TUYÊN TÍN

Giáo lý Công Giáo (số 266) dạy: “Ðức tin công giáo hệ tại điều này: thờ kính Một Chúa Ba Ngôi và Ba Ngôi Một Chúa mà không lẫn lộn giữa các Ngôi Vị, không chia cắt bản thể: vì Ngôi Cha, Ngôi Con và Ngôi Thánh Thần khác biệt nhau; nhưng Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần có cùng một thần tính, một vinh quang, một uy quyền vĩnh cửu.”

Mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi là nền tảng đức tin Kitô giáo, tất cả tín lý từ đó mà ra, và tất cả lại quy về mầu nhiệm căn bản này. Hàng ngày, chúng ta nhiều lần tuyên xưng Mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi khi làm Dấu Thánh Giá: “Nhân danh Chúa Cha, và Chúa Con, và Chúa Thánh Thần.” Chúng ta tiếp tục xưng tụng Chúa Ba Ngôi khi chúng ta đọc Kinh Sáng Danh. Và hàng tuần, chúng ta cũng tuyên xưng Mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi: “Tôi tin kính một Thiên Chúa là Cha toàn năng… Tôi tin kính một Chúa Giêsu Kitô đồng bản thể với Ðức Chúa Cha... Tôi tin kính Ðức Chúa Thánh Thần...”

Thiên Chúa Ba Ngôi là Đấng Tam Vị Nhất Thể – Trinity. Danh từ Trinity được ghép bởi chữ TRI (ba) và chữ UNITY (duy nhất, một). Thiên Chúa là Đấng duy nhất, (Đnl 6:4) không có chúa nào khác, (Is 45:5) là Một Thiên Chúa nhưng có Ba Ngôi, không là 1+1+1=3 mà là 1x1x1=1.

Ai cũng biết nước, và ai cũng cần nước, nhất là vào những ngày nóng bức. Nước bình thường nhưng lại rất cần thiết. Theo hóa học, nước có công thức là H₂O – gồm nguyên tố Hydrô và Ôxy. Nước là MỘT chất nhưng có HAI nguyên tố, không thể tách rời hai nguyên tố. Nếu tách chúng thì không còn nước nữa.

Có vài loại tam giác, trong đó có loại tam giác đặc biệt là tam giác đều – có các cạnh, các góc, đường cao, trung tuyến,… luôn luôn bằng nhau. Thật lạ lùng quá! Dù chỉ là hình học nhưng cho chúng ta thấy “cái lạ” trong loại tam giác đặc biệt này.

Càng biết Thiên Chúa, chúng ta càng thêm lòng tin yêu Ngài. Chúng ta thật hạnh phúc vì không có thần linh nào như Thiên Chúa của chúng ta tôn thờ. Chỉ MỘT Chúa mà lại có BA Ngôi Vị. Một mà ba, ba mà một, gọi là Tam Vị Nhất Thể. Trí tuệ của nhân loại không thể nào có thể suy luận và chứng minh bất kỳ bằng cách nào, ngay cả trí tuệ các thiên thần cũng không thể hiểu. Vì thế, Tam Vị Nhất Thể chỉ có thể hiểu được bằng “trí tuệ” của Đức Tin.

Chính Thiên Chúa Tam Vị Nhất Thể đó là Đấng đã tác tạo nên mọi sự – cả người và vật, cả hữu hình và vô hình. Không thể im hơi lặng tiếng khi nhận biết Thiên Chúa, thế nên Đức Khôn Ngoan đã vui mừng xưng tụng: “Đức Chúa đã dựng nên ta như tác phẩm đầu tay của Người, trước mọi công trình của Người từ thời xa xưa nhất. Ta đã được tấn phong từ đời đời, từ nguyên thuỷ, trước khi có mặt đất. Khi chưa có các vực thẳm, khi chưa có mạch nước tràn đầy, ta đã được sinh ra. Trước khi núi non được đặt nền vững chắc, trước khi có gò nổng, ta đã được sinh ra, khi Đức Chúa chưa làm ra mặt đất với khoảng không, và những hạt bụi đầu tiên tạo nên vũ trụ.” (Cn 8:22-26)

