên nơi sỏi đá, đó là kẻ nghe Lời và liền vui vẻ đón nhận.
Nhưng nó không đâm rễ mà là kẻ nhất thời: khi gặp gian nan hay bị ngược đãi vì
Lời, nó vấp ngã ngay. Còn kẻ được gieo vào bụi gai, đó là kẻ nghe Lời, nhưng
nỗi lo lắng sự đời, và bả vinh hoa phú quý bóp nghẹt, khiến Lời không sinh hoa
kết quả gì. Còn kẻ được gieo trên đất tốt, đó là kẻ nghe Lời và hiểu, tất nhiên
sinh hoa kết quả và làm ra, kẻ được gấp trăm, kẻ được sáu chục, kẻ được ba chục.”
(Mt 13:19-23) Lời giải thích chính xác và rõ ràng, ai cũng có thể hiểu, và có
thể biết mình thuộc loại hạt nào.
Thiết tưởng, đã là tín nhân, có lẽ chúng ta
chưa đến nỗi là “hạt rơi xuống vệ đường,” nhưng rất có thể chúng ta là “hạt rơi
vào đá sỏi” và “hạt rơi vào bụi gai,” bởi vì chúng ta có nhiều nỗi sợ hãi và lo
lắng. Vả lại, đôi khi chúng ta còn ảo tưởng, có vẻ “ngoan ngoãn và hiền lành”
khi ở trong nhà thờ, nhưng khi ra ngoài nhà thờ thì... “khác hẳn,” y như các ảo
thuật gia có thể biến Chiên thành Cọp. Thực sự rất đáng quan ngại!
Là con người nên chắc hẳn vẫn ảnh hưởng ngoại
tại, nghĩa là cũng cần thiết có các nghi thức hoặc nghi lễ, nhưng vấn đề quan
trọng là đừng quá câu nệ vào hình thức, chú ý số lượng mà coi thường chất lượng,
lấy cái phụ làm cái chính. Nếu cứ gieo những thứ linh tinh thì Chúa cũng nói
với chúng ta như nói với dân xưa: “Ta chán ghét những ngày đầu tháng, những
đại lễ của các ngươi. Những thứ đó đã trở thành gánh nặng cho Ta, Ta không chịu
nổi nữa. Khi các ngươi dang tay cầu nguyện, Ta bịt mắt không nhìn; các ngươi có
đọc kinh cho nhiều, Ta cũng chẳng thèm nghe. Vì tay các ngươi đầy những máu.”
(Is 1:14-15)
Tương tự dạng Nhân – Quả, Thánh Phaolô nói: “Ai
gieo giống nào thì sẽ gặt giống ấy. Ai theo tính xác thịt mà gieo điều xấu thì
sẽ gặt được hậu quả của tính xác thịt là sự hư nát. Còn ai theo Thần Khí mà
gieo điều tốt thì sẽ gặt được kết quả của Thần Khí là sự sống đời đời. Khi làm
điều thiện, chúng ta đừng nản chí, vì đến mùa chúng ta sẽ được gặt, nếu không
sờn lòng.” (Gl 6:7-9) Ước gì mỗi chúng ta đều là “hạt giống gieo vào đất
tốt” rồi đơm hoa và kết trái, nhiều hay ít cũng được, miễn sao là có trái tốt –
để sinh ích cho chính mình và cho tha nhân.
Lạy Thiên Chúa là Nguồn Mạch mọi sự thánh
thiện, xin thúc giục chúng con luôn biết gieo hạt giống tốt và trở thành hạt giống
nơi Vườn Nhân Đức để chúng con “được hưởng tình thương Chúa và ơn cứu độ theo
lời hứa của Ngài,” (Tv 119:41) “xin cho chúng con được vui hưởng lòng nhân hậu
của Ngài và xin củng cố việc tay chúng con làm.” (Tv 90:17) Tất cả xin được vinh
danh Ngài. Chúng con cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu Kitô, Đấng Cứu Độ duy
nhất của nhân loại. Amen.
TRẦM THIÊN THU
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Comment