Hồi thiếu niên, tôi được biết Thánh LM Gioan Maria Vianney qua các tập truyện Hạnh Các Thánh, và tôi đã rất “ấn tượng” với vị thánh “không giống ai” này. Việc Chúa làm quá kỳ lạ! Quả thật, “điều gì là không thể với loài người thì vẫn có thể đối với Thiên Chúa.” (x. Mt 19:26) Ngài bị rủa là “con lừa,” nhưng “con lừa” Vianney đã làm nên trò trống đáng kể!
Có lẽ không người
Công giáo nào lại không nghe danh của Thánh Linh mục Gioan Baotixita Maria
Vianney (Jean Baptiste Marie Vianney, John Baptist Mary Vianney – lễ nhớ vào
ngày 4-8 hằng năm), gọi tắt là Gioan Vianney, và thường gọi là Curé d’Ars (cha
sở xứ Ars). Tại sao? Vì ngài quá nổi tiếng, nổi tiếng cả về sự học dốt, cả về
nhân đức khiêm nhường và lòng đạo đức thánh thiện.
Cha mẹ ngài là
ông Matthêu Vianney và bà Maria Beluze, cả hai là người Pháp. Gia đình có 6 anh
chị em, Thánh Gioan Vianney là con thứ tư. Gia đình Vianney nhân hậu, hay giúp
người nghèo, và đã từng đón tiếp Thánh Bênêđictô Giuse Labre (bổn mạng
những người đi bộ) khi thánh nhân đi qua xứ Dardilly trên đường tới Rôma.
Mẹ của Thánh
Gioan Vianney là một phụ nữ rất sùng đạo, bà cho con trai biết đạo rất sớm.
Thánh Gioan Vianney nói: “Tôi mắc nợ mẹ
tôi, các nhân đức của mẹ tôi dễ dàng đi vào lòng con cái, và con cái sẵn sàng
làm những gì được nhìn thấy.” Ngài có bản chất tốt, với đôi mắt xanh và tóc
nâu. Về sau, ngài nói: “Khi tôi còn nhỏ,
tôi không biết điều xấu. Tôi quen như thế nơi tòa cáo giải, từ miệng của các
hối nhân.”
Thánh Gioan
Vianney là người có cách nhìn xuyên suốt mọi trở ngại và có những hành vi tưởng
chừng như không thể có. Ngài khao khát làm linh mục nhưng lại không đủ điều
kiện vào chủng viện, vì sức học quá yếu kém nên ngài đã phải cố gắng hết sức để
có thể vượt qua chính mình.
Thời đó, La ngữ
là ngôn ngữ chính của Giáo hội, vì thế mà chủng viện được gọi là Trường
La-tinh. Nhưng ngài không học nổi La ngữ nên buộc ngài phải dừng bước. Nhưng mơ
ước làm linh mục trong ngài vẫn cháy bỏng khiến ngài tự tìm thầy dạy riêng. Sau
thời gian dài vật lộn với sách vở, ngài được thụ phong linh mục. Thánh Ý Chúa
thật kỳ diệu!
Ngài muốn dâng
hiến vì vinh danh Thiên Chúa và cứu các linh hồn. Ngài quyết tâm phải thánh
thiện từ nhỏ, và điều đó đã hoàn tất nơi ngài. Mọi lời ngài nói ra đều được nói
bằng tâm tình sùng kính và yêu mến Chúa. Thành công của ngài khó ai có thể bắt
chước. Ảnh hưởng của ngài không thể bỏ qua, và kết quả không thể tranh luận.
Lúc 20 tuổi, ngài
rất khó khăn để học làm linh mục. Sau nhiều gian truân lắm, thầy Gioan Vianney
mới được chấp nhận trở thành linh mục. Mathias Loras, có thể là người
thông minh nhất trong chủng viện, được phân công giúp ngài học, và
cũng rất nóng tính. Một hôm, hết chịu nổi khả năng của Gioan Vianney, Mathias
Loras (12 tuổi) đã bạt tai Gioan Vianney trước mặt các chủng sinh khác. Mathias
Loras thấy nóng mặt, nhưng cậu vẫn quỳ xuống trước mặt Gioan Vianney để xin
lỗi. Mathias Loras có một trái tim vàng. Gioan Vianney cảm thấy buồn và bật
khóc, rồi ôm lấy Mathias Loras đang quỳ dưới chân mình. Việc này bắt đầu một
tình bạn khăng khít. Mathias Loras về sau làm nhà truyền giáo tại Hoa Kỳ, rồi
làm giám mục giáo phận Dubuque, nhưng không bao giờ quên kỷ niệm xưa.