Thật kỳ diệu! Thật mầu nhiệm! Chúng ta nghe như một cuộc sáng tạo mới. Thật lạ lùng nhưng rất thú vị. Đức Khôn Ngoan tiếp tục ca tụng: “Đã có ta hiện diện khi Người thiết lập cõi trời, khi Người vạch một vòng tròn trên mặt vực thẳm, khi Người làm cho mây tụ lại ở trên cao và cho các mạch nước vọt lên từ vực thẳm, khi Người định ranh giới cho biển, để nước khỏi tràn bờ, khi Người đặt nền móng cho đất. Ta hiện diện bên Người như tay thợ cả. Ngày ngày ta là niềm vui của Người, trước mặt Người, ta không ngớt vui chơi, vui chơi trên mặt đất, ta đùa vui với con cái loài người.” (Cn 8:31)

Công trình sáng tạo (cả thiên nhiên và tâm linh) của Thiên Chúa Ba Ngôi vô cùng kỳ diệu! Chúng ta không thể diễn tả bằng phàm ngôn và cảm xúc của phàm nhân, chỉ còn biết cúi đầu cảm tạ và tuyên xưng Ngài không ngừng theo mức độ khả dĩ của chúng ta mà thôi.

Vì thế, sau khi nhìn ngắm thiên nhiên và nhìn lại chính mình, tác giả Thánh Vịnh đã cảm nhận và tự nhủ: “Ngắm tầng trời tay Chúa sáng tạo, muôn trăng sao Chúa đã an bài, thì con người là chi, mà Chúa cần nhớ đến, phàm nhân là gì, mà Chúa phải bận tâm?” (Tv 8:4-5) Ngài không chỉ “cho con người chẳng thua kém thần linh là mấy,” mà lại còn “ban vinh quang danh dự làm mũ triều thiên,” và “cho làm chủ công trình tay Chúa sáng tạo, đặt muôn loài muôn sự dưới chân.” (Tv 8:8) Muôn loài đó là gì? Là “chiên bò đủ loại, nào thú vật ngoài đồng, nào chim trời cá biển, mọi loài ngang dọc khắp trùng dương.” (Tv 8:9) Thật diễm phúc cho loài người chúng ta! Bằng cách nào đó, người Việt – cả hữu thần và vô thần – cũng đã và đang ngầm tôn vinh Chúa Ba Ngôi khi chúng ta công nhận: “Trời sinh voi, sinh cỏ.”

Đó là tâm linh, là hữu thần chứ không hề vô thần, dù bề ngoài người ta không muốn công nhận, cố ý che giấu. Và đó cũng là tuyên tín Một Thiên Chúa Ba Ngôi vậy!

Quả thật, Đức Tin vô cùng quan trọng trong cuộc sống – dù đời thường hoặc tâm linh. Được nên công chính là nhờ đức tin. Thánh Phaolô phân tích: “Một khi đã được nên công chính nhờ đức tin, chúng ta được bình an với Thiên Chúa, nhờ Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta. Vì chúng ta tin, nên Đức Giêsu đã mở lối cho chúng ta vào hưởng ân sủng của Thiên Chúa, như chúng ta đang được hiện nay; chúng ta lại còn tự hào về niềm hy vọng được hưởng vinh quang của Thiên Chúa.” (Rm 5:1-2)

Có tin tưởng mới kính sợ Thiên Chúa, nhưng kính sợ như thế nào? Tác giả sách Châm Ngôn giải thích: “Kính sợ Đức Chúa là gớm ghét điều dữ.” (Cn 8:13) Rất ngắn gọn mà súc tích. Tin tưởng và tín thác khi vui mừng, khi may mắn, đó là chuyện bình thường. Tin tưởng và tín thác khi gian nan khốn khổ mới đáng kể, mới là đức tin đích thực, đức tin sống động chứ không chết.

Thật vậy, Thánh Phaolô đã xác nhận: “Nhưng không phải chỉ có thế; chúng ta còn tự hào khi gặp gian truân, vì biết rằng: ai gặp gian truân thì quen chịu đựng; ai quen chịu đựng thì được kể là người trung kiên; ai được công nhận là trung kiên thì có quyền trông cậy. Trông cậy như thế, chúng ta sẽ không phải thất vọng, vì Thiên Chúa đã đổ tình yêu của Người vào lòng chúng ta, nhờ Thánh Thần mà Người ban cho chúng ta.” (Rm 5:3-5) Một loạt các động thái liên quan với nhau thật lô-gích! Cũng nhờ tin tưởng mà hy vọng, hy vọng vì yêu mến, và nhờ yêu mến mà được đầy tràn Thánh Thần. Kỳ diệu biết bao!

