LỜI NHẮC

Nghĩa Trang lặng lẽ, vô ngôn

Mà nghe vang vọng âm âm bao lời

Tiếng kêu, tiếng khóc, tiếng cười

Hòa điệu không lời mà ngọt thương yêu

Luyện Hình thăm thẳm vực sâu

Khắc khoải cung sầu, điệu lý đau thương

Một ngày mà ngỡ ngàn trùng

Đêm ngày khao khát, chờ mong Thiên Đàng

Khổ vì xa cách vinh quang

Đau vì chưa được tỏ tường Thánh Nhan

Cúi xin Đức Mẹ từ nhân

Cầu thay nguyện giúp cho hồn khổ đau

Xin Thiên Chúa xót thương nhiều

Thời gian giảm bớt, hồn mau về Trời

Được đền tội, phúc đức rồi

Luyện Hình – lời nhắc mọi người hôm nay

TRẦM THIÊN THU

Lễ Các Đẳng – 2019

ASPIRIN KỲ DIỆU

Tạp chí y khoa Lancet danh tiếng thế giới đã công bố 3 bài tường trình kết quả khảo cứu của Giáo sư P. M. Rothwell và các cộng sự thuộc Đại Học Oxford (Anh quốc) về việc dùng aspirin hàng ngày có thể ngăn ngừa và điều trị nhiều chứng ung thư (UT).

Axít salicylic là thành phần chính của aspirin, một phần trong biến dưỡng cơ thể con người và động vật – một phần từ thức ăn, phần lớn do cơ thể biến chế.

Aspirin có khả năng chống tạo các “mảnh tế bào” (platelets, thrombocytes) kết hợp trong huyết lưu bằng cách ngăn chặn sản sinh chất thromboxane. Trong điều kiện bình thường, chất thromboxane kết hợp với các “mảnh tế bào” tạo thành khối lớn trong máu. Nếu không có các “mảnh tế bào,” máu sẽ không ngừng chảy ra từ vết thương, gây xuất huyết. Ngược lại, nếu các “mảnh tế bào” kết hợp thành khối lớn sẽ làm tắc nghẽn huyết lưu. Như vậy, aspirin giúp máu lưu thông nên được dùng thường xuyên với liều lượng nhỏ để giúp ngăn ngừa đau tim, đột qụy và đông máu (huyết khối). Aspirin cũng giúp giảm nguy cơ tái phát chứng đau tim và ngăn chặn tế bào tim mạch chết.

I. ASPIRIN VÀ UNG THƯ

Nhiều nghiên cứu cho thấy aspirin làm giảm nhiều chứng UT. Trước đây, nghiên cứu cho thấy aspirin không hiệu quả trong việc điều trị UT tiền liệt tuyến. Aspirin ảnh hưởng đối với UT lá lách chưa rõ ràng. Nghiên cứu năm 2004 cho thấy aspirin làm tăng nguy cơ UT lá lách ở phụ nữ, còn nghiên cứu năm 2006 thì thấy không liên quan gì giữa aspirin và UT lá lách. Aspirin cho thấy hiệu quả làm giảm nguy cơ của vài chứng UT như UT đại tràng, UT phổi, UT phần trên hệ tiêu hóa (từ họng tới tá tràng). Aspirin cũng ngăn ngừa được nguy cơ adenocarcinomas (một loại UT ở các mô tuyến).

Năm 2009, nhóm nghiên cứu thuộc Đại Học Yale và Iowa cho biết aspirin ngăn ngừa được UT gan. Cũng năm 2009, tường trình cho biết những người có triệu chứng UT UT đường ruột nếu thường xuyên uống aspirin thì ít có nguy cơ tử vong. Năm 2010, tạp chí Journal of Clinical Oncology cho biết rằng aspirin có khả năng giảm tử vong ở các bệnh nhân UT vú.

Trong một nghiên cứu năm 2010, với 25.000 bệnh nhân tham gia, thực hiện tại ĐH Oxford (Anh) do GS Rothwell hướng dẫn cho biết hàng ngày uống một liều nhỏ aspirin (75 mg) trong 4-8 năm có thể giảm tỷ lệ tử vong 20% đối với mọi chứng UT, nếu uống trong 20 năm sẽ có hiệu quả lớn hơn nữa. Riêng UT ruột có thể giảm tử vong 40%, UT phổi giảm 30%, UT tiền liệt tuyến giảm 10%, UT thực quản giảm 60%. Riêng các chứng UT lá lách, UT dạ dày, UT não, UT vú, UT noãn sào (buồng trứng) thì chưa có kết quả rõ ràng, còn đang nghiên cứu. Nghiên cứu của ĐH Oxford cho biết thêm là aspirin làm tăng gấp đôi nguy cơ chảy máu bên trong, rất hiếm (1/1000) ở tuổi trung niên, nhưng tăng đáng kể ở tuổi ngoài 75.