Một ngày kia, một
giáo sư thần học thừa lệnh giám mục đến khảo sát Gioan Vianney xem có đủ khả
năng học vấn để tiến tới chức linh mục hay không. Tuy đã cố hết sức học hành,
nhưng thầy Gioan Vianney vẫn không thể trả lời được câu nào cho trôi chảy. Bực
mình và nổi nóng, vị giáo sư đập bàn nói: “Gioan
Vianney, anh dốt đặc như con lừa! Với một con lừa như anh, Giáo hội hy vọng làm
nên trò trống gì chứ?” Nếu ở Việt Nam, chắc hẳn Gioan Vianney bị rủa là
“dốt đặc cán mai” hoặc “đầu bã đậu.”
Tuy nhiên, Gioan
Vianney vẫn khiêm tốn và bình tĩnh trả lời: “Thưa cha, ngày xưa Samson chỉ
dùng một cái xương hàm con lừa mà đánh bại 3.000 quân Philitinh. Vậy với cả con
lừa này, Thiên Chúa không làm được việc gì sao?” Quá tuyệt vời! Tuy
học lực kém cỏi, chẳng bằng ai, nhưng ngài lại có cách trả lời rất thông minh.
Đúng là Chúa Thánh Thần tác động nơi ngài!
Và rồi “con lừa”
Gioan Vianney đã làm nên trò trống là làm rạng danh Thiên Chúa và mưu ích cho
Giáo hội rất nhiều. Cùng với Catherine Lassagne và Benedicta Lardet, ngài đã
lập Nhà La Providence (Chúa Quan Phòng), một nhà dành cho các cô gái “sa cơ, lỡ
vận.” Ngài tin rằng Thiên Chúa sẽ ban các điều cần cho tinh thần và thể lý của
những người coi Nhà Chúa Quan Phòng là nhà của mình.
Những việc “bất
khả thi” luôn ám ảnh ngài. Tài mọn, trí hèn, học kém, nhưng ngài vẫn được “đặc
cách” thụ phong linh mục vào năm 1815, lúc ngài 29 tuổi. Sau 3 năm ở xứ Ecully,
ngài được bổ nhiệm về xứ Ars – một giáo xứ nhỏ và “hoang vu” tại Pháp quốc. Khi
vừa đặt chân đến xứ Ars, ngài đã quỳ xuống hôn mảnh đất này. Hành động đặc biệt
này đã được Thánh GH Gioan Phaolô II noi gương mỗi khi ngài đến nơi nào đó.
Trong thời gian
quản nhiệm xứ Ars, một xứ nhỏ nhưng “rắc rối” đủ chuyện, ngài gặp nhiều giáo
dân sống lạnh nhạt và sống khá “thoải mái.” Ngài muốn giúp họ ăn chay nghiêm
ngặt và ngủ ít vào ban đêm, vì có một số quỷ chỉ có thể bị xua đuổi bằng việc
cầu nguyện và ăn chay.
Lm Gioan Vianney cố
gắng đạt được điều mà nhiều linh mục ước muốn, nhưng đó là điều khó. Không thể
làm trong một sớm một chiều, mà phải kiên nhẫn thay đổi từng chút. Ngài nhận
định: “Nếu một linh mục không muốn mất linh hồn, thì ngay khi giáo xứ
gặp rắc rối, linh mục đó phải vượt qua mọi toan tính của con người, không sợ bị
khinh thường và bị thù ghét. Linh mục đó không cần phải biện hộ, dù bị sát hại.
