Gioan cất tiếng hô
vang:
Bạt đồi, xẻ núi,
lấp sông, uốn đường
Để Ngôi Hai, Chúa
Thiên Cung
Thánh Gioan Tẩy Giả là ngôn sứ “giao thời” –
ngôn sứ cuối cùng của Cựu Ước và ngôn sứ đầu tiên của Tân Ước, đồng thời là
người dọn đường cho Chúa Giêsu đến, và kêu gọi người ta chịu phép rửa tỏ lòng
sám hối để được ơn tha tội, như có lời chép trong sách ngôn sứ Isaia rằng: “Có tiếng người hô trong hoang địa: hãy dọn
sẵn con đường cho Đức Chúa, sửa lối cho thẳng để Người đi. Mọi thung lũng, phải
lấp cho đầy, mọi núi đồi, phải bạt cho thấp, khúc quanh co, phải uốn cho ngay,
đường lồi lõm, phải san cho phẳng.” (Lc 3:4-5)
Thánh Gioan là “con cầu con khẩn” của tư tế
Dacaria – thuộc nhóm Avigia, và bà Êlidabét – thuộc dòng tộc tư tế Aharon. Cả
hai vợ chồng đã cao niên mới có con. Trong một lần đến phiên dâng hương, ông
Dacaria đã gặp sứ thần Gáprien và biết tin vợ ông sẽ sinh một con trai, ông không
tin nên đã bị câm cho tới khi con trẻ Gioan ra đời.
Chúa Giêsu đề cao những con người hèn mọn khi
gọi Thánh Gioan Tẩy Giả là người cao trọng nhất: “Tôi nói cho anh em biết: trong số phàm nhân đã lọt lòng mẹ, không có ai
cao trọng hơn ông Gioan; tuy nhiên kẻ nhỏ nhất trong Nước Thiên Chúa còn cao trọng
hơn ông.” (Lc 7:28)
Thánh Gioan sống khổ hạnh trong hoang địa, bắt
đầu rao giảng Nước Trời và kêu gọi mọi người canh tân đời sống. Ngài là người dọn
đường cho Chúa Giêsu đến. Ngài nói rằng Phép Rửa của ngài bằng Nước là để ăn năn
sám hối, nhưng Đấng đến sau ngài sẽ làm Phép Rửa bằng Lửa và Thánh Thần. Ngài tự
nhận mình không đáng cởi quai dép cho Đấng đó. Thái độ của ngài đối với Chúa Giêsu: “Ngài phải lớn lên, còn tôi phải nhỏ lại.”
(Ga 3:30)
Thánh Gioan đã thu hút vô số người đến bờ sông
Giođan, nhưng ngài luôn làm theo ý Chúa Giêsu, ngay cả việc sai một số những người
theo Chúa trở thành các môn đệ đầu tiên của Chúa Giêsu.
Khi ở trong tù, ngài đã sai một số môn đệ của
ngài đến hỏi xem Chúa Giêsu có phải là Đấng Thiên Sai hay không. Chúa Giêsu trả
lời rằng Đấng Thiên Sai là Người Tôi Tớ Đau Khổ trong sách tiên tri Isaia. Và rồi
chính Thánh Gioan cũng đã thông phần đau khổ là chịu chém đầu vì nữ tỳ Hêrôđia.
Thánh Gioan là người giảng lưu động và là VIP
(Very Important Person – nhân vật quan trọng) được nói tới trong các Phúc Âm và
kinh Koran (Qur’an). Phúc Âm theo Thánh Luca diễn tả ngài có họ hàng với Chúa
Giêsu và đã làm Phép Rửa cho Ngài tại sông Giođan. Thánh Gioan được coi là Ngôn
sứ (Tiên tri) trong Kitô giáo, Hồi giáo, Bahai giáo (Bahá'í Faith, tôn giáo độc
thần – monotheistic religion), nhấn mạnh sự kết hợp tâm linh của nhân loại
trong đạo Bahá'í và Mandaeism (thuyết nhân tính và thần tính, giáo phái Men-đê ở
Irắc).
