Trong các loài vật, chuột là loài ô uế, nghĩa
là luật cấm đụng vào nó hoặc ăn thịt nó. Kinh Thánh cho biết:
– “Trong số các loài vật nhỏ lúc nhúc trên
mặt đất, các ngươi phải coi những loài này là ô uế: CHUỘT CHŨI, CHUỘT NHẮT, mọi
thứ thằn lằn, tắc kè, kỳ đà, cắc ké, kỳ nhông, thạch sùng.” (Lv 11:29-30)
– “Những kẻ tự thánh hiến và tự thanh tẩy
để vào các khu vườn sau một người đứng ở giữa, những kẻ ăn thịt heo, thịt các
thú vật kinh tởm và THỊT CHUỘT, đều sẽ chết cả lũ.” (Is 66:17)
Chuột có vóc dáng nhỏ nhất nhưng lại đứng đầu
danh sách 12 con giáp, và người ta thường gọi nó là “chú” – chú chuột. Kể cũng
lạ, không biết có phải vì chuột nhỏ con mà người ta gọi là Tý? Năm 2020 là năm
Canh Tý, khởi đầu một vòng 60 năm – gọi là “lục thập hoa giáp”. Cố NS Y Vân
viết ca khúc “Sáu Mươi Năm Cuộc Đời” với ý đó, chứ không có ý nói đời người chỉ
“giới hạn” trong vòng 60 năm.
Canh là một trong mười Can, cũng gọi là Thiên
Can. Canh ở vị trí thứ bảy – trước có Kỷ, sau có Tân. Các Thiên Can gồm: Giáp,
Ất, Bính, Đinh, Mậu, Kỷ, Canh, Tân, Nhâm, Quý.
Canh Tý là sự kết hợp thứ 37 trong hệ thống
đánh số Thiên Can và Địa Chi của người Á Đông, đó là sự kết hợp của thiên can
Canh (Kim dương) và địa chi Tý (Chuột). Năm 2020 là năm có con số “cân bằng”
thật đẹp, tách đôi thành hai số giống nhau – 20 và 20. Con số đẹp thế này cũng
khiến người ta dễ mê tín dị đoan, nhiều chuyện nhảm nhí lắm đây!
Năm nay có điều đặc biệt: gợi nhớ một sự kiện
quan trọng đã xảy ra tại Mê Linh vào năm Canh Tý – năm 40, đó là cuộc khởi
nghĩa của Hai Bà Trưng – Trưng Trắc và Trưng Nhị. Chúng ta cũng không thể quên
lời thề của hai bà ở dòng sông Hát: Một xin rửa sạch nước thù – Hai xin dựng
lại nghiệp xưa họ Hùng – Ba kẻo oan ức lòng chồng – Bốn xin vỏn vẹn sở công
lênh này. Và đó cũng là lời nhắc nhở mỗi người dân Nước Việt về lòng ái quốc
chân chính vì quê hương, vì dân tộc.
1. CHUỘT TRONG ĐỜI THƯỜNG
Dựa vào đặc điểm về kích thước, hình dạng,
màu sắc, nơi sống,... người ta phân biệt các loại chuột bằng tên gọi như chuột
đồng, chuột nhắt, chuột cống, chuột chù, chuột chũi, chuột bạch, chuột lang,
chuột cảnh (nuôi chơi cho vui),... Ngày nay thậm chí có cả chuột ảo và “chuột
chết” (chuột máy tính). Trong lĩnh vực nghiên cứu, có các tên chuột như Wistar
Rat, Fisher Rat, Sprague Dawley Rat,...
Từ những chú chuột đồng hay phá hoại mùa màng
đến những chú chuột nhà “chuyên ăn vụng” và phá phách nhiều đồ gia dụng khiến
“khổ chủ” bực mình, chuột còn xuất hiện trên màn hình, đặc biệt là chú chuột
Mickey và trong phim hoạt hình Tom và Jerry của Walt Disney. Ngoài ra, hình ảnh
“Đám Cưới Chuột” trong tranh dân gian Đông Hồ đã trở thành quen thuộc với dân
Việt từ lâu.