Mục tử muốn làm sứ vụ thì luôn phải cầm gươm trong tay. Chính Thánh Phaolô đã
nói với giáo đoàn Corintô: Phần tôi, tôi rất vui lòng tiêu phí tiền của, và
tiêu phí cả sức lực lẫn con người của tôi vì linh hồn anh em. Phải chăng vì yêu
mến anh em nhiều hơn mà tôi được yêu mến ít hơn?” [*]
Trong các bài
giảng đầu tiên, Thánh Gioan Vianney đã phản đối các thói hư tật xấu của dân xứ
Ars: Báng bổ, nguyền rủa, không coi trọng ngày Chúa nhật, chỉ ưa tụ tập ăn nhậu
và múa hát ở các quán xá, hát những bài ca trơ trẽn và ăn nói tục tĩu. Ngài
nói: “Quán xá là cửa hàng của ma quỷ, là
trường học của hỏa ngục, là thị trường buôn bán các linh hồn, là nơi làm tan vỡ
các gia đình, là nơi làm cho sức khỏe bị hao mòn, là nơi xảy ra các cuộc cãi vã
và giết người.”
Thánh Gioan
Vianney không bao giờ nghĩ xứ Ars sẽ thay đổi cho đến khi có 200 người sống
theo Mười Điều Răn của Chúa, Sáu Điều Răn của Giáo hội và hoàn tất nhiệm vụ
trong cuộc sống. Điều này có đòi hỏi quá nhiều để đổi lấy Nước Trời?
Chúa Giêsu nói: “Nếu người ta được cả thế
giới mà phải thiệt mất mạng sống thì nào có lợi gì? Hoặc người ta sẽ lấy gì mà
đổi mạng sống mình?” (Mt 16:26; Mc 8:34; Lc 9:22) Nếu chúng ta hỏi họ làm
gì trong ngày Chúa nhật, có thể họ sẽ trả lời: “Tôi bán linh hồn cho ma quỷ và đóng đinh Chúa Giêsu... Tôi đã được
tiền định xuống hỏa ngục...” Đó có thể là lời được nói ra hoặc chỉ
được nói thầm trong lòng!
Thánh Gioan
Vianney phải mất 10 năm mới có thể thay đổi dân xứ Ars. Không còn làm việc
ngày Chúa nhật, nhà thờ càng ngày càng đông người, không còn say xỉn. Cuối
cùng, các quán rượu đóng cửa vì không có khách, và các cuộc cãi vã trong gia
đình cũng hết. Lòng chân thật trở nên tính cách chung. Thánh Gioan Vianney
viết: “Xứ Ars không còn là xứ Ars xưa nữa,” vì cả xứ đã thay đổi tận gốc rễ. Cả xứ Ars trở nên một cộng đoàn đạo
hạnh. Ngài vui mừng dạy giáo lý cho trẻ em và dạy chúng làm bổn phận.
Thánh Gioan
Vianney thánh hóa mình trong công việc và luôn sống trong thế giới siêu nhiên, nhưng
vẫn hoàn thành nhiệm vụ của một con người và một linh mục. Ngài nói: “Thật tốt đẹp biết bao khi làm mọi việc đều
kết hiệp với Thiên Chúa nhân lành! Hồn tôi ơi, hãy can đảm! Nếu ngươi làm việc
với Thiên Chúa, ngươi sẽ thực sự làm việc, và Ngài sẽ chúc lành cho công việc. Ngươi
sẽ bước đi và Ngài sẽ chúc lành cho những bước chân. Mọi thứ đều được ghi công.
Hãy dâng mọi đau khổ nhỏ lên cho Chúa. Tốt đẹp biết bao nếu biết dâng mình, dâng
ngày, dâng mọi sự cho Chúa!”