Thánh Gioan Tẩy Giả sống khiêm nhường, chỉ nhận
mình là “tiếng kêu trong hoang địa,” (Mt 3:3) đồng thời ngài cũng rất “bụi đời”
trong cuộc sống hàng ngày, quần áo “te tua”, ăn uống đạm bạc, đúng là một lãng
tử chính hiệu: “Ông Gioan mặc áo lông
lạc đà, thắt lưng bằng dây da, lấy châu chấu và mật ong rừng làm thức ăn.” (Mt
3:4)
Nhưng ngài cũng rất thẳng thắn, trái tai gai
mắt là “phang” liền. Chẳng hạn, khi thấy nhiều người thuộc phái Pharisêu và phái
Xa-đốc đến chịu phép rửa, ngài nói thẳng: “Nòi
rắn độc kia, ai đã chỉ cho các anh cách trốn cơn thịnh nộ của Thiên Chúa sắp giáng
xuống vậy? Các anh hãy sinh hoa quả để chứng tỏ lòng sám hối. Đừng tưởng có thể
bảo mình rằng: ‘Chúng ta đã có tổ phụ Ápraham’. Tôi nói cho các anh hay: Thiên
Chúa có thể làm cho những hòn đá này trở nên con cháu ông Ápraham đấy.” (Mt
3:7-9) Vừa độc đáo vừa đáo để. Mà cũng phải thế mới được!
Theo Tân ước, Thánh Gioan biết trước Đấng Thiên
Sai sẽ cao trọng hơn mình, và Chúa Giêsu đã xuất hiện đúng như Thánh Gioan tiên
báo. Thánh Gioan là sứ giả hoặc người tiên phong của Chúa Giêsu, một vai trò
quan trọng được Thiên Chúa trao. Thánh Gioan còn được đồng hóa với Ngôn sứ Êlia.
Thời sơ khai, một số người theo Chúa Giêsu cũng đã từng là môn đệ của Thánh
Gioan. Thậm chí một số học giả còn cho rằng chính Chúa Giêsu cũng là môn đệ của
Thánh Gioan một thời gian, nhưng điều này bị bác bỏ.
Tân ước nói về Thánh Gioan trong cương vị sứ
giả: “Được đầy thần khí và quyền năng
của ngôn sứ Êlia, em sẽ đi trước mặt Chúa, để làm cho lòng cha ông quay về với con
cháu, để làm cho tâm tư kẻ ngỗ nghịch lại hướng về nẻo chính đường ngay, và chuẩn
bị một dân sẵn sàng đón Chúa” (Lc 1:17), và trong cương vị người tiên
phong: “Hài Nhi hỡi, con sẽ mang tước
hiệu là ngôn sứ của Đấng Tối Cao: con sẽ đi trước Chúa, mở lối cho Người”
(Lc 1:76).
Có vài đoạn trong Cựu ước được các Kitô hữu
hiểu Thánh Gioan Tẩy Giả trong vai trò Ngôn sứ. Chẳng hạn trong sách Malakhi nói
về một Tiên tri dọn đường cho Chúa Giêsu: “Này Ta sai sứ giả của Ta đến dọn đường trước mặt Ta. Và bỗng nhiên
Chúa Thượng mà các ngươi tìm kiếm, đi vào Thánh Điện của Người. Kìa, vị sứ giả
của giao ước mà các ngươi đợi trông đang đến.” (Ml 3:1) Hoặc: “Này Ta sai ngôn sứ Êlia đến với các ngươi,
trước khi Ngày của Đức Chúa đến, ngày trọng đại và kinh hoàng. Nó sẽ đưa tâm hồn
cha ông trở lại với con cháu và đưa tâm hồn con cháu trở lại với cha ông, kẻo
khi Ta đến, Ta sẽ đánh phạt xứ sở đã bị án tru diệt.” (Mlk 3:23-24)
Trong trình thuật Ga 1:29-30, Thánh sử Gioan
cho biết: Khi người Do-thái từ Giêrusalem cử một số tư tế và mấy thầy Lêvi
đến hỏi ông: “Ông là ai?” Ông tuyên bố thẳng thắn, ông tuyên bố rằng: “Tôi không phải là Đấng Kitô.” Họ lại hỏi
ông: “Vậy thì thế nào? Ông có phải là ông
Êlia không?” Ông nói: “Không phải.” Họ lại hỏi: “Ông có phải là vị ngôn sứ chăng?” Ông đáp: “Không.” Họ liền nói với ông:
“Thế ông là ai, để chúng tôi còn trả lời
cho những người đã cử chúng tôi đến? Ông nói gì về chính ông?” Ông nói: “Tôi là tiếng người hô trong hoang địa: Hãy
sửa đường cho thẳng để Đức Chúa đi, như ngôn sứ Isaia đã nói.”