Các nghiên cứu của họ trước đây chứng minh rằng aspirin đã được khuyến cáo dùng làm giảm đau nhức và kháng viêm. Ngoài ra, với lượng nhỏ (75 mg), aspirin được khuyến cáo dùng trị bệnh tim mạch, ngăn ngừa tai biến đột qụy và đau tim.

Trong tường trình, kết luận từ 51 cuộc thử nghiệm với 77.000 bệnh nhân, do GS Rothwell hướng dẫn, cho thấy việc dùng aspirin hàng ngày với liều lượng nhỏ trong vòng 3-5 năm không những có thể ngăn ngừa nhiều loại UT, mà còn ngăn ngừa UT lây lan khắp cơ thể. Theo tường trình này, uống aspirin hàng ngày với liều lượng nhỏ (75mg–300mg) có thể giảm tỷ lệ UT tới 25% chỉ sau 3 năm, và giảm tỷ lệ tử vong do UT tới 15% trong vòng 5 năm. Nếu dùng với liều lượng hơn 300 mg, hiệu quả còn nhiều hơn và mau hơn. Nếu bệnh nhân tiếp tục uống aspirin lâu dài, tỷ lệ tử vong giảm 37% sau 5 năm.

Với liều lượng nhỏ, aspirin ngăn chặn tế bào UT lây lan đến các cơ phận khác, đặc biệt đối với UT ruột, có thể ngăn ngừa tới 50% trong một số trường hợp. Nói chung, cứ 5 bệnh nhân điều trị bằng aspirin thì có 1 bệnh nhân ngăn ngừa được ung thư lây lan tới các cơ phận khác.

Cũng vậy, aspirin làm giảm nguy cơ đau tim và tai biến, nhưng lại làm tăng nguy cơ xuất huyết. Tuy nhiên, chứng xuất huyết thường thấy trong vài năm đầu điều trị bằng aspirin, nhưng sau đó giảm dần.

Đối với người khỏe mạnh bình thường, GS Rothwell khuyên rằng điều quan trọng nhất để ngăn ngừa nguy cơ UT là không hút thuốc, tập thể dục, áp dụng chế độ dinh dưỡng lành mạnh. Sau đó, aspirin sẽ giúp ngăn ngừa UT, nhất là trong gia đình đã có người mắc UT đường ruột.

II. HIỆU QUẢ ASPIRIN

Trong y khoa, aspirin được dùng điều trị nhiều chứng bệnh như cảm sốt, đau nhức, phong thấp, thấp khớp, viêm màng ngoài tim và viêm mạch máu ở trẻ em. Aspirin cũng được dùng để ngăn ngừa tai biến đột quỵ, đau tim, UT và ngăn ngừa chứng huyết áp cao ở thai phụ.

1. TRỊ ĐAU NHỨC – Aspirin dùng trị đau nhức, nhất là sau khi nhổ răng hay giải phẫu nhẹ, kinh kỳ ở phụ nữ, nhưng không hiệu quả để trị đau bắp thịt do vận động nặng. Aspirin với liều lượng cao rất hữu hiệu trong việc hạ sốt và đau nhức khớp xương do phong thấp trong vòng 3 ngày và trị liệu chấm dứt sau 1 hay 2 tuần lễ. Cũng rất hữu hiệu khi điều trị đau họng.

2. NHỨC ĐẦU – Aspirin rất hiệu quả để điều trị, 50-60% trường hợp nhức nửa đầu, 60-70% chứng nhức đầu do căng thẳng hoặc do mỏi mệt.

3. TRỊ CẢM SỐT – Cả trăm năm nay, aspirin được dùng để hạ nhiệt và trị nhức mỏi do cảm cúm thông thường. Cứ 1 gr aspirin giảm thân nhiệt từ 39,0°C xuống 37,6°C sau 3 giờ, và sau 6 giờ thân nhiệt dưới 37,8°C.

4. NGĂN NGỪA ĐAU TIM VÀ ĐỘT QỤY – Hãy phân biệt 2 trường hợp. Đối với bệnh nhân có triệu chứng bệnh tim mạch (như đau tim hoặc đột qụy), uống aspirin hàng ngày với liều lượng nhỏ có thể ngăn ngừa 20% bệnh tái phát, và giảm 10% nguy cơ tử vong. Ngày nay, các bác sĩ đều khuyên bệnh nhân tim mạch hàng ngày dùng liều lượng nhỏ aspirin (75mg).