Trong thư an ủi
người anh em họ là Lm Chalovet, Thánh Gioan Vianney viết: “Tôi vội viết những dòng này để nói anh đừng bỏ đi, dù có những thử
thách mà Chúa muốn anh chịu đựng. Hãy can đảm! Nước Trời đủ để làm phần thưởng
cho anh. Hãy nhớ rằng ma quỷ trong thế giới này muốn giành lấy các Kitô hữu tốt
lành. Anh đang trong hành trình tử đạo. Nhưng phúc thay nếu anh là người tử đạo
vì bác ái! Đừng để mất triều thiên vinh hiển đó. Chính Chúa Giêsu đã nói: ‘Phúc
cho ai chịu bách hại vì Ta.’ Xin chào tạm biệt. Hãy kiên trì và chúng ta sẽ gặp
lại nhau trên Nước Trời... Hãy can đảm lên, hỡi người anh em! Chúng ta sẽ sớm
thấy Thiên đàng vinh quang. Sẽ không còn thập giá cho chúng ta! Thật là thiên
phúc! Chúa Giêsu đã yêu chúng ta quá nhiều và Ngài sẽ làm cho chúng ta hạnh
phúc!”
Từ nhỏ, Thánh
Gioan Vianney đã yêu mến Đức Mẹ. Khi là linh mục, ngài luôn cố gắng truyền bá
lòng sùng kính Đức Mẹ. Các gia đình trong xứ Ars đều có tượng Đức Mẹ trước nhà,
và trong nhà nào cũng có ảnh Đức Mẹ với chữ ký “M. le Curé” (Cha sở Maria, tức
là Lm Gioan Maria Vianney). Năm 1814, ngài cho dựng tượng Đức Mẹ Vô Nhiễm tại
nhà thờ xứ. Tám năm trước đó, ngày 1-5-1836, ngài đã dâng xứ Ars cho Đức Mẹ Vô
Nhiễm. Những ngày lễ Đức Mẹ, giáo dân rước lễ rất đông, và nhà thờ không bao
giờ vắng người. Chiều các ngày lễ Đức Mẹ, không ai muốn bỏ lỡ các bài giảng của
ngài về Đức Mẹ. Người nghe rất phấn khởi khi nghe ngài nói về sự thánh thiện, sức
mạnh và tình yêu của Đức Mẹ.
Giáo dân xứ Ars
nói với nhau: “Cha xứ của chúng tôi luôn làm những điều ngài nói và thực hiện những
điều ngài giảng. Không bao giờ thấy ngài nghỉ ngơi thoải mái.” Ngài ăn chay nghiêm ngặt, đến nỗi chỉ còn da bọc xương. Ngài ngủ ít, mà chỉ nằm
trên chiếc chiếu giản dị, và việc ăn uống của ngài cũng rất sơ sài, có khi chỉ
là mấy củ khoai. Thánh Gioan Vianney đọc sách nhiều, và thường đọc hạnh các
thánh. Ngài ấn tượng với cách sống thánh thiện của các thánh, ngài muốn chính
ngài và người khác cũng noi theo những tấm gương đạo đức đó. Cách sống của ngài khiến chúng ta phải
thẳng thắn tự xét mình rất nhiều! Đúng là “lời nói lung lay, gương bày lôi
kéo.”
Ngài nói: “Nếu chúng ta không là thánh bây giờ, thật
bất hạnh cho chúng ta, vì thế mà chúng ta phải nên thánh ngay bây giờ. Trong
lòng chúng ta không có tình yêu thì chúng ta sẽ không bao giờ có thể làm thánh.”
Người ta nói rằng
“phép lạ vĩ đại của cha sở xứ Ars là tòa cáo giải”, vì ngài giải tội suốt ngày
suốt đêm. Cũng có người nói rằng “phép lạ vĩ đại nhất của cha sở xứ Ars là hoán
cải tội nhân.” Một hôm, có người tới xưng tội, người này chỉ đến nhà thờ vào
ngày lễ Giáng sinh và Phục sinh. Thánh Gioan Vianney hỏi: “Ông xưng tội bao lâu rồi?” Người này trả lời: “Bốn mươi năm rồi.” Ngài ngạc nhiên: “Bốn mươi năm thật sao?” Người này nói:
“Dạ, đúng là bốn mươi năm.” Và rồi
người đàn ông này đã trở lại và chết tốt lành.