Trong nhóm được cử đi, có mấy người thuộc phái
Pharisêu. Họ hỏi ông: “Vậy tại sao ông làm
phép rửa, nếu ông không phải là Đấng Kitô, cũng không phải là ông Êlia hay vị
ngôn sứ?”. Ông Gioan trả lời: “Tôi đây
làm phép rửa trong nước. Nhưng có một vị đang ở giữa các ông mà các ông không
biết. Người sẽ đến sau tôi và tôi không đáng cởi quai dép cho Người.” Các
việc đó đã xảy ra tại Bêtania, bên kia sông Giođan, nơi ông Gioan làm phép rửa.
Hôm sau, ông Gioan thấy Đức Giêsu tiến về phía mình, liền nói: “Đây là Chiên Thiên Chúa, đây Đấng xoá bỏ tội
trần gian. Chính Người là Đấng tôi đã nói tới khi bảo rằng: Có người đến sau tôi,
nhưng trổi hơn tôi, vì có trước tôi.”
Trước đó, khi nghe đồn về Chúa Giêsu, các môn
đệ báo cho Thánh Gioan Tẩy Giả biết tất cả những việc ấy. Thế rồi chính ngài cũng
ngạc nhiên nên liền sai hai đệ tử đến hỏi Chúa: “Thầy có thật là Đấng phải đến không, hay là chúng tôi còn phải đợi ai
khác?” (Lc 7:18-19) Họ đến gặp Đức Giêsu và nói: “Ông Gioan Tẩy Giả sai chúng tôi đến hỏi Thầy có thật là Đấng phải đến
hay chúng tôi còn phải đợi ai khác?” (Lc 7:20) Lúc ấy, Chúa Giêsu chữa nhiều
người khỏi bệnh hoạn tật nguyền, khỏi quỷ ám, và làm cho nhiều người mù được thấy.
Chắc hẳn Ngài cũng lắc đầu và cười, nhưng Ngài không nói thẳng mà chỉ nói: “Các anh cứ về thuật lại cho ông Gioan những
điều mắt thấy tai nghe: người mù được thấy, kẻ què được đi, người cùi được sạch,
kẻ điếc được nghe, người chết trỗi dậy, kẻ nghèo được nghe tin mừng.” (Lc
7:22)
Cả bốn Phúc Âm đều nói về việc Thánh Gioan Tẩy
Giả rao giảng và làm Phép Rửa tại sông Giođan. Thánh Gioan Tẩy Giả nhận biết Chúa
Giêsu là Đấng Thiên Sai. Phép Rửa đánh dấu khởi đầu sứ vụ của Chúa Giêsu. Phúc Âm
theo Thánh sử Máccô, Matthêu và Luca (rõ nhất) thuật lại rằng Chúa Giêsu đến
từ Galilê đến với Thánh Gioan ở Giuđê và được Thánh Gioan làm Phép Rửa, có Chúa
Thánh Thần ngự xuống trên Chúa Giêsu và có tiếng nói từ trời nói Ngài là Con
Thiên Chúa. Phúc Âm theo Thánh sử Gioan không trực tiếp cho biết về Phép Rửa,
nhưng sau đó mới được mô tả. (x. Ga 1:32-33) Và Thánh Gioan Tẩy Giả đã giới thiệu
với các môn đệ của ngài rằng Chúa Giêsu là “Chiên Thiên Chúa.” (Ga 1:29-36)
Khi Đức Giêsu từ miền Galilê đến sông Giođan,
gặp ông Gioan để xin ông làm phép rửa cho mình. Nhưng ông một mực từ chối vì ông
đã biết Đấng Thiên Sai là ai: “Chính
tôi mới cần được Ngài làm phép rửa, thế mà Ngài lại đến với tôi!” (Mt 3:14) Nhưng Chúa Giêsu nói: “Bây giờ cứ thế
đã. Vì chúng ta nên làm như vậy để giữ trọn đức công chính” (Mt 3:15).