Đối với người khỏe mạnh bình thường, không có hoặc chưa có triệu chứng, không có lợi nếu uống aspirin để ngừa bệnh, vì có thể ngăn ngừa 10% bệnh tim mạch nhưng gia tăng nguy cơ xuất huyết nội tạng ở bao tử và não.

5. SAU GIẢI PHẪU TIM – Động mạch vành đưa máu về tim. Aspirin được khuyên dùng trong 6 tháng sau khi giải phẫu nối mạch máu với ống mạch nhân tạo, hoặc nhiều năm sau khi ghép động mạch vành nhân tạo cho tim. Sau khi ghép ống mạch nhân tạo, bệnh nhân có vấn đề tắc nghẽn dòng máu động mạch cổ cũng được khuyên dùng aspirin. Sau khi giải phẫu ghép mạch máu nhân tạo ở chân, aspirin cũng được khuyên dùng để giúp máu dễ lưu thông.

6. TRỊ TRẦM CẢM – Ở thân người bị trầm cảm lượng cytokines cao. Aspirin làm giảm lượng cytokines nên cũng giúp giảm trầm cảm. Trong một nghiên cứu kéo dài 10 năm trong số 386 phụ nữ có 22 người bị trầm cảm sau 50 tuổi, 19 người không uống aspirin, 1 người uống aspirin. Số người còn lại không có trầm cảm, 1/3 số này uống aspirin.

7. TRỊ MỤN – Bột aspirin trộn với nước thoa lên da nơi có mụn, trong 2 phút, rồi rữa sạch. Mụn sẽ khô da và tróc vài ngày sau.

8. TRỊ GÀU – Nguyên do chính là một loại men Pityroporum phát triển trên da đầu. Aspirin là một loại diệt nấm nhẹ nên trị được gầu. Tán 2 viên aspirin rồi trộn với xà bông gội đầu (shampoo), thoa lên da đầu trong 2 phút rồi gội sạch.

9. BỆNH NGỨA LỞ CHÂN – Aspirin cũng hữu hiệu khi điều trị các chứng do nấm phát triển.

10. TRỊ CAO HUYẾT ÁP THAI KỲ – Bệnh này nguy hiểm cho người mẹ và thai nhi. Nghiên cứu tường trình trên tạp chí Lancet, với 32.000 thai phụ tham gia, cho biết rằng hằng ngày uống aspirin thì ít có nguy cơ mắc chứng này.

11. TRỊ VẾT CÔN TRÙNG CHÍCH – Ong, kiến và nhiều loại côn trùng chích làm đau đớn, da mẩn đỏ, hãy uống aspirin hay thoa bột aspirin hòa với nước lên chỗ chích. Aspirin rất hữu hiệu khi chữa bệnh zona, lấy 2 viên aspirin tán nhỏ trộn với nước rồi đắp lên chỗ vết thương.

12. TRỊ MẤT TRÍ NHỚ – Có thể dùng aspirin để trị bệnh Alzheimer. Nghiên cứu tại bang Utah (Hoa Kỳ), với hơn 3.000 người được thử nghiệm, cho thấy rằng bệnh nhân giảm nguy cơ mất trí nhớ khoảng 23%.

LƯU Ý – Tác hại nguy hiểm của aspirin là làm tăng xuất huyết nội. Nghiên cứu y học tại ĐH St. George (London, Anh quốc), với hơn 100.000 người khỏe mạnh không có triệu chứng về tim mạch, cho thấy rằng aspirin có cơ nguy tác hại. Hằng ngày trong 6 năm liên tục, 50% số người tham dự đã uống aspirin thật, 50% dùng giả dược aspirin. Kết quả cho thấy aspirin làm giảm nguy cơ bệnh tim mạch 10%, nhưng làm tăng 30% nguy cơ xuất huyết bao tử và não bộ, có thể gây tử vong.

Kết quả nghiên cứu này khiến bệnh nhân lo sợ khi điều trị bằng aspirin. Để giúp bệnh nhân an tâm, cơ quan chức năng y tế khuyến cáo những ai có triệu chứng tim mạch (như đau tim và tai biến) cứ tiếp tục uống aspirin hàng ngày. Theo hướng dẫn y tế cộng đồng ở Anh quốc năm 2005, những người trên 50 tuổi có nguy cơ bệnh tim mạch như cao huyết áp thì nên uống aspirin hằng ngày với liều lượng nhỏ. Ngoài ra, với liều lượng cao làm tăng độc hại đối với gan của trẻ em. Cẩn tắc vô ưu!

TRẦM THIÊN THU (chuyển ngữ từ TheLancet.com)