Ngày nay, mỗi năm
có hơn 500.000 lượt người đến thăm giáo xứ nhỏ bé Ars để kính viếng thi-hài-không-hư-nát
của một Đại thánh nhân của Giáo hội Công giáo. Cuộc đời Thánh Gioan Vianney là
câu chuyện dài về sự thánh thiện và đức khiêm nhường, ngài có trí thông minh
kém cỏi nhưng rất thông minh về Thiên Chúa. Ngài chỉ thành công khi trở thành
linh mục, ngài đã hoán cải cuộc đời rất nhiều tội nhân và ảnh hưởng mọi lớp
người.
Suốt đời linh
mục, ngài rất coi trọng việc giải tội
vì ngài muốn mọi tội nhân được giải hòa với Thiên Chúa. Từ năm 1827, Lm Gioan
Vianney trở nên nổi như cồn khắp thế giới, người từ khắp nơi bắt đầu tuôn đến
xứ Ars để được gặp “thánh sống” và xin ngài linh hướng. Năm 1855, số khách
hành hương lên tới 20.000 lượt người mỗi năm. Do đó, có những ngày ngài giải
tội 11 giờ hoặc 12 giờ vào mùa Đông, và thậm chí là 16 giờ vào mùa Hè. Ngài
không hề nghĩ tới việc nghỉ hưu. Khi nhiều người biết đến ngài, ngài dành thêm
thời gian để phục vụ Thiên Chúa, thậm chí ngài có rất ít thời gian để ngủ vì
ngài thường xuyên bị ma quỷ “quấy rầy.”
Ngài không hề nghĩ tới việc nghỉ hưu. Khi nhiều người
biết đến ngài, ngài dành thêm thời gian để phục vụ Thiên Chúa, thậm chí ngài có
ít thời gian để ngủ vì thường xuyên bị ma quỷ “quấy rầy.” Ăn ít và ngủ ít, khuôn
mặt ngài rất khắc khổ, má hóp, da nhăn, tóc hóa “bạch kim” vì hết mình làm công
việc mục vụ đến nỗi quên cả chăm sóc bản thân và hành xác theo quan niệm ngày
xưa. Ngài rất sùng kính Đức Mẹ và Thánh Philomena – Trinh nữ Tử đạo, vì chính
ngài đã cầu xin Thánh nữ chữa khỏi bệnh cho ngài.
Thánh Gioan
Vianney sinh sinh ngày 8-5-1786 tại TP Dardilly (Pháp quốc). Ngày 4-8-1859, Lm
Gioan Vianney trút hơi thở cuối cùng để về với Chúa tại xứ Ars (Pháp quốc), làm
cha sở xứ Ars 41 năm. Ngài được ĐGH Piô X tôn phong chân phước, và được
ĐGH Piô XI tôn phong hiển thánh năm 1925. Ngài còn được tôn phong là bổn mạng
các linh mục, thế nhưng có những linh mục vẫn chưa thực sự noi gương ngài để
trở thành khí cụ hiệu quả của Thiên Chúa!
Cuộc đời Thánh
Gioan Maria Vianney là mục tử đích thực, vì ngài đã thực sự hoàn tất theo Thánh
Ý Chúa, đúng như lời Thầy Chí Thánh Giêsu đã xác định: “Con Người đến không phải để được
người ta phục vụ, nhưng là để phục vụ, và hiến mạng sống làm giá chuộc muôn
người.” (Mt 20:28; Mc 10:45)
Trong phòng áo lễ
của tu viện, Chân phước Mẹ Têrêsa Calcutta treo tấm bảng ghi: “Xin linh mục của Chúa dâng lễ này như Thánh
lễ mở tay, như Thánh lễ sau cùng, như Thánh lễ chỉ dâng duy nhất một lần trong
đời mà thôi.” Một nữ tu mà có ý tưởng sâu sắc, đầy chất thần học, và ý
hướng thánh thiện quá, vì cử hành thánh lễ là cử hành bí tích, nhiệm vụ rất
quan trọng!