Chính Chúa Giêsu đã gọi Thánh Gioan Tẩy Giả là
“ngọn đèn cháy sáng và muốn vui hưởng ánh sáng ấy trong một thời gian.” (Ga
5:35) Sách Công vụ phác họa các môn đệ của Thánh Gioan Tẩy Giả là những người
theo Chúa Giêsu (x. Cv 18:24–19:6), về trường hợp của Thánh Anrê, anh của Thánh
Phêrô, là người đầu tiên được gặp Chúa Giêsu. (x. Ga 1:35-42)
Về cái chết của Thánh Gioan Tẩy Giả, vua
Hêrôđê đã bỏ tù và xử trảm ngài vì “tội” ngăn cản cuộc hôn nhân loạn luân của
vua. Chuyện là Thánh Gioan Tẩy Giả phản đối vua hêrôđê kết hôn với nàng Hêrôđia
(vợ của Philip, anh của Hêrôđê, và cũng là cháu của Hêrôđê), tức là vi phạm luật
Cựu ước. Sau đó, con gái của Hêrôđia là Salome (vừa là cháu nội của Hêrôđê, vừa
là con gái riêng) múa cho Hêrôđê xem. Hêrôđê khoái chí nên hứa thưởng cho bất cứ
thứ gì, dù là nửa đất nước. Bó tay! Biết vua mê mẩn mình nên Hêrôđia nói với
con gái cố xin cho được cái thủ cấp của Thánh Gioan Tẩy Giả. Hêrôđê buồn lắm,
nhưng lỡ hứa rồi, thôi cũng đành cho chém đầu Gioan và đặt lên dĩa làm “quà”
cho mẹ con “Tấm Cám” ác độc kia. (Mc 6:14-29)
Năm 2010, người ta phát hiện các khúc xương tại
một nhà thờ ở Bulgaria. Người ta xét nghiệm DNA và radio carbon thì thấy đó là
xương của một đàn ông ở Trung Đông, sống hồi thế kỷ I. Các khoa học gia nói rằng
hài cốt này rất có thể là xương của Thánh Gioan Tẩy Giả. Hài cốt này gồm 6 xương:
một xương lóng tay phải, một răng, một phần xương sọ, một xương sườn, một xương
trụ, và một xương cánh tay.
Về sinh nhật của Thánh Gioan tẩy Giả, cha mẹ
ngài là ông Dacaria (tư tế Do Thái) và bà Êlidabet. Hai ông bà không có con cái
và đã luống tuổi, ngoài tuổi sinh sản. Đến phiên trực của ông Dacaria trong Đền
thờ Giêrusalem, và đến giờ ông dâng hương. Tại bàn thờ ở Nơi Thánh, Tổng lãnh
Thiên thần Gabriel đã hiện ra với ông và thông báo rằng vợ chồng ông sẽ sinh
con trai, tên nam nhi đó sẽ là Gioan. Ông không tin sứ điệp của Sứ thần Gabriel
là sự thật, thế nên ông bị câm cho tới khi Thánh nhi Gioan ra đời. (Lc 1:5-25) Lúc đó, mọi người trong gia tộc muốn đặt tên cho con trẻ theo tên cha, nhưng ông
Dacaria xin tấm bảng và ghi: “Tên
cháu là Gioan.” (Lc 1:63) Ai cũng thấy lạ. Rồi ông nói được như trước.