Chính Chúa Giêsu đã có lần nói với các môn đệ: “Thầy còn nhiều điều phải nói với anh em. Nhưng bây giờ, anh em không có sức chịu nổi.” (Ga 16:12) Ngài biết bản tính nhân loại quá yếu đuối, không đủ sức chịu nổi cú “sốc” mạnh, nên Ngài tỏ cho chúng ta biết từ từ để khả dĩ hiểu và ngấm vào xác hồn.

Chúa Giêsu chưa nói điều bí ẩn ra chứ không phải Ngài không nói. Thật vậy, Ngài đã hứa: “Khi nào Thần Khí sự thật đến, Người sẽ dẫn anh em tới sự thật toàn vẹn. Người sẽ không tự mình nói điều gì, nhưng tất cả những gì Người nghe, Người sẽ nói lại, và loan báo cho anh em biết những điều sẽ xảy đến.” (Ga 16:13) Rồi Ngài xác nhận điều liên quan Chúa Ba Ngôi: “Người sẽ tôn vinh Thầy, vì Người sẽ lấy những gì của Thầy mà loan báo cho anh em. Mọi sự Chúa Cha có đều là của Thầy. Vì thế, Thầy đã nói: Người lấy những gì của Thầy mà loan báo cho anh em.” (Ga 16:15)

Là Kitô hữu, đặc biệt là tín hữu Công giáo, chắc hẳn chúng ta không quên câu chuyện về Thánh Augustinô – một người giỏi giang, thông minh xuất chúng, đã từng suy nghĩ và lý luận về Chúa Ba Ngôi mà không thể hiểu thấu, đành phải “bó tay” và đầu hàng vô điều kiện.

Chuyện kể rằng Thánh Augustinô cố gắng giải thích Tam Vị Nhất Thể thì gặp một em bé ngồi múc nước biển đổ vào cái hang, thấy lạ nên ngài tò mò hỏi: “Cháu làm gì thế?” Em bé trả lời: “Cháu tát nước biển.” Thánh Augustinô nói: “Làm sao cháu tát cạn được biển?” Em bé hồn nhiên nói: “Việc cháu làm đây còn dễ hơn việc ông đang suy nghĩ.” Thánh Augustinô giật mình và tỉnh ngộ!

Tuyên tín Chúa Ba Ngôi, Đấng nhân từ mãi mãi, cũng là tín thác vào Lòng Thương Xót của Ngài. Có nhiều cách tuyên xưng Chúa Ba Ngôi, một trong các cách đơn giản nhất là làm dấu Thánh Giá: Nhân Danh Chúa Cha, và Chúa Con, và Chúa Thánh Thần. Rất đơn giản nhưng lại rất quan trọng, thế mà đôi khi lại hóa khó đối với một số người trong chúng ta. Đúng vậy, hãy LÀM DẤU chứ đừng LÀM GIẤU!

Để phần nào hiểu về Thiên Chúa Ba Ngôi, chúng ta hãy nghe Thần học gia Edward Feser giải thích:

1. Chúa Cha LÀ Thiên Chúa.

2. Chúa Con LÀ Thiên Chúa.

3. Chúa Thánh Thần LÀ Thiên Chúa.

4. Chúa Cha KHÔNG LÀ Chúa Con.

5. Chúa Cha KHÔNG LÀ Chúa Thánh Thần.

6. Chúa Con KHÔNG LÀ Chúa Thánh Thần.

7. Chỉ có MỘT Thiên Chúa duy nhất.

Lạy Thiên Chúa Ba Ngôi hằng sinh, hằng hữu và chí thánh, xin ban thêm đức tin cho con, xin giúp con luôn biết khiêm nhường sống tín thác vào Ngài, chỉ một mình Ngài mà thôi, tín thác trong mọi hoàn cảnh. Xin thương xót và tha thứ cho con vì con đã có những lúc cứng lòng hoặc kém tin. Giờ đây, con biết chắc rằng con không thể làm được gì nếu không có Ngài trợ giúp. Cúi xin Ngài liên kết mọi người nên một trong Đức Kitô Giêsu. Con cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu Kitô, Thiên Chúa cứu độ nhân loại. Amen.

TRẦM THIÊN THU

▶ Vững Tin Chúa – https://youtu.be/jpPTxpZG5Ns