Có
quy-trình-trao-đổi thế này: Nếu linh mục
là vị Thánh, giáo dân sẽ thánh thiện; nếu linh mục thánh thiện,
giáo dân sẽ tốt lành; nếu linh mục tốt lành, giáo dân sẽ tử tế; nếu linh
mục tử tế, giáo dân sẽ vô tín ngưỡng. Thánh Gioan Vianney đã và đang
nhắc nhở chúng ta nhiều điều lắm! Hãy tự đấm ngực chứ đừng vỗ ngực, tự nhận lỗi
mình chứ đừng biện hộ bằng những cái NẾU, VÌ, BỞI, TẠI, GIÁ MÀ,...
Lúc sinh thời, Thánh Giáo hoàng Piô X
(1835-1914) đã xác định: “Tôi sinh ra
nghèo hèn, tôi sống nghèo hèn, tôi sẽ chết nghèo hèn.” Ngài đã tỏ ra
lúng túng vì một số nghi thức long trọng dành cho ngài trong lễ đăng quang giáo
hoàng. Ngài nói trong nước mắt: “Nhìn
kìa! Người ta cho tôi mặc đẹp biết bao!” Rồi ngài nói thêm: “Phải chấp nhận như thế là việc đền tội. Họ
dẫn tôi đi với lính tráng vây quanh như Chúa Giêsu khi Ngài bị bắt trong vườn
Gếtsimani vậy.” Hay quá! Tuyệt quá! Nhân đức quá!
Hình ảnh vị Giáo
hoàng Phanxicô đang cho chúng ta thấy rõ nét chân dung Đức Kitô: Nghèo khó,
khiêm nhường, giản dị, hòa nhã, tươi cười,… nhưng vẫn cương trực, thẳng thắn và
dứt khoát.
Ngày 9-7-2013,
trong khu vườn Vương Cung Thánh Đường Buenos Aires, nơi trước đây ĐHY Jorge
Mario Bergoglio đã cai quản trước khi trở thành vị Giáo hoàng của Mỹ Châu Latin
đầu tiên trên thế giới, bỗng dưng xuất hiện bức tượng chân dung ĐGH Phanxicô.
Bức tượng chân dung này do nghệ sĩ Fernando Pugliese thiết kế, và họ cũng chỉ
muốn tỏ lòng quý mến ngài thôi. Nhưng khi hay tin như vậy, ngài đã gọi điện
thoại cho những người hữu trách phải gỡ bỏ ngay lập tức bức tượng tạc ngài ra
khỏi khu vườn đó. Độc đáo lắm!
Và rồi ngày
22-7-2013, khi đáp trực thăng tới Rio de Janeiro để tham dự Ngày Giới trẻ Thế
giới, ĐGH Phanxicô đã đích thân xách cặp chứ không để cho ai xách dùm. Ngài
muốn đến gần các bạn trẻ nhưng không ai cho ngài tới vì lý do an ninh, ngài
bảo: “Tôi như bị nhốt trong lồng vậy.” Chúng ta phải suy nghĩ nhiều mà chấn chỉnh cách sống và lề thói làm việc. Vì
chúng ta còn rất quan liêu, mỗi cấp mỗi “định dạng” và “mặc định” khác nhau.
Hãy “sờ gáy” mình trước, đừng vội trách ai!
Lạy Thánh Gioan Vianney, xin cho chúng con biết
noi gương thánh thiện của ngài, và xin nguyện giúp cầu thay cho chúng con để
chúng con có thể mau mắn hoán cải và sống theo lệnh truyền của Chúa Giêsu: “Hãy nên hoàn thiện như Cha trên trời là
Đấng hoàn thiện.” (Mt 5:48) Amen.
TRẦM THIÊN THU
[*] xem 2 Cr 12:15.
[Đăng báo ĐMHCG số 348, tháng 8-2015, Dòng Chúa Cứu Thế xuất bản tại Hoa Kỳ]
✽ Cha Sở Xứ
Ars – https://tramthienthu.blogspot.com/2018/07/cha-so-xu-ars.html
✽ Gửi Cha Xứ Toàn Cầu – https://tramthienthu.blogspot.com/2013/08/thu-gui-cha-xu-toan-cau.html
✽ Thư Ngỏ của
Giới Trẻ
▶ GIOAN VIANNEY – https://tramthienthu.blogspot.com/2017/08/thanh-ca-gioan-vianney.html
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Comment