Hầu như ở đâu cũng thấy bóng dáng chuột. Có
những con chuột ngang nhiên xuất hiện, nó có vẻ không sợ người ta nhưng lại rất
sợ mèo. Ban đêm, chuột chạy rục rịch và cắn nhau chí chóe khiến người ta có thể
cảm thấy bực mình hoặc mất ngủ. Chuột chạy ngang dọc, leo trèo thoăn thoắt.
Chuột tỏ ra khá sành sỏi và tinh ranh, bởi vì nó thường chọn các thực phẩm ngon
nhất để ăn, không có món ngon thì nó mới tới nơi có đồ ăn thừa.
Ở thôn quê, chuột rủ nhau cắn phá lúa, bắp,
khoai,... Không chỉ vậy, nó còn gặm phá các quần áo, đồ nhựa, đồ mây, tre,...
Không phải là nó đói mà nó luôn phải gặm nhấm để bào mòn răng cửa, không cho
răng dài quá mức.
SUY TƯ: Chuột có “biệt tài” gặm nhấm, cứ rỉ
rả từng chút mà cái gì cũng hết. Người ta cũng “mưu mô” chẳng kém – nhất là
trong lĩnh vực xấu xa, thường liên quan vật chất, như lợi dụng, ích kỷ, bòn
rút, ăn chặn, tham nhũng, hối lộ, gian lận, lừa đảo,...
2. CHUỘT TRONG NGỤ NGÔN
Một hôm, chuột đồng mời chuột nhà đến chơi.
Chuột nhà diện lễ phục về chốn đồng quê dự tiệc. Chuột đồng đãi khách bằng lúa
thóc mà nó dự trữ được. Chuột nhà vừa ăn vừa bảo Chuột đồng: “Bạn ơi,
bạn sống như một con kiến tầm thường vậy. Còn chỗ tôi thì có nhiều thứ ngon.
Bạn hãy lên thành phố hưởng thụ với tôi.”
Nghe vậy, chuột đồng theo chuột nhà lên thành
phố sinh sống. Nó nghĩ tới tương lai xán lạn, thoải mái, sung sướng. Chắc là
tuyệt vời lắm.
Trong bếp nhà chủ của chuột nhà, chuột đồng
thấy có nhiều thứ: gạo, đậu, bánh, kẹo, còn có cả phô-mai, mật ong,… Ôi chao,
nó thấy mà thèm chảy nước miếng. Không ngờ chuột nhà lại có lắm cái ăn như vậy,
nó thầm ngưỡng mộ chuột nhà hết sức.
Trong lúc chúng đang chuẩn bị thưởng thức thì
có tiếng người mở cửa bếp. Chuột nhà nhát gan, nghe thấy tiếng động liền chui
tọt vào hang. Khi xung quanh yên tĩnh trở lại, nó mới dám chui ra. Vừa định ăn
miếng phô-mai thì lại có người mở cửa bếp. Chuột nhà lại vội vàng chạy trốn.
Lúc này, chuột đồng đói đến mức bụng kêu òng
ọc. Nó run run nói với chuột nhà: “Thôi, tạm biệt bạn thân. Bạn cứ việc
hưởng thụ những thứ ngon lành này đi, còn tôi không muốn cứ phải nơm nớp lo sợ
như thế nữa. Tôi về ăn thóc lúa, sống bình thường và yên ổn còn hơn.”
SUY TƯ – Cuộc sống của chúng ta cũng tương
tự, chắc hẳn ai cũng chỉ muốn sống an bình, thanh thản, nhẹ lòng. Thật vậy,
cuộc sống tuy đạm bạc, giản dị, nhưng luôn an tâm, vui vẻ và hạnh phúc, còn hơn
là cuộc sống sung túc, giàu có, ăn ngon, mặc đẹp, nhưng luôn phải lo lắng,
không ngừng hồi hộp, lo sợ,... Được bình an mới là hạnh phúc thực sự.
b. CÁI BẪY – Con chuột nhìn qua vết nứt ở vách tường và trông thấy vợ chồng
bác nông dân đang mở một cái hộp. Nó nghĩ rằng có lẽ là có đồ ăn gì trong cái
hộp đó. Thế nhưng sau đó, nó hốt hoảng phát hiện trong hộp có một cái bẫy. Nó
bèn chạy ra ngoài vườn và la toáng lên: “Có cái bẫy chuột trong nhà!”