Mọi người càng kinh ngạc hơn!
Ông Dacaria liền dâng lời chúc tụng Thiên Chúa
bằng Bài ca Chúc tụng (Benedictus), nói về thiên chức tiên tri, sứ giả và tiên
phong của con trẻ Gioan (Lc 1:67-79):
“Chúc tụng Đức Chúa là Thiên Chúa Ít-ra-en đã
viếng thăm cứu chuộc dân Người. Từ dòng dõi trung thần Đa-vít, Người đã cho xuất
hiện Vị Cứu Tinh quyền thế để giúp ta, như Người đã dùng miệng các vị thánh
ngôn sứ mà phán hứa tự ngàn xưa: sẽ cứu ta thoát khỏi địch thù, thoát tay mọi kẻ
hằng ghen ghét; sẽ trọn bề nhân nghĩa với tổ tiên và nhớ lại lời xưa giao ước;
Chúa đã thề với tổ phụ Áp-ra-ham rằng sẽ giải phóng ta khỏi tay địch thù, và
cho ta chẳng còn sợ hãi, để ta sống thánh thiện công chính trước nhan Người, mà
phụng thờ Người suốt cả đời ta. Hài Nhi hỡi, con sẽ mang tước hiệu là ngôn sứ của
Đấng Tối Cao: con sẽ đi trước Chúa, mở lối cho Người, bảo cho dân Chúa biết: Người
sẽ cứu độ là tha cho họ hết mọi tội khiên. Thiên Chúa ta đầy lòng trắc ẩn, cho
Vầng Đông tự chốn cao vời viếng thăm ta, soi sáng những ai ngồi nơi tăm tối và
trong bóng tử thần, dẫn ta bước vào đường nẻo bình an.” (Lc 1:68-79)
Thánh Gioan sinh trước Chúa Giêsu khoảng 6 tháng,
nên lễ Sinh nhật Thánh Gioan Tẩy Giả vào ngày 24-6, trước lễ Giáng sinh đúng 6
tháng. Thánh Gioan Tẩy Giả là một trong số ít các thánh được Giáo hội mừng sinh
nhật, không chỉ vậy, ngài còn được Giáo hội nhớ giỗ vào ngày 29-8 hàng năm. Giáo
Hội Byzantine còn dành ngày 23 tháng Chín để nhớ ngày bà Êlidabét thụ thai ngôn
sứ Gioan Tẩy Giả.
Rất có thể Thánh Gioan sinh tại Ain-Karim,
thuộc Tây Nam Giêrusalem. Hồi trẻ, ngài sống ẩn dật trong hoang địa thuộc Giuđêa
cho tới năm 27 (trước công nguyên). Lúc 30 tuổi, ngài bắt đầu rao giảng trên bờ
sông Giođan, kêu gọi người ta sám hối và làm phép rửa cho nhiều người.
LẠY THÁNH GIOAN TẨY GIẢ, XIN CẦU THAY NGUYỆN GIÚP CHO CHÚNG CON. AMEN.
TRẦM THIÊN THU
✽ Nhà soạn nhạc Johann Sebastian Bach
(1685-1750, người Đức) đã soạn ba bài cantata (đại hợp xướng) cho dịp lễ Sinh
Nhật Thánh Gioan Tẩy Giả. Ba bài đó là:
1. Ihr
Menschen, rühmet Gottes Liebe (Muôn dân ơi, hãy tôn vinh tình yêu Chúa),
BWV 167.
2. Christ unser
Herr zum Jordan kam (Đức Kitô đến Giođan), BWV 7.
3. Freue dich,
erlöste Schar (Hãy vui lên, hỡi những người được cứu độ), BWV 30.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Comment