Chị gà mái đang bới đất gần đó nghe thấy thế
ngẩng đầu lên và nói: “Này chuột, đó là mối lo ngại ghê gớm đối với anh,
nhưng nó chẳng có phiền hà gì với tôi, vì tôi không thể bị vướng vào cái bẫy
chuột.”
Chuột bèn quay sang nói với lợn: “Anh lợn
ơi, có một cái bẫy chuột trong nhà.” Lợn ủn ỉn có vẻ thông cảm và trả lời: “Tôi
rất lấy làm tiếc cho cậu, tôi chả làm được gì, nhưng tôi hy vọng cậu không bị
vướng vào bẫy đó.”
Nghe vậy, chuột hớt hải chạy đến bên bác bò
đang nhai cỏ gần đó. Nó kêu lên: “Bác bò, bác bò! Có một cái bẫy chuột trong
nhà!” Bác bò vừa nhai cỏ vừa từ tốn trấn an: “Bác rất hiểu sự lo âu của
cháu, nhưng bác cũng chẳng giúp được gì.”
Chuột chán nản đi vào nhà, lòng buồn thiu,
một mình phải đối phó với cái bẫy nguy hiểm của bác nông dân.
Vào một đêm nọ, có tiếng động vang lên trong
nhà, dường như là tiếng bẫy sập. Vợ của bác nông dân vội chạy tới để xem có bắt
được con chuột nào hay không. Trong đêm tối loạng choạng, bà vợ bác nông dân đã
bị con rắn độc cắn vào chân khi bà mon men tới gần cái bẫy. Thì ra cái bẫy
chuột đã sập vào đuôi của một con rắn.
Bác nông dân vội vàng chở vợ tới bệnh viện.
Khi trở về nhà, vợ bác bị lên cơn sốt. Bác nông dân nhớ là ăn cháo gà có thể hạ
sốt, vì thế bác đã chạy ra vườn bắt chị gà mái cắt tiết, làm thịt, để nấu cháo
cho vợ ăn. Thế nhưng, bệnh tình của vợ bác vẫn không giảm chút nào. Bạn bè và
hàng xóm nghe tin đã tới hỏi thăm. Để thết đãi họ, bác nông dân đã làm thị con
heo. Sau nhiều ngày chống chọi với cơn bệnh, vợ bác qua đời. Vì họ hàng thân
thuộc đến đưa đám rất đông, bác nông dân phải mổ bò để làm thịt đãi khách.
SUY TƯ – Có lẽ người ta cứ tưởng cái bẫy
chuột chỉ có hại đến con chuột, nhưng không phải thế, mà còn có bài học thâm
thúy liên quan cuộc sống. Đoàn kết là sống, chia rẽ là chết. Thấy người khác
gặp khó khăn, người ta thường vô cảm vì cho rằng không liên quan chi đến mình.
Nhưng cuộc đời luôn có tính liên đới, không hàng dọc cũng hàng ngang, không
chiều này cũng chiều nọ, trực tiếp hoặc gián tiếp. Cụ thể là vấn đề vệ sinh môi
trường. Sự bẩn thỉu và sự vô trách nhiệm đều có hệ lụy với nhau.
c. CHUỘT VÀ CHỒN – Một con chuột nhắt đói bụng tìm cách chui
vào một giỏ bắp. Mùi bắp thơm hấp dẫn quá nên nó quyết tâm vào cho bằng được.
Nó phải cố lách thật mạnh mới có thể chui qua được cái khe hẹp giữa hai gờ
miệng giỏ. Khi vào được bên trong, nó ngấu nghiến cho thỏa thích, no đến mức
bụng nó căng như quả bóng, căng to đến gấp ba lần so với cái khe hẹp ở miệng
giỏ mà nó đã chui qua.
Khi đã thỏa mãn, no nê, nó lê bước đến miệng
giỏ để tìm cách chui ra. Nhưng nó lách hết sức mà vẫn không sao ra được, bởi vì
cái bụng nó to quá. Thế là nó ngồi xuống buồn bã than van, vừa khó chịu với cái
dạ dày căng cứng vừa lo không biết làm sao thoát ra được. Thật là khổ sở!
Lúc đó có con chồn chạy đến. Nó hiểu được
chuyện gì, rồi nó nói với chuột: “Bạn ơi, tôi biết bạn đã làm gì. Bạn đã
ngốn cho sướng miệng, và đấy chính là điều bạn mong muốn. Bây giờ bạn sẽ phải ở
lại trong đó cho đến khi nào bạn lại cảm thấy đói như lúc bạn chui vào thì mới
chui ra được. Thôi ngủ ngon để giữ sức khỏe nhé!”
SUY TƯ – Tham thì thâm. Tham thực thì cực
thân. Tiền nhân nói chẳng sai. Miếng ăn có thể làm cho người ta vinh hay nhục.
Lĩnh vực nào cũng thế, dù vật chất hoặc tinh thần. Ăn để sống chứ không phải
sống để ăn. Chết vì ăn là điều nhục nhã. Trọng thực thì trúng thực. Thà chết
đói hơn chết no. Chiến tranh xảy ra cũng chỉ vì miếng ăn – cả nghĩa đen và
nghĩa bóng, thậm chí mất hết cả tình nghĩa – kể cả tình thân ruột thịt.
d. BA CON CHUỘT – Có ba con chuột sống trong cùng một nhà.
Đó là chuột trắng, chuột đen, chuột xám.
Ngày nọ, cả ba con phát hiện chủ nhà mua về
một bình dầu và để trên bàn. Có món mới, lũ chuột vô cùng sung sướng, nhưng vì
bàn quá cao, chúng phải phối hợp với nhau mới có thể tới được chỗ bình dầu.
Thế là ba con đều đưa ra ý kiến, chuột xám
đứng trên chuột đen, chuột trắng đứng trên chuột xám, cứ như thế, thay nhau
luân phiên, con nào cũng đều có cơ hội ăn được món dầu thơm béo ngậy trên bàn.
Cứ thế, kế hoạch diễn ra tốt đẹp, cả ba đều
khoái khẩu với món dầu ngon. Rồi một hôm, chuột xám bất cẩn làm đổ bình dầu
xuống, một tiếng “rầm” rất lớn. Cả ba hoảng sợ và cùng chạy về nơi trú ẩn.
Cả ba đều không chịu nhận lỗi, liên tục đổ
lỗi cho nhau, con này bảo con kia đứng không vững nên mất cân bằng cả đám. Sau
đó, chúng lại thống nhất với nhau làm theo cách cũ để tiếp tục ăn dầu cho thỏa
mãn. Và cũng để xem lần này có xảy ra đổ vỡ thì sẽ là lỗi của con nào.
Nghĩ là làm, ba con lại tiếp tục trèo lên
nhau để có thể ăn dầu. Vì không muốn nhận lỗi, không muốn mình là người sai,
chỉ muốn đổ cho con khác, nên dù những con khác không đứng vững thì con còn lại
cũng không thèm giữ. Bình dầu lại đổ xuống. Lần này chúng chẳng thèm chạy, cứ ở
lại xem lỗi thuộc về ai.
Chủ nhà thấy lũ chuột lộng hành quá nên đưa
mèo về nuôi để bắt chuột. Thế là lũ chuột không còn cơ hội để ăn dầu béo nữa.
SUY TƯ – Câu chuyện đơn giản nhưng thâm thúy.
Tình trạng “đổ lỗi cho nhau” vẫn thường xảy ra ở các cơ quan, xí nghiệp, hội
đoàn,... Không ai nhận mình sai, không ai chịu nhận lỗi, cứ đổ lỗi cho người
khác, hoặc tìm cách bắt lỗi người khác. Đó là ích kỷ, hèn nhát, vô trách nhiệm.
Vấn đề rắc rối cứ tiếp diễn, do đó mà công việc bế tắc, không xuôi xắn, cả tập
thể dần dần suy thoái...
TRẦM THIÊN THU
[Đăng
báo TTĐM số 505, 01-2020, Dòng Mẹ Chúa Cứu Chuộc xuất bản tại Hoa Kỳ]
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Comment